وزارت علوم در غیاب روابط عمومی؛ انزوای مسئولان و سرگردانی رسانه‌ها
به گزارش خبرنگار آنا، در جهان امروز ارتباطات مؤثر و هم‌افزا با اصحاب رسانه، ستون فقرات موفقیت هر سازمان به خصوص نهاد‌های دولتی و آموزشی در فرهنگ سازی مهم و تاثیرگذار در جامعه به شمار می‌آید. اما وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، با وجود رسالت‌های مهم خود در پیشبرد اهداف خطیر علم و فناوری کشور، در برقراری یک ارتباط سازنده و پایدار با رسانه‌ها دچار چالش‌های جدی شده است. این مسئله نه تنها به انزوای مسئولان وزارتخانه در افکار عمومی دامن زده، بلکه موجی از سرگردانی و اتلاف وقت خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای را فعال کرده است.
سابقه تلخ لغو نشست‌ها: از دانشگاه‌های تهران تا پارک‌های علم و فناوری
طی یک ماه اخیر، شاهد دو مورد مشخص و مهم از لغو ناگهانی حضور خبرنگاران در دقایق پایانی نشست‌های مهمی بودیم که انتظار می‌رفت بستری برای تبادل نظر و اطلاع‌رسانی شفاف فراهم آورند. اولین مورد، لغو نشست رؤسای دانشگاه‌های بزرگ تهران بود که قرار بود با حضور خبرنگاران برگزار شود. این نشست که می‌توانست فرصتی برای بررسی مسائل و چالش‌های آموزش عالی در پایتخت باشد، اما از حضور خبرنگاران جلوگیری به عمل آمد. در شرایط کنونی که کشور با مشکلات کم آبی و ناترازی انرژی دست و پنجه نرم می‌کند، دانشگاه‌ها به عنوان مراکز علمی مهم در ارائه نقطه نظرات خود می‌توانند به حل این مسائل کمک کنند؛ بنابراین اجازه ورود خبرنگاران در نشست‌های مهم که روسای دانشگاه‌ها در آن حضور دارند از مهم ترین مواردی است که می‌توان با کارشناسان آموزش عالی هم صحبت شد و راهکارهای علمی آنها را به گوش مسئولان رساند.
اما موضوع فقط به همینجا ختم نشد؛ تنها با فاصله چند روز سناریوی مشابهی از مورد قبلی با عنوان «نشست رؤسای پارک‌های علم و فناوری کشور» تکرار شد، این برنامه در تاریخ ۱۲ مرداد بدون حضور خبرنگاران پایان یافت، اما نکته مهم اینجاست که این پارک‌ها موتور محرکه نوآوری و تجاری‌سازی علم در کشور هستند و به همین علت برای رشد و توسعه بیشتر نیازمند توجه و حمایت رسانه‌ای خواهند بود. اما، لغو ناگهانی حضور خبرنگاران در این نشست‌های مهم و پرخبر، نه تنها فرصت اطلاع‌رسانی درباره دستاوردها و برنامه‌های پارک‌ها را از بین می‌برد، بلکه ضعف جدی در مدیریت برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی در سطح کلان این وزارتخانه را به نمایش خواهد گذاشت.
ریشه مشکل کجاست؟ خلأ مدیر روابط عمومی و پیامدهای آن
خلأ ساختار منسجم، کارآمد و استراتژیک در بخش روابط عمومی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری چالش جدی است که پیامدهای نامطلوبی را به دنبال خواهد داشت. این وضعیت نه تنها مانع از برقراری ارتباط مؤثر و شفاف با رسانه‌ها و جامعه می‌شود، بلکه به انزوای این نهاد علمی در افکار عمومی و از دست رفتن فرصت‌های مهم برای تبیین دستاوردها و سیاست‌ها کمک می‌کند.
روابط‌عمومی پل حیاتی بین یک سازمان و مخاطبانش است و نقش اساسی در شکل‌دهی به تصویر عمومی، ایجاد و حفظ اعتماد و تسهیل ارتباطات دوطرفه خواهد داشت. اهمیت روابط‌عمومی در دنیای امروز که اطلاعات به سرعت منتشر می‌شود و افکار عمومی با شتاب شکل می‌گیرد، دوچندان شده است. یک استراتژی روابط عمومی قوی و هدفمند می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا پیام‌های کلیدی خود را به طور مؤثر منتقل کرده، از بحران‌ها به سلامت عبور کنند، و در نهایت، روابطی پایدار و مبتنی بر احترام متقابل با جامعه، رسانه‌ها، و سایر ذینفعان برقرار سازند. در واقع، روابط عمومی کارآمد، سرمایه‌گذاری بر روی اعتبار و موفقیت بلندمدت یک سازمان است.
هم اکنون اینگونه به نظر می‌رسد که جایگاه مدیر روابط عمومی در این وزارتخانه، یا خالی است یا در صورت وجود، از خود اختیارات و امکانات لازم برای انجام وظایف ذاتی را ندارد. این خلأ مدیریتی تا به الان، پیامدهای ناگواری را به دنبال داشته است:
فقدان برنامه‌ریزی استراتژیک ارتباط با رسانه
بدون وجود یک مدیر روابط عمومی توانمند و با تجربه، ارتباط با رسانه‌ها به صورت واکنشی و غیرمنسجم صورت خواهد پذیرفت و برنامه‌ریزی برای اطلاع‌رسانی درباره دستاوردها، تبیین سیاست‌ها و پاسخگویی به شبهات، به درستی انجام نخواهد شد. این امر نه تنها منجر به قرار گرفتن رسانه‌ها در خلاء اطلاعاتی خواهد شد، بلکه آنها نمی‌توانند پوشش خبری جامعی داشته باشند.
لغو‌های ناگهانی و بی‌مورد
عدم هماهنگی و نبود یک نقطه کانونی برای مدیریت رویدادها، منجر به لغو‌های ناگهانی و غیرمنتظره می‌شود. در بسیاری از سازمان‌ها، مسئول روابط عمومی مسئول هماهنگی نهایی برنامه‌ها با رسانه‌ها، تأیید حضور خبرنگاران و اطمینان از فراهم بودن زیرساخت‌های لازم است. وقتی این حلقه مفقود باشد، احتمال بروز چنین مشکلاتی به شدت افزایش خواهد یافت.
عدم شناخت رسانه‌ها و نیازهایشان
یک مدیر روابط عمومی کارآمد، شناخت دقیقی از رسانه‌های مختلف، مخاطبان آنها و نیاز‌های اطلاعاتی خبرنگاران دارد. او می‌تواند محتوا و قالب مناسب را برای هر رسانه تولید و توزیع کند. در غیاب چنین فردی، ارتباطات وزارت علوم با رسانه‌ها سطحی و کلیشه‌ای باقی می‌ماند و نمی‌تواند پاسخگوی نیاز‌های متنوع جامعه رسانه‌ای باشد.
انزوای مسئولان
در صورت نبود مدیر روابط عمومی کارآمد و موثر تک تک مسئولان وزارت علوم از قبیل وزرا، معاونان و رؤسای دانشگاه‌ها در خلأ ارتباط با رسانه، بیشتر در معرض قضاوت‌های نادرست و یا سکوت رسانه‌ای قرار خواهند گرفت، آنها نمی‌توانند به راحتی دیدگاه‌ها و دستاورد‌های خود در اختیار عموم مردم قرار دهند و در نتیجه، اعتبار و تأثیرگذاری آنها کاهش خواهد یافت. این انزوا، مانع از بروز شکل‌گیری یک گفتمان سازنده میان وزارتخانه و جامعه خواهد شد.
کاهش هم‌افزایی و همکاری
رسانه‌ها بازوان قدرتمند وزارت علوم در ترویج علم، فرهنگ‌سازی و ایجاد امید در جامعه هستند، اما زمانی که این ارتباط قوی شکل نگیرد، چنین ظرفیت بزرگی مغفول خواهد ماند و همکاری‌هایی که منجر به پوشش گسترده‌تر دستاورد‌های پژوهشی، معرفی استعداد‌های درخشان و یا تبیین سیاست‌های کلان می‌شد، به علت نبود کانال ارتباطی مؤثر، از بین می‌رود.
راهکار چیست؟!
پیدا کردن راهکار موثر برای حل این معضل اگرچه ساده و ابتدایی به نظر می‌رسد، اما عملیاتی کردن آن نیازمند اداره جدی مسئولان وزارت علوم است، وزارت خانه‌ای که خود مسئول تربیت دانشجویان رشته‌های روابط عمومی و ارتباطات در برترین دانشگاه‌های ایران از قبیل تهران و علامه است، چگونه نمی‌تواند از میان مدرسان آن یک نفر را به عنوان مدیر روابط عمومی انتخاب کند؟! بنابراین انتصاب یک مدیر روابط عمومی توانمند، باتجربه و با اختیارات کافی با هدف تدوین استراتژی جامع و بلندمدت برای ارتباط با رسانه‌ها کلید حل مشکل خواهد بود.
روابط عمومی که بتواند با رسانه‌ها و خبرنگاران ارتباطی مستمر و مبتنی بر اعتماد برقرار کرده و در برنامه‌ریزی، هماهنگی و اجرای رویداد‌های خبری نقش کلیدی ایفا کند و با شناسایی نیاز‌های رسانه‌ها، محتوای مناسب و به‌روز را در اختیار آنها قرار دهد و به عنوان پل ارتباطی میان مسئولان وزارتخانه و اصحاب رسانه عمل کرده و از بروز سوءتفاهم‌ها جلوگیری کند.
بدون شک، با حضور یک گروه روابط عمومی قوی و کارآمد شاید نه تنها دیگر شاهد لغو‌های ناگهانی نشست‌های مهم نخواهیم بود بلکه ارتباطی مؤثر و هم‌افزا میان وزارت علوم و رسانه‌ها شکل خواهد گرفت. این امر نه تنها به ارتقای جایگاه وزارت علوم در افکار عمومی کمک می‌کند، بلکه موجب تسریع در پیشبرد اهداف کلان علم و فناوری کشور نیز خواهد شد. اکنون زمان آن رسیده است که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، نگاهی جدی‌تر به مقوله روابط عمومی داشته باشد و با رفع این خلأ، گامی مؤثر در جهت شفافیت و ارتباط سازنده با جامعه بردارد. در پایان، وزارت علوم با برقراری ارتباط مستمر و مؤثر با رسانه‌ها می‌تواند نیاز‌ها و انتظارات جامعه را بهتر درک کند و در جهت پاسخگویی به آنها گام بردارد.
انتهای پیام/
