بیابان‌زدایی به فرهنگ عمومی و مکتب فکری ملی تبدیل شود
غلامرضا بناگر استاد محیط‌زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد در گفتوگو با خبرنگار آنا با بیان اینکه پدیده بیابان‌زایی یکی از جدی‌ترین تهدید‌های زیست‌محیطی قرن حاضر است، اظهار کرد: بیابان‌زایی به‌معنای گسترش سرزمین‌های خشک، نیمه‌خشک و کم‌باران به دلیل فعالیت‌های انسانی یا تغییرات اقلیمی است؛ پدیده‌ای که آرام، خزنده و بدون سر و صدا پیش می‌رود؛ اما تأثیرات عمیق و بلندمدتی بر اکوسیستم، معیشت مردم و امنیت غذایی کشور‌ها می‌گذارد.
وی با تفکیک مفهومی بین بیابان و صحرا افزود: بسیاری تصور می‌کنند بیابان همان صحراست، در حالی که بیابان، نتیجه تخریب سرزمین بر اثر سوءمدیریت و فشار‌های انسانی و طبیعی بوده در حالی که صحراها، زیست‌بوم‌هایی با شرایط خاص آب‌وهوایی هستند که تعادل اکولوژیک خود را دارند. بیابان‌زایی یعنی حرکت سرزمین‌ها به‌سمت بی‌حاصلی، نه‌صرفاً خشکی.
استاد محیط‌زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد با بیان اینکه ایران با بیش از ۷۵ درصد از مساحت سرزمینش در نواحی خشک و نیمه‌خشک، به‌شدت در معرض بیابان‌زایی قرار دارد، عنوان کرد: مقابله با بیابان‌زایی دیگر فقط وظیفه دولت یا سازمان منابع طبیعی نیست. باید بیابان‌زدایی را به فرهنگ عمومی، دغدغه فراگیر و حتی مکتب فکری ملی تبدیل کنیم؛ مکتبی که زیست‌سالم، آبادانی سرزمین و پایداری نسل‌ها را هدف بگیرد.
دانشگاه‌ها به آموزش نظری مباحث محیط‌زیستی بسنده نکنند
بناگر با تاکید بر نقش موثر دانشگاهیان در این حوزه گفت: دانشگاه‌ها نباید فقط به آموزش نظری مباحث محیط‌زیستی بسنده کنند. از طریق طرح‌های پژوهشی، کارورزی‌های میدانی، پایان‌نامه‌های مسئله‌محور و اردو‌های عملی، می‌توان دانشجویان را به کنشگران واقعی عرصه محیط‌زیست تبدیل کرد. امروز بیش از هر زمان دیگر به حضور آگاهانه دانشجویان در جبهه حفاظت از طبیعت نیاز داریم.
وی بر ظرفیت عظیم مردم در بیابان‌زدایی تأکید کرد و ادامه داد: اقداماتی ساده مانند کاشت گونه‌های بومی مقاوم، مدیریت صحیح منابع آبی، جلوگیری از چرای بی‌رویه دام و مشارکت در پروژه‌های مردمی نهال‌کاری، می‌تواند اثراتی شگرف در کاهش بیابان‌زایی داشته باشد. مردم باید بدانند هر عمل کوچک آنها، درختی را نجات می‌دهد یا سرزمینی را از بیابان شدن بازمی‌دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد مطرح کرد: دانشگاه اکنون در حال طراحی طرح‌های مشترک میان‌رشته‌ای با موضوع بیابان‌زدایی بوده و تلاش می‌کنیم با همکاری نهاد‌های بومی، طرح‌های اجرایی متناسب با اقلیم خراسان شمالی به مرحله عمل برسد. مشارکت با سازمان‌های مردمی و جوامع محلی نیز در دستور کار قرار گرفته است.
بناگر با گرامیداشت روز ملی بیابان‌زدایی این مناسبت را یادآور مسئولیت مشترک همه در قبال طبیعت دانست و بیان کرد: اگر می‌خواهیم سرزمین‌مان را از نابودی تدریجی نجات دهیم، باید بیابان‌زدایی را نه صرفاً پروژه‌ای علمی؛ بلکه باور و رفتاری ملی بدانیم؛ فرهنگی که در ذهن و عمل تک‌تک شهروندان این سرزمین جاری شود.
گفتوگو: مریم ریحانی
انتهای پیام/
