ایلام محمل نخستین دانشکده تخصصی اربعین کشور + جزئیات
خبرگزاری آنا؛ در دنیای معاصر، دانشگاه‌ها به‌عنوان نهادهای علمی و فرهنگی، نقش کلیدی در شکل‌گیری و توسعه تمدن‌ها ایفا می‌کنند و دانشگاه آزاد اسلامی با راه‌اندازی دانشکده‌های موضوع‌محور بهخصوص دانشکده تخصصی اربعین گام‌های بلندی به‌سوی تحقق اهداف کلان نظام جمهوری اسلامی و ایجاد تمدن نوین اسلامی برداشته است.
این دانشکده به‌عنوان نخستین مجموعه پژوهشی-اجرايی اربعین در جهان با هدف ایجاد تحولی اساسی در نظام مدیریت زیارت اربعین به بررسی ابعاد مختلف این پدیده عظیم مذهبی می‌پردازد.
راه‌اندازی دانشکده اربعین در استان ایلام بهخصوص با توجه به موقعیت جغرافیایی و فرهنگی این استان، می‌تواند به‌عنوان یک فرصت راهبردی برای کشور محسوب شود. ایلام با نزدیکی به مرز ایران و عراق و به‌عنوان دروازه اصلی میلیون‌ها زائر، ظرفیت‌های بالایی در زمینه‌های فرهنگی، مذهبی، گردشگری و تحقیقاتی دارد.
این دانشکده با ترکیب آموزش، پژوهش و خدمات اجرایی، به ارتقای علمی منطقه و نظام‌مند کردن خدمات اربعین کمک خواهد کرد.
اهداف و فلسفه راه‌اندازی این دانشکده شامل نگاهی تمدنی به اربعین، گفتمان‌سازی انقلابی، احیای تمدن شیعی و تربیت نسل جدیدی از مدیران جهادی است. این رویکرد نه‌تنها به تحکیم هویت دینی و فرهنگی در غرب کشور کمک می‌کند، بلکه به‌عنوان یک کانون تولید علم دینی و مدیریت تمدنی، زمینه‌ساز تحقق اهداف کلان نظام در حوزه تمدن نوین اسلامی خواهد بود.
علاوه بر این، راه‌اندازی دانشکده اربعین می‌تواند به عنوان یک قطب تحقیقاتی در سطح ملی و بین‌المللی شناخته شود. با تولید دانش بومی و ارتباط با دانشگاه‌های معتبر جهان، این مرکز می‌تواند به حل مشکلات اجرایی اربعین کمک کرده و در عین حال، فرصت‌های اشتغال‌زایی و اقتصادی برای محققان و نیروهای خدماتی فراهم آورد.
دانشکده اربعین با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی و همکاری‌های بین‌المللی می‌تواند به‌عنوان یک الگو برای دیگر کشورها در مدیریت زائران و ارتقای هویت اسلامی و انقلابی عمل کند.
در این راستا، مشارکت و همکاری همه‌جانبه از سوی دانشگاهیان، کنشگران فرهنگی و مذهبی و نهادهای دولتی و غیر دولتی، شرط لازم برای موفقیت این طرح بزرگ به شمار می‌رود.
خبرنگار آنا با این مقدمه در گفت‌و‌گو با یوسف نوری رئیس دانشکدگان گردشگری و زیارت دانشگاه آزاد اسلامی و وزیر پیشین آموزش و پرورش به بررسی جزئیات و راهبردهای اجرایی راه‌اندازی دانشکده اربعین و تأثیر آن بر مدیریت زیارت و تقویت هویت دینی و فرهنگی می‌پردازد.
مشروح گپ و گفت آنا با نوری در پی می‌آید:
دانشکده اربعین؛ نبض تپنده علم و ایمان در ایلام
آنا: با توجه به اهداف «سند تحول و تعالی دانشگاه» درراستای تبدیل دانشگاه آزاد اسلامی به یک دانشگاه «جامعه‌پرداز»، سازوکار‌ها و شاخص‌های ارزیابی اثربخشی «دانشکده‌های موضوع‌محور» در تحقق این اهداف بهخصوص در حوزه تبادل علمی و بین‌المللی‌سازی و پاسخگویی به نیاز‌های نوظهور شامل چه موارد می‌شوند؟
نوری: دانشمند شهید دکتر طهرانچی رئیس فقید دانشگاه آزاد اسلامی با تأسی از منظومه ابلاغی مقام معظم رهبری بهخصوص گام دوم انقلاب اسلامی با خودپردازی دانشگاه آزاد اسلامی را از یک دانشگاه آموزش محور به سوی یک دانشگاه جامعه پرداز برای تحقق تمدن نوین اسلامی هدایت کرد.
شهید طهرانچی با واکاوی عمیق و دغدغه‌مند از وضعیت دانشگاه، آموزش عالی و چالش‌های پیش روی کشور، ضرورت تحول، پویایی و انطباق دانشگاه آزاد اسلامی با دنیای پرشتاب امروز را در چارچوب «سند تحول و تعالی دانشگاه» ترسیم کرد و این سند با پنج چرخش تحول‌آفرین، ۱۱ راهبرد کلان، سه محور راهبردی حرکت و ۱۰ بسته کاری در افق ۱۴۰۵ بستر و زمینه جامعه‌پردازی دانشگاه آزاد اسلامی را فراهم می‌کند.
بخشی از اقدامات شایسته و بایسته آن شهید عزیز ایجاد ساختارهایی نوین چابک و منعطف برای دستیابی به این هدف متعالی بود و مهم‌ترین اقدام ساختاری برای تحقق سند مذکور، ایجاد «دانشکده‌های موضوع محور» یا انستیتوها(Institute) مبتنی بر این چرخش‌ها و راهبردها به شرح جدول زیر است.
آنا: با توجه به تصویب ایجاد نخستین دانشکده موضوع‌محور اربعین در استان ایلام به‌عنوان نخستین مجموعه پژوهشی - اجرایی اربعین در جهان، سازوکار‌ها و استراتژی‌های کلان این دانشکده برای ایجاد تحول اساسی در نظام مدیریت زیارت اربعین با تأکید بر رویکرد‌های بین‌رشته‌ای، پژوهش‌های کاربردی و همکاری‌های بین‌المللی، چه خواهد بود؟
نوری: در آستانه اربعین حسینی، هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی استان ایلام در اقدامی تحول‌ساز، چهارشنبه ۸ مرداد ۱۴۰۴ عنوان نخستین دانشکده موضوع‌محور اربعین در استان ایلام را تصویب کرد و این مرکز علمی که به‌عنوان نخستین مجموعه پژوهشی - اجرایی اربعین در جهان شناخته خواهد شد می‌تواند تحولی اساسی در نظام مدیریت زیارت اربعین ایجاد کند.
ایجاد دانشکده اربعین در استان ایلام می‌تواند ایدهای ارزشمند و راهبردی باشد، چراکه این استان به‌دلیل نزدیکی به مرز ایران و عراق (بهخصوص گذرگاه مهران) و نقش محوری در مسیر پیادهروی اربعین، از ظرفیت‌های بالایی در زمینه‌های فرهنگی، مذهبی، گردشگری و تحقیقاتی برخوردار است.
استان ایلام به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و ظرفیت فرهنگی گزینه‌ای بی‌نظیر برای میزبانی یک مرکز تخصصی اربعین است و این دانشکده با ترکیب آموزش، پژوهش و خدمات اجرایی می‌تواند هم به ارتقای علمی منطقه کمک و هم خدمات اربعین را نظام‌مندتر کند.
دانشکده اربعین؛ گامی مهم در علم‌آفرینی و دیپلماسی فرهنگی
آنا: راه‌اندازی دانشکده اربعین در ایلام می‌تواند فرصت راهبردی برای کشورمان باشد.
نوری: دقیقاً. این دانشکده هم به زائران خدمات ارائه کرده و به ارتقای آن می‌انجامد و همگامی بزرگ در علم‌آفرینی و دیپلماسی فرهنگی است.
ایجاد دانشکده اربعین در استان ایلام می‌تواند ایدهای ارزشمند و راهبردی باشد، چراکه این استان به‌دلیل نزدیکی به مرز ایران و عراق و نقش محوری در مسیر پیادهروی اربعین از ظرفیت‌های بالایی در زمینه‌های فرهنگی، مذهبی، گردشگری و تحقیقاتی برخوردار است
از آنجا که اقدام هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی ایلام در تصویب عنوان دانشکده اربعین گام نخست این طرح بزرگ است، برای عملی‌سازی این طرح، نیاز به بررسی فلسفه، اهمیت، اهداف و جزئیات اجرایی راه‌اندازی دانشکده مذکور هستیم.
آنا: درباره فلسفه تشکیل دانشکده اربعین توضیح دهید.
نوری: نخست. نگاه تمدنی به اربعین(تبدیل بزرگ‌ترین اجتماع بشری به آزمایشگاه زنده علوم انسانی اسلامی، بازتولید الگوی حکمرانی دینی در مدیریت جمعیت‌های میلیونی، تبیین نظریه نظام مهندسی فرهنگی شیعه در جهان معاصر).
دوم. گفتمان‌سازی انقلابی(مقابله علمی با تهاجم فرهنگی غرب از طریق ارائه الگوی معنوی، تولید گفتمان مقاومت و وحدت اسلامی در سطح دانشگاهی، نهادینه کردن فرهنگ انتظار در بستر پژوهشی.
سوم. احیای تمدن شیعی (بازخوانی حکمت نهضت عاشورا در پرتو دانش‌های نوین، پیوند علم و عرفان در منظومه فکری اربعین، کشف الگوهای اقتصاد مقاومتی در مدیریت منابع زیارتی.)
چهارم. دانشگاه جامعه‌پرداز(تربیت نسل جدیدی از مدیران جهادی با تلفیق دانش آکادمیک و تجربیات میدانی، ایجادانگاره جدید آموزشی مبتنی بر یادگیری در بحران، تبدیل چالش‌های اربعین به فرصت‌های پژوهشی کاربردی.)
پنجم. دیپلماسی حکمت‌آمیز(طراحی زبان مشترک علمی با جهان اسلام، تولید ادبیات گفتمانی شیعه به زبان دانشگاهی، ایجاد کرسی‌های نظریه‌پردازی در مطالعات بین‌تمدنی.)
آنا: راه‌اندازی دانشکده اربعین در دانشگاه آزاد اسلامی چه اهمیتی برای استان ایلام و کشور دارد؟
نوری: نخست. جایگاه راهبردی استان ایلام در پیادهروی اربعین(ایلام دروازه اصلی میلیون‌ها زائر بهخصوص زائران اربعین از ایران به عراق است.)
دوم. ضرورت علمی و پژوهشی(در حال حاضر، پایگاه علمی منسجمی برای مطالعه ابعاد مختلف اربعین (تاریخی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی) وجود ندارد و بیشتر فعالیت‌های اربعین، تجربی و سلیقه‌ای است و نیاز به پشتوانه پژوهشی دارد.)
سوم. نیاز به تربیت نیروی متخصص(مدیریت اربعین نیاز به تیم‌های آموزش‌دیده در حوزه‌های امداد و سلامت، منیت و مدیریت بحران، فرهنگ و تبلیغ.)
آنا: راه‌اندازی دانشکده اربعین در دانشگاه آزاد اسلامی چه مزایای علمی، اقتصادی و فرهنگی برای کشور دارد؟
نوری: نخستین مزیت علمی و پژوهشی راه‌اندازی دانشکده اربعین تبدیل شدن به قطب تحقیقاتی اربعین در سطح ملی و بین‌المللی، تولید دانش بومی برای حل مشکلات اجرایی اربعین، ارتباط با دانشگاه‌های جهان بهخصوص کربلا، نجف و تبادل علمی است.
از سویی دانشکده اربعین می‌تواند مزایای اقتصادی و اشتغال‌زایی بسیاری داشته باشد؛ ازجمله ایجاد فرصت‌های شغلی برای محققان، استادان و نیروهای خدماتی، جذب محققان و دانشجویان داخلی و خارجی.
مزایای فرهنگی و اجتماعی دانشکده اربعین دانشگاه آزاد اسلامی استان ایلام هم می‌تواند تقویت هویت دینی و انقلابی در غرب کشور، الگوسازی مدیریت زائران برای سایر کشورها و کاهش آسیب‌های اجتماعی با استفاده از ظرفیت‌های مردمی اربعین باشد.
دانشکده اربعین دانشگاه آزاد اسلامی استان ایلام همچنین با مزیت‌های سیاسی به مطالعات مرزی و امنیتی برای پیشگیری از تهدیدات احتمالی، تقریب مذاهب اسلامی از طریق همکاری با مراکز علمی عراق و ارتقای دیپلماسی عمومی ایران در منطقه می‌انجامد.
برخی از عناوین پایان‌نامه‌ها و رساله‌های مرتبط با اربعین
آنا: راهبردهای اجرایی و پژوهشی برای راه‌اندازی و فعالیت دانشکده موضوع‌محور اربعین درراستای ارتقای مدیریت زائر و تقویت هویت دینی و انقلابی چیست؟
نوری: اقدامات اجرایی شامل تشکیل شورای دانشکده اربعین یا اتاق فکر و ایده‌پردازی(نمایندگان مراکز مذهبی، علمی، فناوری، دولتی، مردمی، دفاتر زیارتی، تدوین طرح نامه تأسیس دانشکده برای طرح در شورای گسترش سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، برگزاری نشست تخصصی «اربعین مسیر ظهور» و تعیین عناوین پایان‌نامه‌ها و رساله‌های و اعلام به مرکز برای اعلام دانشجویان کشور برای انجام، عقد تفاهم‌نامه همکاری با مراکز مرتبط داخلی و خارجی(عتبات عالیات نجف، کربلا، عباسیه، حج و اوقاف و ...)»، «برگزاری همایش‌های ملی و بین‌المللی، «ایجاد سرای اربعین برای تبدیل ایده‌های دانشجویان به محصول(در صورت لزوم مشارکت در ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان) است.
آنا: می‌توانید به برخی از عناوین پایان‌نامه‌ها و رساله‌های مرتبط با اربعین حسینی اشاره کنید؟
نوری: بله. «تحلیل گفتمان اربعین در اندیشه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری»، «نقش اربعین در تقویت هویت شیعی»، «تحلیل فلسفه قیام امام حسین(ع) و بازتاب آن در پیادهروی اربعین»، «نقش سلوک عرفانی در پیادهروی اربعین (با تأکید بر ادعیه و مناجات‌های زائران)»، «بررسی فقهیِ وجوب یا استحباب پیادهروی اربعین»، «چالش‌های حقوقیِ عبور زائران از مرزها»، «بررسی نقش نهادهای مردمی در مدیریت موکب‌های اربعین» «تأثیر پیادهروی اربعین بر اقتصاد محلی استان‌های مرزی»، «گردشگری مذهبی اربعین و فرصت‌های پیشرفت و تعالی در غرب ایران»، «نقش اربعین در تقریب مذاهب اسلامی»، «بررسی تأثیر پیادهروی اربعین بر کاهش استرس و افزایش امید به زندگی»، «نقش معنویت‌درمانی در تجربه زیارت اربعین»، «تحلیل گفتمان رسانه‌های غربی درباره پیادهروی اربعین»، «نقش شبکه‌های اجتماعی در تبلیغ فرهنگ اربعین»، «نقش زنان/ جوانان/ کودکان در مدیریت موکب‌های اربعین»، «دیپلماسی عمومی ایران از طریق پیادهروی اربعین»، «بررسی الگوهای معماری موکب‌های اربعین و تأثیر آن بر تجربه زائران»، «بررسی راهکارهای تأمین امنیت زائران اربعین در مرزهای ایران و عراق»، «نقش فناوری‌های نوین (مانند سکوهای مسیریاب) در مدیریت زائران اربعین» و «تأثیر پیادهروی اربعین بر انسجام اجتماعی ازجمله عناوین پایان‌نامه و رساله‌های دکتری مرتبط با اربعین هستند.
آنا: دانشکده تخصصی اربعین چگونه می‌تواند با تمرکز بر تولید علم دینی و مدیریت تمدنی از ظرفیت اربعین به تحقق اهداف کلان نظام در حوزه تمدن نوین اسلامی یاری رساند؟
نوری: در این زمینه شما را به نقشه گفتمانی دانشکده تخصصی اربعین ارجاع می‌دهم با محور «هسته مرکزی؛ تبدیل اربعین به کانون تولید علم دینی و مدیریت تمدنی» که در قالب جدول به شرح زیر می‌آید:
آنا: با توجه به ضرورت همکاری مردم و مسئولان در راه‌اندازی دانشکده تخصصی اربعین در استان ایلام، چه سازوکارهایی برای تسهیل و تقویت این مشارکت در زمینه‌های مشخص شده، قابل طراحی و اجرا است؟
نوری: راه‌اندازی دانشکده تخصصی اربعین در استان ایلام مستلزم همکاری و مشارکت بین مردم و مسئولان است که در ادامه به برخی از زمینه‌های همکاری اشاره می‌شود.
نخست. کنشگران دانشگاهی و پژوهشی(همکاری در تدوین چارچوب علمی، طراحی سرفصل‌های درسی، پژوهش‌های کاربردی، برگزاری همایش‌ها و نشست‌های تخصصی، راه‌اندازی پژوهشکده‌های موقت، ایجاد گروه‌های تحقیقاتی مستقل یا وابسته به دانشگاه‌های موجود.)
دوم. کنشگران فرهنگی و رسانه‌ای(همکاری در تبلیغ و افکارسازی، فعال‌سازی ظرفیت رسانه‌های محلی، تولید محتوای جذاب، راه‌اندازی پویش‌های مردمی.)
سوم. کنشگران مذهبی و خیّرین(همکاری در جلب حمایت مراجع عظام تقلید، حوزه‌های علمیه و سایر مراکز مذهبی، سازماندهی خیّران ایلامی و کشوری.)
چهارم. کنشگران سیاسی و اجتماعی (همکاری مستمر استاندار، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و شورای اسلامی شهر و روستا، قوه قضائیه و نهادهای انقلابی.)
پنجم. کنشگران بین‌المللی بهخصوص ایلامیان مقیم عراق(جذب همکاری‌های فرامرزی، ارتباط با دانشگاه‌های نجف، کربلا یا قم برای تبادل دانشجو و استاد، معرفی دانشکده به نهادهای بین‌المللی شیعه مانند مجمع جهانی اهل بیت علیهم‌السلام.
ششم. فعالان عرصه خدمات به زائرین (دفاتر زیارتی، مدیران و خدمه، مسئولان مربوطه، مراکز اسکان زائر، حمل و نقل و پذیرائی و ...)، همکاری در ارائه خدمات مطلوب و مشارکت در برنامه‌های دانشکده.
آنا: و سخن پایانی...
نوری: تردید نداریم با یکپارچگی و مشارکت تمام ارکان و کنش گران این عرصه مقدس، شاهد ایجاد و فعالیت دانشکده اربعین به‌عنوان یک دانشکده جهانی درراستای تمدن نوین اسلامی خواهیم بود.
انتهای پیام/
