بحث‌ها بر سر انطباق نقشه راه تجاری کشور/لزوم توسعه بازیگران در سیستم ارزی تجارت خارجی
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا، بحث بر سر کاهش نقش امارات در تجارت ایران و انتقال سیستم ارزی ایران از این کشور به کشور دیگری مانند چین، مجدد از سر گرفته شده است. در حالی که از سال‌های گذشته تا امروز، امارات متحده عربی سهم قابل توجهی از تجارت با ایران را از آن خود کرده، مدت‌هاست این نقش پررنگ اماراتی‌ها به مذاق بسیاری از کارشناسان و مسئولان خوش نیامده و این دادوستد را تنها به نفع عرب‌ها می‌دانند. ایران به دلیل درگیری با تحریم‌ها، توانایی دسترسی مستقیم به درآمد‌های ارزی حاصل از صادرات خود را ندارد. همین موضوع باعث شده تا به کشور ثالثی برای انتقال ارز‌ها و واردات اقلام مورد نیاز از این طریق داشته باشد. امارات به دلیل نزدیکی به ایران و فعالیت گسترده در حوزه ترانزیت دریایی در منطقه، جزو شرکای مهم تجاری ایران است. هر چند آمار نشان می‌دهد تراز تجاری ایران با اماراتی‌ها همواره منفیست و میزان واردات ما بیشتر از صادرات ما به این کشور است. این مضووع رد کنار چالش بر سر جزایر سه‌گانه ایران باعث شده تا نگاه برخی نسبت به نوع رابطه ما با اماراتی‌ها کدر باشد. با این حال چه خوشمان بیاید و چه نه، نمی‌توان نقش مهم امارات را در تامین نیاز‌های ایران کمرنگ دانست.
نگاه‌ها به سمت چین است
در این میان برخی معتقدند انطباق نقشه تجاری ایران با کشور‌هایی که بیشترین تعاملات بازرگانی را داریم، از جمله چین، ضمن کاهش چالش‌های تجاری، به نفع ایران از نظر پرداخت‌های ارزی هم خواهد بود؛ به عنوان مثال اگر به چین نفت صادر می‌کنیم، به جای دریافت یوان و تبدیل آن به درهم و سپس خرید کالا از طریق کانال امارات، همان جنس را مستقیما از چین وارد و واسط را حذف کنیم. اما سوال اساسی اینجاست که آیا با متمرکزتر شدن ایران بر شرق، مشکلات اقتصادی، ارزی و تجاری ایران برطرف خواهد شد؟
آمار‌ها در هاله‌ای از ابهام
کیومرث فتح‌الله کرمانشاهی، معاون کل اسبق سازمان توسعه تجارت و کارشناس تجارت در گفتوگو با خبرنگار آنا، درباره اهمیت اجرای سریع انطباق نقشه تجاری ایران گفت: پیش از هر چیز باید تاکید کرد برای توسعه تجارت نیاز به ثبات داریم و وجود فشای امن برای دادوستد امری حیاتیست. مهم‌ترین ایراد در سیستم بازرگانی ایران، تغییرات مداوم قوانین و اجرای طرح‌های لحظه‌ای بدون درنظر گرفتن عقبه و عواقب سیاست‌هاست. در شرایطی که کشور جنگی هرچند کوتاه را پشت سر گذاشته و زمزمه ادامه آن همچنان ادامه دارد، اجرای تحولات جدی بر سر روابط خارجی با کشور‌ها به بهانه مدیریت خرج‌کرد‌های ارزی کمی عجیب به نظر می‌رسد.
وی ضمن تاکید بر اهمیت شفافیت آماری، ادامه داد: آمار‌های اعلام شده از سوی سازمان گمرک نشان می‌دهد میزان صادرات و واردات ایران طی سه ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است. این درحالیست که چندی پیش یکی از مسئولان سازمان توسعه تجارت خبر از رشد تجارت خارجی ایران داد. علاوه بر این تناقض، چند ماهیست که اطلاعات مربوط به فعالیت‌های تجاری ایران با جزئیات اعلام نمی‌شود؛ نمیدانیم چند درصد از صادرات مربوط به بخش پتروشیمی و میعانات گازی بوده و چه بخشی از واردات را اقلام استراتژیک تشکیل داده‌اند. حتی اعداد دقیق میزان تجارت با کشور‌ها را هم نمیدانیم. در چنین شرایطی که حتی امکان تحلیل وجود ندارد، نمی‌توان گفت اجرای سیاست‌هایی مثل انطباق نقشه تجاری یا حذف امارات به عنوان کشور واسطه، می‌تواند درست یا غلط باشد.
اهمیت خروج از انحصار
این کارشناس تجاری در ادامه صحبت‌های خود تصریح کرد: امارات و چین هر دو جزو شرکای تجاری و مهم ایران به شمار می‌روند. آنکه بخواهیم سود تعاملات تجاری خود را از یکی گرفته و به دیگری سرریز کنیم، شاید منطقی به نظر نرسد. آن چیزی که تجارت کلان و در ادامه اقتصاد و شرایط ارزی ایران را بهبود می‌بخشد، توسعه روابط بازرگانی ایران با سایر کشورهاست؛ باید کاری کنیم تعداد بازیگران تجارت خارجی ایران افزایش یافته و از انحصار خارج شویم. در این شرایط می‌توانیم با خیال راحت و دستی بازتر، به سمت انطباق نقشه راه تجاری و بهبود استراتژی‌های کلان برویم.
چشم‌انداز تجاری، تعیین‌کننده مسیر درست
به گزارش آنا، برخی کارشناسان بر این باورند انتقال به سیستم‌های تسویه‌ای مبتنی بر یوان و پیمان‌های دوجانبه ارزی، ضمن کاهش ریسک‌های ناشی از دلار، می‌تواند قدمی مهم در راستای استقلال ارزی و افزایش تاب‌آوری تجاری ایران در شرایط ژئوپلتیکی جدید باشد. گرچه از کنار گذاشتن نقش امارات در شبکه مالی ایران بحث تازه‌ای نیست، اما با تشدید فشار‌های تحریمی غرب، استفاده ابزاری امارات از موقعیت واسطه‌ای‌اش و هم‌زمان، تعمیق روابط مالی با بلوک شرقی (از جمله عضویت رسمی در بریکس و توافق‌های پولی با چین)، حالا شرایط برای جابجایی نقطه ثقل تسویه ارزی فراهم‌تر از همیشه به‌نظر می‌رسد. اما آیا تمام نگرانی‌ها بر سر میزان روابط تجاری ایران با کشوری مانند امارات که فعالیت‌هایی متمرکز بر تجارت خارجی دارد، تا این حد بحرانی به نظر رسیده که باید با عجله بحث انطباق تجاری را اجرایی کنیم؟
انتهای پیام/
