شهید طهرانچی؛ معمار استقلال علمی و الگویی برای نسل آینده
به گزارش خبرگزاری آنا، شهید دکتر محمدمهدی طهرانچی را بسیاری به‌عنوان رئیس دانشگاه آزاد اسلامی می‌شناختند، اما ابعاد شخصیت او فراتر از مسئولیت‌های مدیریتی‌اش بود. او دانشمندی با ذهنی راهبردی، مدیری تحول‌آفرین و معلمی دلسوز برای نسل جوان بود که علم را نه صرفاً یک ابزار پیشرفت فردی بلکه سلاحی تمدنی برای اقتدار ملی می‌دانست. در سال‌هایی که تحریم علمی و محدودیت‌های بین‌المللی، مسیر رشد کشور را هدف گرفته بود، او با تکیه بر ظرفیت‌های بومی و اعتماد به جوانان، دانشگاه را به قرارگاه حل مسائل ملی و موتور پیشران پیشرفت تبدیل کرد. ترور ناجوانمردانه‌اش، هرچند ضایعه‌ای سنگین برای جامعه علمی بود، اما همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب تأکید کردند، «شتاب علمی و فناورانه» امروز بیش از هر زمان دیگری وظیفه همه نخبگان و مدیران کشور است. گفت‌وگوی پیش رو با دکتر رضامراد صحرایی، وزیر سابق آموزش و پرورش، تلاشی است برای بازخوانی ابعاد شخصیت و اقدامات این شهید برجسته و جایگاه راهبردی مسیر علمی که او ترسیم کرد.
شما شخصیت علمی و مدیریتی شهید دکتر طهرانچی را چگونه توصیف می‌کنید؟ او به‌عنوان رئیس بزرگ‌ترین دانشگاه حضوری جهان چه نقشی در ارتقای جایگاه علمی ایران داشت که دشمنان او را هدف قرار دادند؟
شهید دکتر محمدمهدی طهرانچی از برجسته‌ترین چهره‌های علمی، فرهنگی و راهبردی جمهوری اسلامی ایران بود. او علم و تدبیر را با ایمان و تعهد درهم آمیخته و علم را صرفاً یک فعالیت آکادمیک نمی‌دانست، بلکه آن را ابزار اقتدار ملی و بازدارندگی در برابر دشمن می‌دید. در دوره مسئولیتش بر دانشگاه آزاد اسلامی، گام‌های مهمی در مسیر عدالت آموزشی، بومی‌سازی فناوری و ارتقاء تولید علم مسئله‌محور برداشت. او دانشگاه را از حافظه‌محوری به سمت حل مسائل واقعی جامعه هدایت کرد و با حمایت از نخبگان، توسعه هسته‌های پژوهشی و گسترش دیپلماسی علمی، پایه‌های قدرت علمی کشور را تقویت ساخت. بی‌دلیل نبود که دشمن، چنین چهره‌ای را هدف قرار داد؛ زیرا می‌دانست یک دانشمند متعهد، ستون پیشرفت کشور است. شهادت او ثابت کرد جنگ دشمن، جنگ با عقلانیت و آینده‌سازی است.
آیا می‌توان شهید طهرانچی را شهید راه استقلال و پیشرفت کشور دانست؟
بی‌تردید چنین است. شهید طهرانچی در زمانی که دشمن می‌کوشید با تحریم علمی و محدودسازی ارتباطات دانشگاهی، ایران را وابسته نگه دارد، با تکیه بر توان داخلی و ظرفیت جوانان ایرانی، مسیر استقلال علمی را تقویت کرد. او دانشگاه آزاد را به بازوی علمی‌تحقیقاتی کشور بدل کرد؛ از توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و ایجاد مدارس مهارتی گرفته تا ورود جدی به حوزه‌های راهبردی مانند هوش مصنوعی و فناوری‌های کوانتومی. باورش این بود که بدون استقلال علمی، استقلال در سایر حوزه‌ها نیز پایدار نمی‌ماند. همین باور و اقداماتش، او را به خطری واقعی برای نظام سلطه تبدیل کرد و حذف فیزیکی‌اش را در دستور کار دشمنان قرار داد.
ترور یک رئیس دانشگاه چه پیامی دارد؟
ترور رئیس دانشگاه، آن هم دانشگاهی با گستره ملی، تنها ترور یک شخص نیست؛ این پیام صریح دشمن است علیه مسیر پیشرفت علمی و تربیت نخبگان. دانشگاه کانون تولید فکر و آینده‌سازی است و رئیس آن رهبر جریان علمی و فرهنگی کشور. دشمن با هدف قراردادن شهید طهرانچی نشان داد که از علم متکی بر هویت بومی و نسل متعهد به پیشرفت هراس دارد. این ترور در حقیقت تلاشی برای توقف روند خوداتکایی علمی و ایجاد رعب در مدیران جهادی بود، اما خون شهید این مسیر را پرشتاب‌تر خواهد کرد.
رهبر معظم انقلاب در پیام چهلم شهدا بر «شتاب در پیشرفت علم و فناوری» تأکید کردند. این توصیه چه جایگاهی دارد و چگونه محقق می‌شود؟
این توصیه، نقشه راهی تمدنی است. در دنیای امروز سرعت پیشرفت علمی تعیین‌کننده جایگاه کشورهاست و عقب‌ماندن به معنای وابستگی است. برای تحقق این شتاب علمی باید آموزش‌وپرورش از حافظه‌محوری فاصله بگیرد و دانشگاه‌ها به مراکز تولید علم نافع و مسئله‌محور تبدیل شوند. حمایت از استعداد‌های برتر، پیوند علم و صنعت، و تمرکز بر حوزه‌های راهبردی همچون هوش مصنوعی، زیست‌فناوری و انرژی‌های نو از ضرورت‌هاست. علمی که بتواند گرهی از زندگی مردم باز کند و قدرت ملی بیافریند، موتور این شتاب خواهد بود.
انتهای پیام/
