آتش‌سوزی واحدهای صنفی زیر سایه عدم نظارت و نقص قوانین
به گزارش خبرنگار آنا، در سال‌های اخیر، آتش‌سوزی‌های زنجیره‌ای و گسترده در کارگاه‌ها، بازارها، و واحدهای تولیدی و صنفی شهر تهران که سبب زیان‌های جانی و مالی جبران ناپذیری که گاها منجر به فوت کارگران نیز شده است به یکی از نگرانی‌های جدی مدیریت شهری و شهروندان تبدیل شده است.
حوادثی که بیشتر آن‌ها نه حاصل اتفاقی غیرمنتظره، بلکه نتیجه زنجیره‌ای از سهل‌انگاری‌ها، زیر پا گذاشتن اصول ایمنی و خلأ نظارت مؤثر در این زمینه بوده است.
از بازار تهران و لاله‌زار گرفته تا مناطق صنعتی جنوب شهر همچون محله مرتضی گرد، در بسیاری از واحدها سیم‌کشی‌های غیراستاندارد، استفاده از وسایل گرمایشی نامناسب مثل پیت‌های حلبی، انبار کردن اجناس در سقف و راهروها و همچنین نبود تجهیزات اولیه مقابله با آتش (مثل کپسول آتش‌نشانی) کاملا مشهود است.
وجود چنین شرایطی، در کنار آموزش ندیدن افراد شاغل در واحدهای تولیدی و صنفی و بی‌تفاوتی بسیاری از بیمه گذاران در نظارت منجر به وقوع حوادثی می‌شود که هر بار جان و مال ده‌ها نفر را تهدید می‌کند.
قابل ذکر است که در این زمینه مطابق ماده ۱۷ و ۳۷ قانون نظام صنفی، واحدهای صنفی مکلف به رعایت قوانین و مقررات جاری کشور از جمله قوانین ایمنی و حفاظت فنی هستند. این موارد شامل دستورالعمل‌های مربوط به ایمنی و آتش‌نشانی می‌شود و عدم رعایت آن می‌تواند منجر به جریمه و سایر مجازات‌ها شود.
با این حال، کمتر واحد صنفی است که برای فعالیت خود تأییدیه ایمنی از سازمان آتش‌نشانی دریافت کرده باشد؛ در برخی موارد، حتی بیمه‌ها نیز بدون در نظر گرفتن وضعیت ایمنی، اقدام به صدور بیمه‌نامه می‌کنند، بدون آنکه میان واحد ایمن و ناایمن تفاوتی قائل شوند.
در هفته‌ای که گذشت دست کم ۲ واحد صنفی به دلیل عدم رعایت اصول ایمنی و سهل‌انگاری‌ها دچار حریق گسترده شدند که منجر به مصدومیت یک کارگر و خسارات مالی بسیار زیاد شد.
در چنین شرایطی، نقش نهادهای متولی همچون سازمان آتش‌نشانی، شهرداری، اتحادیه‌های صنفی و شرکت‌های بیمه بیش از پیش برجسته می‌شود. ضرورت اصلاح قوانین، تشدید نظارت و مهم‌تر از همه مشارکت خود کسبه و صاحبان مشاغل برای ایمن‌سازی محل فعالیت‌شان، مسئله‌ای است که دیگر نمی‌توان از آن چشم پوشید.
در همین رابطه جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی با خبرنگار آنا گفت‌وگو کرد و درخصوص دلایل تکرار این گونه آتش‌سوزی‌ها، چالش‌های نظارت، آموزش و ضرورت اصلاح سازوکارهای قانونی پرداخته است.
عدم رعایت اصول ایمنی از سوی کسبه
ملکی با اشاره به تجربیات میدانی آتش‌نشانان در این گونه حوادث اشاره کرد و گفت: در بسیاری از آتش‌سوزی‌های کارگاهی، مجموعه‌ای از عوامل مثل سیم‌کشی برق فرسوده، انبارهای مملو از مواد اشتعال‌زا همچون پارچه و کاغذ و استفاده از وسایل گرمایشی غیراستاندارد عامل بروز حادثه هستند.
وی تأکید کرد که بی‌توجهی به نکات ابتدایی ایمنی، مثل نبود خاموش‌کننده یا عدم آموزش‌های ایمنی صاحبان کارگاه‌های صنفی موجب بروز زنجیره‌ای چنین حوادثی می‌شود.
سخنگوی آتش‌نشانی با انتقاد از وضعیت بازار تهران اظهار داشت: بازار به‌جای اینکه محل عرضه باشد، تبدیل به انبارهایی ناایمن شده است و مغازه‌ها از سقف کاذب تا زیرزمین را پر از جنس کرده‌اند و این شرایط آتش‌سوزی را تشدید می‌کند.
ملکی ادامه داد: در بازرسی‌های میدانی بارها مشاهده شده که تنها یک متر فضا برای عبور در مغازه باقی مانده و باقی فضای مغازه به انبار کالا تبدیل شده است، در حالی که اصول ایمنی می‌گوید جنس اضافه باید از فضای فروشگاه خارج شود و علی‌رغم هشدارها و بازدیدهای مستمر، بسیاری از کسبه همکاری لازم را ندارند.
بی‌توجهی صنوف و اتحادیه‌ها به دستورالعمل‌های ایمنی
ملکی با اشاره به نقش کم‌رنگ اتحادیه‌ها در نظارت بر ایمنی واحدها گفت: متأسفانه برخی از اتحادیه‌ها فقط به صدور مجوز بسنده می‌کنند بدون اینکه بازدید ایمنی را انجام دهند و در چنین مواردی با چالش تغییر کاربری واحدهای مسکونی به تجاری بدون نظارت‌های ایمنی لازم روبه‌رو هستیم که بارها سبب بروز حوادث و خسارات جانی و مالی فراوانی شده است.
بیمه باید بر اساس سطح ایمنی واحدها عمل کند
او یکی از خلأهای جدی در کنترل آتش‌سوزی‌ها را عملکرد شرکت‌های بیمه دانست و گفت: در کشورهای دیگر، بیمه به واحدهایی که ایمنی ندارند، خدمات نمی‌دهد اما متاسفانه در کشور ما واحد ناایمن بدون بررسی‌های ایمنی بیمه می‌شوند و بیمه پرداز تنها به منافع خود می‌اندیشد.
آموزش هست، اما نیرو و منابع محدودند
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی در پاسخ به این سوال که آیا آتش‌نشانی اقدامی در راستای آموزش واحدهای صنفی برای رعایت اصول ایمنی انجام داده است اظهار داشت: ما در بازار تهران کانکس آموزش داریم و مربیان ما هر روز به سراها و پاساژها می‌روند اما وسعت بازار و محدودیت نیروی انسانی باعث کندی و محدودیت در این زمینه شده است که این امر مشارکت و همکاری هرچه بیشتر کسبه را می‌طلبد.
وزارت بهداشت، الگوی موفق همکاری با آتش‌نشانی است
ملکی به همکاری وزارت بهداشت در الزام بیمارستان‌ها به دریافت تاییدیه ایمنی را الگویی موفق در همکاری با سازمان آتش‌نشانی در بحث ایمنی دانست و گفت: وزارت بهداشت پس از آتش‌سوزی هولناک درمانگاه سینای اطهر در سال 1399 اعلام کرد که بیمارستان‌ها تنها در صورت دریافت تأییدیه ایمنی از آتش‌نشانی می‌توانند مجوز فعالیت دریافت کنند.
وی افزود: این اقدام باعث شد بیمارستان‌هایی که حتی ما را به داخل راه نمی‌دادند، اکنون در صف دریافت تأییدیه ما قرار گرفتند و این رویکرد باید به سایر صنوف نیز تعمیم داده شود و تا زمانی که مجوز تمدید فعالیت، بیمه و تأیید اتحادیه‌ها منوط به دریافت تاییدیه آتش‌نشانی نشود این حوادث تلخ همچنان تکرار خواهند شد.
در پایان، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی بر لزوم بازنگری در قوانین مرتبط با این مسائل از سوی قانون‌گذاران و نظارت موثر از سوی بیمه‌گذار و صنوف به منظور کاهش این حوادث تاکید کرد و افزود: تا زمانی که میان ساختمان ایمن و ناایمن از سوی بیمه‌گذار تفاوتی وجود نداشته باشد، هیچ انگیزه‌ای برای رعایت اصول ایمنی هم برای اصناف به وجود نمی‌آید.
انتهای پیام/
