سیاست خارجی دولت چهاردهم؛ موفقیت‌ها، چالش‌ها و ظرفیت دیپلماسی عمومی
«محسن پاک‌آیین» دیپلمات پیشین کشور و سفیر اسبق ایران در جمهوری آذربایجان، در گفتوگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری آنا، در خصوص عملکرد دولت چهاردهم طی یک سال گذشته در حوزه سیاست خارجی اظهار کرد: دولت چهاردهم از ابتدای روی کار آمدن اعلام کرد که دیپلماسی خود را بر اساس اصول حاکم بر سیاست خارجی کشور دنبال خواهد کرد. در این راستا، تقویت مناسبات دوجانبه با همسایگان و تنظیم سیاست همسایگی به‌عنوان یک راهبرد بلندمدت در دستور کار قرار گرفت و این نگاه صرفاً تاکتیکی یا مقطعی نبود.
وی افزود: پس از یک سال، شاهد موفقیت این رویکرد بودیم. به‌ویژه در جریان جنگ ۱۲ روزه، تمامی کشور‌های همسایه ایران، به‌ویژه کشور‌های عربی که در جنگ اول تحمیلی حامی صدام بودند، تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران را محکوم کردند. این اقدام، دستاورد مهمی برای دولت و نشان‌دهنده اثرگذاری سیاست همسایگی در امنیت منطقه‌ای بود.
پاک‌آیین به سفر‌های مقامات ارشد نظام اشاره کرد و گفت: سفر‌های رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه به کشور‌های همسایه و تماس‌های مکرر با طرف‌های مقابل نشان‌دهنده احترام جدی دولت به تقویت روابط همسایگی است. در بحث دفاع از آرمان فلسطین، مخالفت با سیاست‌های تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی و حمایت از محور مقاومت، دولت چهاردهم با پایبندی کامل به اصول تعیین‌شده توسط رهبر معظم انقلاب اقدامات مؤثری انجام داد.
حضور فعال دولت در مجامع بین‌المللی در دفاع از فلسطین
دیپلمات پیشین کشورمان ادامه داد: دولت در مجامع بین‌المللی، ازجمله سازمان ملل، شورای امنیت و سازمان همکاری اسلامی، نقش فعالی ایفا کرد و حتی از نهاد‌های غیرسیاسی بین‌المللی برای محکومیت رژیم صهیونیستی و دفاع از آرمان فلسطین بهره گرفت. حمایت جنبش عدم تعهد، سازمان همکاری اسلامی، اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج‌فارس، با صدور بیانیه‌های مستقل و غیرمنتظره، نشان‌دهنده موفقیت ایران در هماهنگی کشور‌های اسلامی برای دفاع از مردم فلسطین و مخالفت با نسل‌کشی بود.
پاک‌آیین درباره مذاکرات با آمریکا و اروپا توضیح داد: جمهوری اسلامی ایران در چارچوب سیاست‌های تعیین‌شده توسط رهبری، مذاکرات غیرمستقیم را با آمریکایی‌ها آغاز کرد. ایران باثبات، منطقی و هدفمند وارد مذاکرات شد، درحالی‌که آمریکایی‌ها رویکردی متناقض داشتند و دیپلماسی آنها درنهایت شکست خورد. حتی آمریکا برای نجات رژیم صهیونیستی به صحنه آمد، اما پاسخ مناسب خود را دریافت کرد.
وی افزود: در مذاکرات با اروپا نیز ایران با منطق قوی و پایبندی به اصول دیپلماسی وارد شد. هرچند اروپایی‌ها کماکان مواضع لجوجانه دارند، اما حمایت مکرر روسیه و سایر کشور‌های جهان از برنامه هسته‌ای ایران و مخالفت آنان با مکانیسم‌های تحمیلی، نکته مثبت دیگری برای سیاست خارجی کشور محسوب می‌شود.
پاک‌آیین درباره سیاست تقویت روابط با جهان شرق گفت: یکی از سیاست‌های کلیدی دولت، توسعه روابط با کشور‌های شرق آسیا و کشور‌های همسو با ایران در مقابله با یک‌جانبه‌گرایی بود. این نگاه نه تنها جنبه اقتصادی و سیاسی دارد، بلکه در حوزه امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی نیز اثرگذار بوده است.
وی در ادامه، نقاط قوت سیاست خارجی دولت را چنین برشمرد:
• هماهنگی و تعامل نزدیک با نیرو‌های مسلح و نهاد‌های امنیتی، که موجب افزایش اثرگذاری دیپلماسی منطقه‌ای شد
• تقویت دیپلماسی با کشور‌های همسایه و ایجاد روابط بلندمدت مبتنی بر احترام و منافع مشترک
• فعال‌سازی ظرفیت مجامع بین‌المللی و نهاد‌های غیرسیاسی برای حمایت از آرمان فلسطین
• ثبات مواضع ایران در مذاکرات بین‌المللی و ورود منطقی و هدفمند به مذاکرات با آمریکا و اروپا
از ظرفیت دیپلماسی عمومی استفاده شود
پاک‌آیین درباره نقاط قوت و ارتقای سیاست خارجی دولت گفت: اطلاع‌رسانی دولت و وزارت امور خارجه در خصوص اهداف و دستاورد‌های سیاست خارجی باید تداوم بیشتری داشته باشد. حضور وزیر امور خارجه در رسانه‌ها مثبت بوده، اما مردم هنوز پرسش‌های زیادی درباره سیاست خارجی دارند و هرچه تعامل با افکار عمومی بیشتر شود، حمایت عمومی از دیپلماسی کشور افزایش می‌یابد.
وی در همین رابطه افزود: در حوزه دیپلماسی عمومی، استفاده از ظرفیت نهاد‌های غیردولتی، شخصیت‌های غیررسمی و سمن‌ها برای برگزاری همایش‌ها و حضور فعال در خارج از کشور، می‌تواند اثرگذاری دیپلماسی را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد. دولت در سال آینده با بهره‌گیری شایسته از این ظرفیت‌ها، می‌تواند دفاع از مواضع ایران را تقویت کند و حضور بین‌المللی خود را گسترش دهد.
پاک‌آیین در پایان جمع‌بندی کرد: درمجموع، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک سال گذشته عملکرد قابل قبولی داشته و توانسته موفقیت‌های مهمی در حوزه تقویت همسایگی، دفاع از فلسطین، مقابله با یک‌جانبه‌گرایی و توسعه روابط با کشور‌های شرق جهانی کسب کند. این عملکرد نشان می‌دهد که نگاه استراتژیک، هماهنگی داخلی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های بین‌المللی، می‌تواند سیاست خارجی کشور را به مسیر موفقیت هدایت کند.
انتهای پیام/
