خسارت ۱۰۰ میلیاردی با سوختن ۲۵ هزار نخل در آبادان/نابودی یک چهارم صادرات خرما، راه جبران چیست؟
عباس ربیحاوی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا در رابطه با آتش سوزی نخلستان‌ها در اهواز، گفت: در تاریخ ۲۷ تیرماه نخلستان‌های واقع در روستا‌های نهر کوت، ابوشکر، کوت شنوف و ابوغزلان از توابع دهستان منیوحی شهرستان آبادان دچار حریق گسترده‌ای شدند. بر اساس برآورد‌های اولیه و آمار رسمی سازمان جهاد کشاورزی آبادان حدود ۲۵ هزار اصله نخل معادل ۱۶۰ هکتار از این نخلستان‌ها در آتش سوختند.
دبیر انجمن خرما خوزستان ادامه داد: برخی از کشاورزان نخل‌دار در نوار ۱۰۰ کیلومتری بین خرمشهر و آبادان، علاوه بر تولید خرما به‌عنوان مرزبانان غیررسمی در صحنه عمل حاضراند؛ اما توجه کافی و ویژه‌ای به نقش مهم آنها در این حوزه نمی‌شود.
روایتی بر آتش سوزی نخلستان‌ها
ربیحاوی اظهار داشت: از گذشته تا به امروز درخت نخل ریشه در آداب و رسوم، اعتقادات و باور‌های مردم جنوب کشور دارد و سوختن این درخت‌ها باعث آشفتگی فراوان در بین عموم مردم شد. با توجه به اینکه هنوز محصول خرما از این نخل‌ها برداشت نشده بود علاوه بر درختان، محصول خرما نیز به طور کامل در آتش از بین رفت که این حادثه باعث خسارات سنگین به کشاورزان منطقه شده و نگرانی‌های جدی درباره وضعیت اقتصادی و معیشتی آنان به وجود آورده است.
دلایل اصلی آتش سوزی نخلستان‌ها چیست
وی درباره دلایل وقوع آتش‌سوزی نخلستان‌ها اظهار داشت: سازمان آب و برق استان خوزستان با اجرای طرحی غیرکارشناسانه، کانال اصلی آبرسانی را به صورت خاکی احداث کرده است که این موضوع باعث تجمع و رشد بی‌رویه نیزار‌ها و علف‌های هرز در مسیر کانال شده و بذر نی به نخلستان‌ها منتقل میشود. این علف‌های هرز با هیچ ماده شیمیایی و سم قابل کنترل نیستند و در حال حاضر نخلستان‌های جنوب کشور در میان انبوهی از نیزار غرق شده‌اند. در چنین شرایطی کوچک‌ترین جرقه یا آتش‌سوزی می‌تواند کل نخلستان‌ها و حتی روستا‌های مجاور را نابود کند.
ربیحاوی در ادامه افزود: یکی دیگر از عوامل مهم آتش‌سوزی نبود آب کافی در نخلستان‌ها است. در ماه‌های اخیر، به دلیل عدم تأمین حق‌آبه رودخانه بهمن شیر که به عنوان تنها شاهرگ حیاتی آبادان و خرمشهر شناخته میشود و همچنین پیشروی آب شور خلیج فارس کیفیت آب رودخانه به شدت کاهش یافته و شور شده است. این موضوع باعث شده است که آب کافی به نخلستان‌ها هدایت نشود و در نتیجه نخلستان‌ها با کمبود آب مواجه باشند.
وی تصریح کرد:اگر در زمین‌ها آبی وجود داشت، کشاورزان می‌توانستند با استفاده از همان منابع آبی، آتش را کنترل یا حتی مهار کنند. اما خشکی کامل زمین‌ها موجب شد که شعله‌ها به سرعت گسترش پیدا کنند.
نبود ایسگاه آتش نشانی در اطراف نخلستان‌ها
وی همچنین به نبود ایستگاه آتش‌نشانی مجهز در نزدیکی این منطقه به‌عنوان یکی از عوامل تشدید آتش‌سوزی اشاره کرد و گفت: در سال ۱۳۸۸ ساختمانی برای احداث ایستگاه آتش‌نشانی در این محدوده ساخته شد، اما به دلیل مشکلات فنی این ساختمان هیچ‌گاه به تأیید نرسید در نهایت خودرو‌های آتش‌نشانی این ایستگاه به منطقه الوندکنار منتقل شد و پرداخت حقوق کارکنان آن نیز پرداخت نمی‌شد این وضعیت باعث شده که در زمان وقوع حوادثی مانند آتش‌سوزی نیرو‌های امدادی با تأخیر فراوان به محل برسند و خسارت‌ها چند برابر شود.
ربیحاوی ادامه داد:ایستگاه آتش‌نشانی که ۲۰ کیلومتر با محل آتش‌سوزی فاصله داشت، اعلام کرد که نمی‌تواند به منطقه اروندکنار اعزام شود چرا که ممکن بود در منطقه اروندکنار حادثه‌ای اتفاق بی افتد خسارت بر جای بگذارد و به همین دلیل امکان اعزام خودرو به دهستان وجود نداشت. سپس از آبادان که ۳۰ کیلومتر فاصله دارد درخواست کمک کردند، اما تا زمانی که نیرو‌ها به منطقه آتش سوزی برسند همه نخلستان‌ها شعله‌ور شده بود.
مطالبه مردم از مسئولین
وی در اشاره به مطالبات مردم، گفت: نخستین و مهم‌ترین خواسته کشاورزانی که همه دارایی خود را از دست داده‌اند، پرداخت خسارت بدون قید و شرط است یعنی نگویند این نخلستان بیمه نبوده یا خارج از محدوده تعیین شده است.
دبیر انجمن خرما خوزستان گفت: وضعیت مالی نابسامان کشاورزان این منطقه شرایطی ایجاد کرد که از ۲۵ هزار نفر، تنها ۱۰ تا ۱۵ نفر بیمه داشته‌اند اگر پرداختی نیز داشته باشند خسارت باید بر اساس قیمت واقعی خود نخل باشد، نه صرفاً محصول چراکه در این آتش‌سوزی تنها بار از بین نرفت بلکه کل نخل نیز نابود شد.برای برآورد دقیق خسارت باید از نقشه‌های هوایی سازمان جهاد کشاورزی استفاده شود تا تعداد واقعی نخل‌های سوخته شده مشخص گردد. به تجربه می‌گویم که آمار واقعی از آنچه که اعلام میشود، بیشتر است.
ربیحاوی گفت: بیش از دو دهه موضوع راه‌اندازی ایستگاه آتش‌نشانی در دهستان مطالبه مردم از مسئولین بوده و مردم هر سال شاهد آتش‌سوزی هستند، اما امسال شدت و گستردگی بیشتری به وجود آمده است.
آب شور مشکل ساز نخلستان‌ها
دبیر انجمن خرما خوزستان گفت: در سه دهه اخیر، هر سه تا پنج سال یک بحران و پیشروی آب شور در این منطقه اتفاق می‌افتد که ناشی از سوءمدیریت است به طوری که در سال ۹۷نیم‌میلیون نخل به دلیل پیشروی آب شور از بین رفت و آمار نخل‌ها که در سال ۷۰، ۶ میلیون بوده به ۱.۴ میلیون در حال حاضر رسیده که عمق فاجعه را نشان می‌دهد. با وجود ۲۳ میلیارد مترمکعب حجم سد‌های خوزستان حق‌آبه نخل‌ها تأمین نشده است در حالی که شرکت‌های نیشکر در مسیر منتهی به آبادان و خرمشهر حتی در خشکسالی نیز بدون مشکل آب بوده تنها قربانی خشکسالی نخلستان‌ها است.
ربیحاوی گفت: تاکنون تسهیلات نهاد‌های حمایتی مانند بنیاد برکت و بنیاد علوی مانند وام‌های اشتغال خانگی اثر چندانی نداشته و تنها بدهکاران بیشتری به جامعه افزوده شده است بهتر است این نهاد‌ها برای احیای نخل‌های آتش‌گرفته تسهیلات کارآمد اختصاص دهند. اگر اراده وجود داشته باشد در یک‌سال و نیم می‌توان نخل‌های آتش گرفته را جایگزین کرد برآورد اولیه هزینه‌ها حدود ۱۰۰ میلیارد تومان است این شامل شخم زدن زمین، لایروبی انهار، تهیه و کاشت نهال جدید است.
اقدامات بیمه برای کمک به کشاورزان
ربیحاوی گفت: درباره عملکرد بیمه نیز باید گفت که طبق اعلام این بخش فقط بیمه‌شدگان خسارت را دریافت می‌کنند. اما تعداد بیمه‌شدگان بسیار اندک است، زیرا تجربه سال ۹۷ بی‌اعتمادی ایجاد کرده است چرا که در آن سال براورد بیمه برای خسارت هر نخل تنها ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان بود که حتی به اندازه بهای ۱۰ کیلو خرما هم نبود.به همین دلیل بسیاری از کشاورزان حاضر به بیمه کردن نخل‌ها نبودند، به‌خصوص با توجه به افت ۵۰ درصدی کمی و کیفی محصول به دلیل آب شور خرمای امسال نه تنها کم‌وزن‌تر، بلکه بی‌کیفیت‌تر شده و این آسیب تا سه سال آینده بر نخل‌ها اثر خواهد گذاشت.
دبیر انجمن خرما خوزستان با اشاره به نزدیک شدن به فصل برداشت خرما عنوان کرد: با توجه به از بین رفتن خرما‌ها در آتش سوزی تولید نیز کاهشی میشود. استان خوزستان با ۴۱ هزار هکتار نخلستان سالانه حدود ۳۱۰ هزار تن خرما تولید می‌کند که یک‌سوم آن یعنی ۹۰ تا ۱۰۰ هزار تن مربوط به آبادان است. از این میزان حدودا ۹۰ هزار تن صادر میشود با توجه به این آمار با از بین رفتن ۲۵ هزار نخل، یک‌چهارم محصول آبادان نابود شده است.
وی افزود: خرمای جایگزین برای صادرات باید از استان‌های خرماخیز دیگر تأمین شود تا کاهش صادرات جبران گردد در غیر این صورت ارزآوری کشور کاهش می‌یابد که این موضوع نیازمند بررسی نهاد‌های مسئول است.
قیمت خرما تغییر نمی‌کند
ربیحاوی گفت: با توجه به حادثه اتفاق افتاده امکان افزایش قیمت خرما وجود ندارد، زیرا تولید سایر استانها، نیاز بازار را پاسخ گو است. با توجه به آسیبی که کشاورزان از تنش آب شور دیده‌اند یکی دیگراز مطالبات مردم خرید حمایتی خرما است، قیمت خرید حمایتی باید بر اساس تورم و هزینه‌های تولید باشد و هم‌اکنون بحث قیمت خرمای حمایتی در جلسات مطرح است که رقم پیشنهادی آنها ۳۹ تا ۴۵ هزار تومان بوده، در حالی که قیمت منصفانه از حداقل ۶۵ هزار تومان است.
انتهای پیام/
