معماری ایرانی-اسلامی؛ گمشده شهرهای امروز

به گزارش خبرنگار آنا، علی صفری معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری البرز در دوره توان‌افزایی «تبیین و تقویت مؤلفه‌های هویت ایرانی-اسلامی» در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج با تأکید بر اهمیت بازگشت به اصول هویت‌محور در طراحی شهری از فاصله گرفتن بسیاری از شهر‌های امروز ایران با ریشه‌های فرهنگی و دینی معماری ایرانی-اسلامی انتقاد کرد.

وی با اشاره به اصل «محله‌محوری» در ساختار شهری ایرانی، اظهار کرد: نمونه‌ای مانند میدان نقش‌جهان اصفهان که سالیان سال از ساخت آن گذشته، هنوز در جهان زبانزد است. در این میدان، بازار، مسجد، میدان مرکزی و عرصه‌های گفت‌و‌گو و تجمعات اجتماعی با نگاهی انسانی و دینی در کنار هم قرار گرفته‌اند؛ اما نتوانسته‌ایم چنین الگویی را در دوره معاصر تکرار کنیم.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری البرز با انتقاد از بی‌هویتی در نمای ساختمان‌ها عنوان کرد: امروز در بسیاری از خیابان‌ها با نما‌هایی مواجه هستیم که آن را رومی می‌نامند در حالی که نه رومی بوده و نه ایرانی. نمای اصیل ایرانی همیشه با مصالح بومی مانند سنگ معنا پیدا کرده، اما این پیوند با هویت، گسسته شده است.

صفری با بیان تجربه کشور‌های دیگر، مطرح کرد: در شهر‌هایی مانند کوالالامپور و پوتراجایا در مالزی برای جذب گردشگر از عناصر فرهنگی دیگر کشور‌ها ازجمله ایران استفاده کرده‌اند و حتی مینیاتور‌هایی از 33 پل ساخته‌اند. این در حالی است که در درون کشور از بسیاری از عناصر هویتی خود غفلت کرده‌ایم.

وی با اشاره به معماری سنتی ایرانی گفت: در خانه‌هایی مانند خانه بروجردی‌ها در کاشان با وجود نبود آسایش فیزیکی به معنای مدرن، آرامشی عمیق در دل معماری حس می‌شود. امروزه آسایش را جایگزین آرامش کرده‌ایم و این تغییر سبک زندگی، ما را از ریشه‌های فرهنگی‌مان دور کرده است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری البرز تأکید کرد: این‌گونه نشست‌ها فرصتی مغتنم برای بازاندیشی در مبانی هویتی کشور است و دانشگاه‌ها می‌توانند در این مسیر نقشی پیشرو ایفا کنند.