نکات طلایی برای حفظ آرامش در شرایط بحرانی جنگ/ خدمات مشاوره‌ای رایگان وزارت علوم به دانشجویان کشور فعال شد
حمیدرضا حسن‌آبادی مدیرکل دفتر مشاوره و سلامت سازمان امور دانشجویان وزارت علوم در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا ضمن بیان تسلیت شهادت دانشمندان هسته‌ای، مقامات عالی رتبه نظامی جمهوری اسلامی ایران و سایر شهروندان کشور در پی حمله وحشیانه و خبیث رژیم صهیونیستی در بامداد ۲۳ خرداد ۱۴۰۴، درباره کمک‌های اولیه روانشناختی به گروه‌های هدفی که مراکز مشاوره با آنها رو به رو هستند، اظهار کرد: دانشجویان، مهمترین و اولین گروه هدف ما در مرکز مشاوره هستند. مسئولان خوابگاه‌ها و دانشکده‌ها، استادان و کارمندان دانشگاه، همیاران سلامت روان و جسم و همچنین خانواده‌های دانشجویان نیز سایر گروه‌های هدف هستند که در کنار مراکز مشاوره می‌توانند به ارائه خدمات ارجاعی بپردازند یا خود آنها مورد کمک قرار گیرند.
به گفته وی، در حال حاضر اغلب دانشجویان با ترک خوابگاه‌ها به آغوش خانواده‌ها بازگشته‌اند؛ که البته بخش زیادی از ترک خوابگاه‌ها قبل از این بحران و مصادف با تعطیلات ما قبل امتحانات نیمسال دوم سال ۱۴۰۴-۱۴۰۳ و فرصت آمادگی برای امتحانات بود. به هر حال، هر فردی (دانشجو و غیردانشجو) در شرایط بحرانی احساسات مختلفی مانند ترس، اضطراب، افسردگی در شرایط خاص‌تر، استرس حاد، استرس پس از سانحه و ... را تجربه می‌کند، که در ابتدا لازم است احساسات خود را در شرایط بحرانی بپذیریم؛ چرا که بدن با شنیدن صدا‌های مهیب و انفجار خواه یا ناخواه واکنش دفاعی از خود نشان می‌دهد، یعنی وقتی احساس ترس داشته باشیم طبیعی است.
مدیرکل دفتر مشاوره و سلامت سازمان امور دانشجویان با بیان اینکه چنین احساسات خواه یا ناخواه در این شرایط به سراغ انسان‌ها می‌آیند؛ تاکید کرد: مدیریت هیجانات پس از بروز این احساسات باید بیشتر مورد توجه جدی قرار گیرد. بهتر است این احساسات را بپذیریم؛ اما، هیجانات همراه آن را کنترل کنیم. کنترل رفتار‌ها و باور‌های غیرمنطقی که در شرایط بحرانی به سراغمان می‌آید و با هیجانات منفی همرا هستند، اصل اساسی کمک اولیه روانشناختی به خودمان محسوب می‌شود.
صحت سنجی اطلاعات؛ اصل جدی آرامش انسان در شرایط بحرانی جنگ
حسن آبادی در ادامه گفت: سیستم ذهنی انسان‌ها در شرایط بحرانی ناخودآگاه تلاش می‌کند تا به دنبال اخبار و اطلاعات و آگاهی پیش برود؛ اما، به علت گستردگی اطلاعات در چنین شرایطی باید اخبار را از مراجع رسمی دنبال کنیم و حتما مطلع باشیم که آن اخبار تا چه اندازه به بهبود حال ما کمک می‌کند. محدود‌سازی و فیلتر کردن منابع دریافت اطلاعات مورد بسیار مهمی برای تجربه نکردن یا مدیریت هیجانات منفی است. منبع درست اطلاعات، صحت‌سنجی اطلاعات و بروز بودن اطلاعات از شروط اساسی آرامش هر فرد است.
کمک‌طلبی یک فعالیت فراشناختی و مورد لزوم در شرایط بحرانی
وی افزود: کمک‌طلبی یا درخواست کمک از متخصصان و مشاوران یکی از مهمترین موارد احساس آرامش است که کمتر به آن توجه شده و احساس می‌کنیم که اگر در شرایط بحرانی گوشه‌گیر شویم و در فضایی قرار بگیریم که با کسی ارتباط و گفت‌و‌گو نداشته باشیم، حالمان بهتر خواهد شد. در صورتی که، وقتی نتوانیم هیجانات خودمان را کنترل کنیم باید از روانشناسان و مشاوران با تجربه درخواست کمک کنیم و به آنها مراجعه کنیم. باید توجه داشته باشیم کمک‌طلبی یک فرایند سطح بالای شناختی (فعالیتی فراشناختی) است و به هیچ عنوان ضعف شناخته نمی‌شود.
لزوم شناسایی افراد در معرض خطر و بهتر کردن حال آنها برای بهبود حال خود
مدیرکل دفتر مشاوره و سلامت سازمان امور دانشجویان با اشاره به اصل چهارم در مواقع بحران تاکید کرد: در شرایط بحرانی گاهی اوقات حس انسان دوستی بیش از هر مورد دیگر کمک می‌کند تا فرد نه تنها خود را، بلکه حال و هوای اطرافش را هم مدیریت کند؛ بنابراین، شناسایی افراد در معرض خطر، کودکان، زنان، سالمندان، بیماران جسمی و مبتلایان به اختلالات روانشناختی نه تنها به افراد احساس بهتری منتقل می‌کند، بلکه حس بهتری نسبت به محیط و شرایط پیدا خواهد کرد و این باعث می‌شود که بتوانیم خودمان را برای مدت طولانی در شرایط بهبودی قرار دهیم. حسن آبادی با اشاره به ضرورت ارتباطات اجتماعی و تعاملات انسانی در زمان‌های بحران جنگ، اظهار کرد: در چنین شرایطی هر چه انسان در کنار خانواده و جمعی که به آنها اعتماد دارد، قرار بگیرد کمک می‌کند تا شرایط بهتری تجربه شود.
لزوم رعایت نظم و قواعد اجتماعی در شرایط بحرانی جنگ
وی با بیان اینکه رعایت نظم و انضباط اجتماعی و همین طور قواعد اجتماعی در شرایط بحرانی جنگ ضروری است؛ تاکید کرد: این موارد جزء شرایط بیرونی است که توجه به آن باعث می‌شود تا فرد حال بهتری را تجربه کند. متاسفانه گاهی اوقات در این شرایط افراد به سمت بنزین زدن به خودرو‌های خود، خرید‌های بی رویه کالا‌های مصرفی و ... هجوم می‌برند که دیدن چنین صحنه‌های ناخودآگاه حس خوبی به انسان منتقل نمی‌کند؛ بنابراین، اگرچه در روز عادی به سر نمی‌بریم، اما مراقب رفتارهایمان در چنین روز‌هایی باشیم تا حال و هوای منفی را خودمان و در جامعه تشدید نکنیم.
مجموعه رفتار‌های مهم برای مقابله با شرایط بحرانی جنگ
مدیرکل دفتر مشاوره و سلامت سازمان امور دانشجویان اضافه کرد: باید علاوه بر اینکه اخبار درست را گوش می‌دهیم، سعی کنیم تا در شرایط بحرانی جنگ اطلاع‌رسانی صحیح هم داشته باشیم. البته ضرورت ندارد که حتما اطلاع‌رسانی گسترده داشته باشیم؛ چرا که هر چه انسان اطلاعات کمتری دریافت کند، کمتر پردازش همزمان اطلاعات گوناگون را تجربه خواهد کرد. به هر حال، وقتی اطلاعاتی که وارد ذهن انسان می‌شوند اگر بیشتر نادرست و غلط باشند به همان اندازه روان انسان را بیشتر تحت تأثیر قرار داده و دچار مشکل و اختلال خواهد کرد. بنابراین، اطلاع‌رسانی مسئولانه و مقابله با شایعات و دروغ پراکنی و جلوگیری از پر و بال دادن به برخی اطلاعات، مجموعه رفتار‌هایی است که باید در مقابله با این شرایط بحرانی مدنظر قرار دهیم.
حسن‌آبادی، درباره برنامه‌های جدید سازمان امور دانشجویان برای خدمت‌رسانی به دانشجویان در این شرایط بحرانی، گفت: پس از بروز اتفاقات ناگوار اولیه در بامداد ۲۳ خرداد، در محل گردهمایی روسای مراکز مشاوره و بهداشت دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم جلسه‌ای تشکیل شد و در آن جلسه تصمیم گرفتیم که باید به جد حامیان روانشناختی دانشجویان باشیم.
وی ادامه داد: در این شرایط چند اقدام محور اصلی فعالیت‌های دفتر مشاوره و سلامت سازمان امور دانشجویان وزارت علوم و مراکز مشاوره دانشگاه‌ها قرار گرفت: اولین محور این بود که بر حضور شیفتی کارشناسان سلامت مراکز مشاوره دانشگاهی تاکید داشتیم. به روسای مراکز کشاوره توضیه شد به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که روانشناسان، مشاوران و مددکاران دانشگاه از صبح روز ۲۳ خرداد در محل خوابگاه‌های دانشجویی حضور یابند و تلاش کنند کمک‌های اولیه روانشناختی را به دانشجویان ارائه دهند.
وی اضافه کرد: دومین اقدام محوری این بود که به مراکز مشاوره دانشگاه‌ها اعلام کردیم تا بانک‌های اطلاعاتی در دسترس خود را ساماندهی کنند و وضعیت دانشجویان در معرض خطری که در فهرست آنها قرار دارد پیگیری کنند.
مدیرکل دفتر مشاوره و سلامت سازمان امور دانشجویان بیان کرد: سومین اقدام ما این بود که شبکه همیاران سلامت جسم و روان که همیشه بازو‌های قدرتمند مراکز مشاوره و بهداشت ما هستند فعال‌سازی شوند تا اساسنامه کانون همیاران فعالیت‌های خود را ایفا کنند که البته با تعطیلی اغلب خوابگاه‌ها این اقدام تا حدی مسکوت ماند.
حسن‌آبادی بیان کرد: اقدام مهم و محوری بعدی این بود که به سرعت مشاوره تلفنی تحت عنوان "صدای مشاوره دانشجو" که مرحله سوم آن مقرر بود همزمان با امتحانات نیمسال دوم ۱۴۰۴-۱۴۰۳ از ۲۶ خرداد آغاز شود از ۲۳ خرداد در سراسر کشور فعال و تمام اطلاعات آن در سراسر کشور پخش شد تا دانشجویان نیازمند به کمک از طریق صدای مشاوره دانشجو تماس می‌گیرند. صدای مشاور دانشجو پس از ساعت غیراداری یعنی از ساعت ۱۸ تا ۲۴ به شکل فعال مشغول خدمت‌رسانی به دانشجویان عزیز کشورمان است. در ضمن، در زمان ادرای مراکز مشاوره هر دانشگاه به صورت حضوری، آنلاین یا تلفنی به دانشجویان دانشگاه خود ارائه خدمت دارد. شایان ذکر است که مرحله اول صدای مشاور در امتحانات نیمسال اول ۱۴۰۴-۱۴۰۳ و مرحله دوم آن در ایام تعطیلات نوروز ۱۴۰۴ جهت خدمت به دانشجویان فعال بود.
وی اضافه کرد: دستورالعمل‌های حمایت روانشناختی- اجتماعی در بحران بر اساس گروه‌های هدف، یعنی کارشناسان مراکز مشاوره، دانشجویان، همیاران سلامت، استادان، خانواده‌ها و مسئولان خوابگاه‌ها تدوین شده است و برخی دستورالعمل‌ها در اختیار گروه‌های هدف قرار گرفته است. یکی از نکات بسیار اصلی فعالیت‌ها حضور گروه ارائه کمک‌های اولیه روانشناختی شامل روانشناسان و مشاوران علاوه بر مددکاران اجتماعی در خوابگاه‌ها بود و تلاش شد تا مدیران مراکز مشاوره نیز همراه با تیم‌ها باشند و تلاش کنند تا در خوابگاه‌هایی که شرایط مناسب نیست، کمک حال دانشجویان باشند.
خدمات سازمان امور دانشجویان به دانشجویان ایرانی خارج از کشور
مدیرکل دفتر مشاوره و سلامت سازمان امور دانشجویان در پایان، گفت: در کنار این موارد، برای دانشجویان ایرانی خارج از کشور نیز برنامه ارائه خدمات مشاوره‌ای آنلاین و مجازی در نظر گرفته شد. قصد این بود که بتوانیم به وظیفه ذاتی خود در دفتر مشاوره و سلامت، مبنی بر ارائه خدمات سلامت به کل دانشجویان، جامه عمل بپوشانیم.
انتهای پیام/
