اثرگذاری دلار و سوداگری در بازار خودرو/ چرا قیمت خودرو افسارگسیخته‌تر شد؟
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا؛ طی روز‌های گذشته هر دو خودروساز بزرگ کشور اقدام به عرضه خودرو کردند و به نظر می‌رسید که میزان تقاضا برای خودرو‌های عرضه شده در این طرح‌ها به شدت کاهش یافته است. پیش از این نیز بازار آزاد خودرو به شدت با رکورد مواجه بود و تقریبا هیچ خودرویی در سقف قیمتی تعیین شده معامله نمی‌شد.
این در حالی است که طبق تازه‌ترین مصوبه شورای رقابت، اختیار قیمت‌گذاری خودرو به خودروسازان واگذار شد و وظیفه سازمان حمایت صرفا نظارت بر صحت قیمت‌ها بر اساس محاسبات خواهد بود. با این حال در صورت اختلاف محاسبات، خودروسازان موظف به تمکین از سازمان حمایت هستند؛ تصمیمی که می‌تواند مناقشه‌های تازه‌ای بیافریند.طبق آخرین مصوبه شورای رقابت که دو روز پیش ابلاغ شد، خودروسازان از این پس می‌توانند قیمت محصولات خود را به‌طور مستقیم و بر مبنای فرمول «کاست‌پلاس» تعیین و عرضه کنند و وظیفه سازمان حمایت صرفا نظارت بر صحت قیمت‌ها بر اساس محاسبات خواهد بود.
با این حال از میانه هفته گذشته ناگهان قیمت خودرو روند صعودی به خود گرفت. برخی از اعلام قیمت‌ها حاکی از افزایش قیمت ۲۳ میلیون تومانی شاهین خودروی متوسط قیمت تولید داخل است در حالی که در باقی خودرو‌ها نیز قیمت‌ها به همین تناسب و حتی بیشتر افزایش یافته است.
اما دلیل افزایش قیمت روز‌های گذشته خودرو چیست؟
در پی نوسانات اخیر قیمت خودرو در بازار، مرتضی مصطفوی، کارشناس صنعت خودرو به خبرنگار آنا گفت: در سال‌های اخیر، بازار خودرو در کشور ما از یک بازار مصرفی به بازاری سرمایه‌ای تبدیل شده است. عامل اصلی و تعیین‌کننده در قیمت خودرو، نرخ ارز، به‌ویژه قیمت دلار است. متأسفانه در کشور ما نه سیاست‌گذاران توانسته‌اند سیاست‌های مؤثری برای کنترل بازار اتخاذ کنند، و نه ناظران و نهاد‌های حاکمیتی به شکل هوشمند و به‌روز به رصد بازار پرداخته‌اند تا بتوانند به موقع با سوداگری مقابله کنند.
وی با اشاره به نقش واسطه‌گران در بازار افزود: در چنین شرایطی، واسطه‌گران تبدیل به بازیگران اصلی بازار خودرو شده‌اند، چرا که می‌دانند نظارتی جدی بر عملکردشان وجود ندارد. این واسطه‌گران قیمت‌ها را با نگاه به نرخ دلار و انتظارات تورمی تنظیم می‌کنند. این انتظارات نیز معمولاً متاثر از تنش‌ها یا کاهش تنش‌های سیاسی داخلی و بین‌المللی هستند.
مصطفوی، همچنین تأکید کرد: هر زمان که فضای سیاسی و اقتصادی کشور به سمت ثبات حرکت کرده و انتظارات تورمی کاهش یافته، نرخ دلار نیز کاهش یا تثبیت یافته و در نتیجه شاهد کاهش قیمت خودرو بوده‌ایم. اما در مقابل، هرگاه بر شدت تنش‌ها افزوده شده و نرخ دلار افزایش یافته، بازار خودرو نیز با افزایش قیمت مواجه شده است.
حتی با واردات خودرو نیز نمی‌توان انتظار کاهش قیمت را داشت
در ادامه، وی به نکته مهمی در خصوص سیاست‌های افزایش عرضه یا واردات خودرو اشاره کرد و گفت: برخی معتقدند که افزایش عرضه یا واردات خودرو می‌تواند منجر به کاهش قیمت شود، اما این موارد در مراحل بعدی مؤثر هستند. واقعیت این است که هم اقتصاد و هم صنعت کشور ما دلاری هستند و وابستگی زیادی به نرخ ارز دارند. بنابراین، هر سیاستی که منجر به تثبیت نرخ دلار نشود، عملاً بی‌نتیجه خواهد بود.
این کارشناس صنعت خودرو افزود: اگر چشم‌انداز نرخ دلار افزایشی باشد، حتی با واردات خودرو نیز نمی‌توان انتظار کاهش قیمت را داشت. قیمت خودرو‌های وارداتی نیز به دلیل همین نوسانات ارزی در کف قیمتی دو تا سه میلیارد تومان قرار گرفته است. در نتیجه، تنها دهک‌های ۷، ۸، ۹ و ۱۰ جامعه قادر به خرید این خودرو‌ها هستند، و دهک‌های پایین‌تر اساساً قدرت خریدی در این بازار ندارند.
مصطفوی در جمع‌بندی صحبت‌های خود تأکید کرد: تا زمانی که نوسانات نرخ ارز، به‌ویژه نرخ دلار، مهار نشود و انتظارات تورمی کاهش نیابد، نمی‌توان انتظار کاهش قیمت خودرو را داشت. تثبیت یا کاهش قیمت خودرو به‌طور مستقیم وابسته به ثبات در نرخ ارز و کاهش تنش‌های سیاسی و اقتصادی است.
انتهای پیام/
