از بتن سنگین تا گاما، میراث ماندگار شهید ذوالفقاری

احمدرضا ذوالفقاری داریانی، استاد فیزیک هستهای و رییس سابق دانشکده علوم هستهای دانشگاه شهید بهشتی بود که در ۲۳ خرداد و در جریان حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به دانشمندان هستهای ایران شهید شد.
شهید ذوالفقاری در تمامی مقالاتش با محققان متعددی از دانشگاهها و مؤسسات علمی داخلی همکاری داشت. این موضوع نشاندهنده تعامل قوی ایشان با دانشجویان، پژوهشگران و صنعت داخل است. همچنین، وی به عنوان مدیر مسئول فصلنامه «فناوری و انرژی هستهای» نقش مهمی در انتشار یافتههای علمی و فناورانه مرتبط با انرژی هستهای داشت.
وی در کنار شهید عبدالحمید مینوچهر، در پروژههای ملی و راهبردی مرتبط با توسعه فناوری هستهای ایران فعالیت داشت و در کمیتههای تخصصی هستهای کشور حضور فعالی داشتند.
زمینههای تحقیقاتی، از طراحی چشمه یونی تا مقاومت در برابر پرتوهای گاما
شهید ذوالفقاری در مقالات متعدد همکاری داشت که نشان از گستردهنگری و دقت علمی ایشان دارد. ازجمله این تحقیقات عبارتند از:
• طراحی سیستمهای کنترلی پیشرفته (مانند کنترلرهای چشمه یونی در طیفنگارهای جرمی)
• تحلیل عددی رفتار میلههای سوخت هستهای
• محافظت از محیط و انسان در برابر پرتوهای گاما با استفاده از بتن سنگین
• بهینهسازی فرآیندهای انرژی با الگوریتمهای هوشمند
• مدلسازی انتشار آلایندههای مشعاعی در محیط زیست
این مجموعه تحقیقات، اساس توسعه فناوریهای ایمنی هستهای، طراحی مواد مقاوم در مقابل پرتوها و بهینهسازی عملکرد راکتورهای هستهای را تشکیل میدهد.
نوآوری در بهینهسازی فرآیندهای صنعتی با هوش مصنوعی
یکی از موارد برجسته در فعالیتهای علمی شهید ذوالفقاری، استفاده از شبکههای عصبی مصنوعی و الگوریتمهای فرا ابتکاری مانند جستوجوی گرانشی (GSA) در بهینهسازی فرآیندهای صنعتی بود. مقاله «بهینهسازی اتصال آبشیرینکن به نیروگاه سیکل ترکیبی کرمان» که در کنفرانس بینالمللی مهندسی شیمی و نفت ارائه شد، نمونهای از کاربرد عملی این روشها در صنعت انرژی است.
طراحی سیستمهای هستهای با دقت بالا
در مقالهای در مجله «علوم و فنون هستهای»، ایشان به طراحی و ساخت یک سیستم کنترلر چشمه یونی پرداخت که بنیان کارکرد دستگاههای طیفنگار جرمی را تشکیل میدهد. این کار نشاندهنده تخصص ایشان در توسعه سیستمهای الکترونیکی و هستهای با دقت بالاست.
همچنین در زمینه شبیهسازی سوخت هستهای، ایشان در تحلیل عددی رفتار میلههای سوخت UO₂ فعالیت داشت که به بهبود ایمنی و عملکرد راکتورهای هستهای کمک شایانی کرد.
حفاظت از محیط زیست و ایمنی هستهای
مقاله «محافظت در برابر پرتوهای گاما با کاربرد بتن سنگین حاوی سرباره سرب» نشاندهنده دغدغه ایشان در زمینه افزایش ایمنی و کاهش خطرات پرتوزایی است. این نوع تحقیقات، اساس طراحی سازههای مقاوم در مقابل پرتوهای یونیزان در نیروگاههای هستهای است.
مدلسازی انتشار آلایندههای مشعاعی و استنباط بیزین
در حوزه هواشناسی هستهای، ایشان در تحقیقی با عنوان «تعیین پارامترهای چشمه ناشناخته پخش جوی با استفاده از AERMOD و روش بیزین» به شناسایی منابع انتشار آلایندههای رادیواکتیو پرداخت. استفاده از روشهای پیشرفته آماری مانند زنجیره مارکوف مونت کارلو (MCMC)، نشاندهنده دقت بالای علمی ایشان در مدلسازی پیچیده است.
انتهای پیام/