کامیابی «از سرگذشت» در بیان روایت‌های انسانی با محور عاشورا
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، فصل سوم برنامه «از سرگذشت» با اجرای علی‌اکبر قلیچ، برای سومین سال متوالی ایام محرم به پخش شبکه نسیم رسید تا تجربه دیگری از یک برنامه گفت‌و‌گومحور در برنامه‌های دینی و مذهبی رقم بخورد.
روایت‌هایی معمولی از یک ارادت خاص
هسته اصلی برنامه بر اساس گفت‌و‌گو و روایت شکل گرفته است؛ اما نه روایت‌هایی بزرگ و عجیب، بلکه داستان‌هایی معمولی از آدم‌های معمولی که هرکدام به شکلی با محرم و عاشورا مواجه شده‌اند. بعضی از مهمانان افرادی گمنام‌اند؛ مثلاً مادری که فرزندش را در راه حسین (ع) از دست داده، یا جوانی که مسیر زندگیش با یک اتفاق در دهه محرم تغییر کرده است. برخی دیگر چهره‌هایی شناخته شده هستند که از پشت صحنه باورهایشان می‌گویند، از جرقه‌های تغییر، از اشک‌ها، از نذر‌ها و از راز‌هایی که تا به حال کمتر گفته‌اند.
برنامه درگیر ظواهر و دکور‌های شلوغ نشده؛ بیشتر سعی شده با یک نورپردازی ساده و قاب بسته روی چهره‌ی راوی، تمام توجه بیننده روی کلمات و حس نهفته در چهره‌ها باشد. همین سادگی شاید یکی از مهم‌ترین عناصر تأثیرگذار این فصل بود.
اما آنچه «از سرگذشت» را برجسته می‌کند این است که این برنامه برخلاف اغلب برنامه‌های مناسبتی که معمولاً درگیر تکرار می شوند، در حوزه مفاهیم، تصاویر، موسیقی و حتی زاویه دید خلاقانه عمل کرده است. «از سرگذشت» سعی کرده یک مسیر شخصی را دنبال کند. این برنامه به جای اینکه بخواهد چیزی را تحمیل کند، فقط نشان می‌دهد. راوی‌ها قرار نیست کسی را قانع کنند، فقط زندگی خودشان را تعریف می‌کنند، و این دقیقاً همان چیزی است که «از سرگذشت» را از بسیاری از برنامه‌های مناسبتی دیگر متمایز کرده است.
حرف‌هایی انسانی و صادقانه
شاید بتوان برجسته‌ترین بعد برنامه را «انسانی بودن روایت‌ها» دانست. مخاطب هنگام تماشای برنامه احساس نمی‌کند با یک مراسم رسمی یا سخنرانی مذهبی روبه‌رو است. بلکه حس می‌کند پای حرف دل آدم‌هایی می‌نشیند که صادقانه از عمق وجودشان می‌گویند. این صمیمیت باعث شده حتی بیننده‌ای که ممکن است خیلی هم مذهبی نباشد، با داستان‌ها ارتباط بگیرد.
هرچند اساس برنامه گفت‌و‌گو است، اما با انتخاب درست موسیقی، تدوین و تصویر، حس و حال خاصی به بیننده منتقل می‌شود. موسیقی‌های استفاده شده به‌خوبی با فضای معنوی محرم هماهنگ‌اند. در بعضی قسمت‌ها، سکوت یا استفاده از صدای سوزناک علی‌اکبر قلیچ به‌عنوان خواننده، فضای حسی برنامه را دوچندان کرده است.
تصویر هم به‌دور از جلوه‌های اضافی و شلوغی‌های بصری، با تمرکز بر حالات چهره و واکنش‌های مهمان‌ها، باعث شده حس داستان‌ها بهتر منتقل شود. گاهی یک قطره اشک، یا لبخند تلخی که مهمان برنامه می‌زند، از هزار جمله تأثیرگذارتر است.
یکی از نکات مهم این فصل آن است که برنامه تلاش نکرده صرفاً برای یک قشر خاص حرف بزند. برخلاف بسیاری از تولیدات مذهبی که ممکن است تنها برای مخاطب سنتی جذاب باشند، «از سرگذشت» با انتخاب داستان‌هایی متنوع از طبقات و سلایق مختلف، توانسته دل اقشار متفاوت را به دست بیاورد.
در روزگاری که بسیاری از مردم با رسانه‌های رسمی فاصله گرفته‌اند، موفقیت چنین برنامه‌ای در جلب توجه مخاطب، نشان می‌دهد که روایت‌های صادقانه هنوز هم خریدار دارد و با اینکه مخاطب حرف شعار را پس می‌زند، اما از حقیقتی که جنس آن را بشناسد استقبال می‌کند.
فرصتی برای بازگشت به خود
«از سرگذشت» نه فقط از نظر فرم و محتوا، بلکه به‌خاطر انتخاب زاویه‌ی اتفاقی هدفمند است چراکه روایت محرم و عاشورا را خلاصه در روضه و مداحی نمی‌بیند و به لایه‌های روایت نشده دیگری از آن ورود پیدا کرده است چراکه این ماه، برای بسیاری از مردم، فرصتی برای بازگشت به خود، تغییر مسیر، یا حتی نجات از یک بحران است لذا «از سرگذشت» همین مواجهه شخصی را برجسته و به تصویر کشیده است.
برنامه‌ی «از سرگذشت» در فصل سوم توانست اثبات کند که تلویزیون هنوز هم می‌تواند حرف‌های تازه‌ای داشته باشد، به‌شرط آن که که روایتش واقعی و لحنش صادقانه داشته باشد. در روزگاری که گاهی عزاداری با نگاه ویترین و رقابت برگزار و برپا می‌شود، این برنامه با سادگی‌اش یادمان می‌آورد که اصل ماجرا، همان دل‌هایی است که با یاد عاشورا می‌لرزد؛ همان اشک‌هایی که بی‌صدا از گوشه‌ی چشم جاری می‌شود، وقتی کسی از ته دل می‌گوید: «این، از سرگذشتِ من با محرم است.»
انتهای پیام/
