اقتصاد در مقابل عشق به امام حسین معنایی ندارد

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا؛ سال‌هاست که عاشورا و فرهنگ آن در قلب مردم ایران جای دارد. این فرهنگ که ریشه در تاریخ و اعتقادات عمیق دارد، تبدیل به نماد پایداری، عدالت‌خواهی و مقاومت در برابر ظلم شده است. با این حال، شرایط اقتصادی اخیر به‌ویژه افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید خانواده‌ها، شرایط دشواری را برای بسیاری رقم زده است. این پرسش مطرح است که در چنین شرایطی، مردم تا چه حد توانسته‌اند فرهنگ عاشورا را حفظ کنند و آیا این فرهنگ معنوی، همچنان جایگاه خود را در زندگی آنان حفظ کرده است؟

وضعیت اقتصادی و بازار؛ فراوانی اقلام وگرانی محسوس

با گشت و گذار در بازار‌های محلی، به وضوح می‌توان افزایش قیمت‌های محسوس در کالا‌های اساسی، مواد غذایی و اقلام مصرفی را مشاهده کرد. قیمت برنج، گوشت، مرغ، حبوبات و حتی میوه و سبزیجات نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافته است و این موضوع فشار اقتصادی زیادی بر خانواده‌ها وارد کرده است. اگرچه کالا‌ها به صورت کامل در بازار یافت می‌شوند، اما قدرت خرید کاهش یافته و هزینه‌های ماهانه خانواده‌ها به شدت بالا رفته است.

یکی از فروشندگان سوپرمارکت محلی در این رابطه به خبرنگار آنا گفت: این روز‌ها مردم نسبت به گذشته کمتر خرید نمی‌کنند،وقتی پای عزاداری و مناسبت‌های دینی در میان باشد، حتی اگر قیمت‌ها بالا باشد، سعی می‌کنند برای تهیه اقلام مورد نیاز مراسم، کم نگذارند.

یکی از هیئت‌داران نیز در تایید نظر فروشنده گفت: ممکن است همه چیز گران باشد، اما هیچ‌کس حاضر نیست برای شرکت در مراسم عاشورا کوتاهی کند. مردم حتی با حداقل امکانات، سعی می‌کنند نذورات خود را آماده کنند، سفره‌های ساده ولی پرمهر پهن می‌کنند و تا ثواب عزاداری امام حسین (ع) سهیم شوند. 

فرهنگ عاشورا؛ چراغ روشن در دل‌های مردم

در مواجهه با این مشکلات اقتصادی، نکته بسیار امیدبخش و تأمل‌برانگیز، پایبندی مردم به فرهنگ عاشورا و حفظ شعائر دینی است. عزاداران حسینی باوجود تنگنا‌های مالی، مراسم و آیین‌های سنتی خود را با جان و دل برگزار می‌کنند و این نشان‌دهنده نقش محوری و بی‌بدیل فرهنگ دینی در زندگی اجتماعی آنها است.

تمامی  زنان و مردان حاضر در هیئت‌ها که از طبقه های اجتماعی و فرهنگی متفاوتی نیز هستند، اتفاق نظر دارند که فرهنگ عاشورا برای آنها فراتر از یک مراسم مذهبی است؛ این فرهنگ منبع الهام، مقاومت و هویت اجتماعی آنهاست و باور دارند که حفظ این فرهنگ در شرایط سخت اقتصادی، باعث قوت قلب و آرامش روحی‌شان می‌شود.

افزایش قیمت‌ها؛ چالشی بزرگ برای مردم

بررسی آماری قیمت اقلام خوراکی نشان می‌دهد که قیمت بسیاری از کالا‌های ضروری نسبت به سال گذشته بیش از ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش یافته است.  تورم سالانه باعث شده حتی اقلامی مانند گوشت قرمز که به مناسبت محرم نذری داده می‌شود، به قیمت‌هایی برسد که تهیه آن برای قشر متوسط و کم‌درآمد دشوار شده است اما مردم با حداقل امکانات و یا پخت غذا با مواد ارزان تر مثلا استفاده از سویا و حبوبات به جای گوشت سعی دارند تا چراغ هیئت خود را روشن نگه داشته و سفره نذری امام حسین (ع) را حتی نسبت به سال گذشته گسترده تر کنند. 

به هر جهت با وجود تمام فشار‌های اقتصادی، رنگ و رخ شهرها و روستاها نشان می‌دهد مردم همچنان پایبند به مراسم و فرهنگ عاشورا هستند. در اکثر محلات، هیئت‌ها و دسته‌های عزاداری با کمترین امکانات، اما با عشق و شور وصف‌ناپذیر برگزار می‌شوند و از نذر‌های ساده گرفته تا پخش چای و خرما ، همه حکایت از ارادت و تعهد مردم به این فرهنگ دارد.

تأثیر معنویت عاشورا بر تاب‌آوری اجتماعی و اقتصادی

سال هاست که حتی کارشناسان فرهنگی خارج از این نیز فرهنگ عاشورایی بین مردم را قدرتی عظیم می دانند و تأکید دارند که فرهنگ عاشورا به عنوان یک منبع قوی معنوی، باعث شده مردم در برابر مشکلات اقتصادی کمتر احساس ناامیدی کنند و روحیه مقاومت و امید را حفظ کنند

پیشتر سمیرا جلالی، جامعه‌شناس فرهنگی در این باره می گوید: عاشورا، نمادی از ایستادگی در برابر سختی‌هاست. مردم با الهام از این فرهنگ، نه تنها به آیین‌های دینی پایبند مانده‌اند، بلکه این باور موجب شده روحیه جمعی جامعه تقویت شود و فشار‌های اقتصادی کمتر به تزلزل ارزش‌های اجتماعی منجر شود.

شواهد، جملگی گویای این حقیقت است که اگرچه اقتصاد خانواده‌ها در تنگنا قرار گرفته است و گرانی زندگی روزمره را دشوار کرده، اما فرهنگ عاشورا همچنان به عنوان ستون معنوی جامعه، به قوت خود باقی مانده است. مردم با همه سختی‌ها، از یاد امام حسین (ع) و پیام مقاومت او دست نمی‌کشند و با اقامه عزای امام حسین (ع) با هرچه در توان دارند نشان می دهند که فرهنگ عاشورا فراتر از مراسم و نذری، جریانی است که امید و قدرت تاب‌آوری را در دل‌هایشان حفظ می‌کند.