تشکیل کنسرسیوم در حد گمانه‌زنی است؛ گزارش آژانس تحول ویژه‌ای محسوب نمی‌شود
«حسن بهشتی‌پور» کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفتوگو با خبرگزاری آنا، درباره جلسه ۱۹ خرداد شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: شورای حکام نهادی متشکل از ۳۵ کشور عضو آژانس است که از سوی مجمع عمومی این سازمان انتخاب می‌شوند و هر ۳ ماه یک‌بار، گزارش‌هایی درباره وضعیت برنامه هسته‌ای ایران را دریافت و بررسی می‌کنند.
وی ادامه داد: این روند از زمان «محمد البرادعی» آغاز شده و در دوره‌های بعد با «یوکیا آمانو»، «رافائل گروسی» و دیگر مدیران‌کل آژانس ادامه یافت. این گزارش‌ها عمدتاً مبتنی بر اطلاعاتی است که بازرسان آژانس از تأسیسات هسته‌ای ایران به‌دست می‌آورند و در آن اطلاعات فنی مانند میزان اورانیوم غنی‌شده با درصد‌های مختلف و محل‌های ذخیره‌سازی آن ارائه می‌شود.
بهشتی‌پور با تأکید بر اینکه موضوع گزارش جدید شورای حکام در واقع ادامه همان روند بررسی‌های فصلی گذشته است، گفت: اطلاعات ارائه‌شده صرفاً به‌روزرسانی میزان غنی‌سازی و دیگر شاخص‌های فنی فعالیت هسته‌ای ایران خواهد بود و تحول ویژه‌ای محسوب نمی‌شود. روند و سیر این گزارش‌ها ادامه همان تحولات گذشته است. به عبارت دیگر، گزارش جدید جهش قابل‌توجهی نداشته است تا بتوانند با آن اعمال فشار کنند.
وی در ادامه به موضوع «کنسرسیوم هسته‌ای» اشاره کرد و افزود: بحثی که اخیراً تحت عنوان تشکیل کنسرسیوم هسته‌ای مطرح شده، در اصل به آژانس مربوط نمی‌شود و موضوعی جداگانه است. به‌نظر می‌رسد این طرح، پیشنهادی از سوی برخی مقامات آمریکایی یا کارشناسان نزدیک به مراکز تصمیم‌گیری غربی باشد که تاکنون به‌طور رسمی تأیید یا منتشر نشده است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تأکید کرد: آنچه در رسانه‌ها به نقل از منابع غربی مطرح شده، این است که «استیو ویتکاف» نماینده ویژه آمریکا پیشنهاد تشکیل کنسرسیومی متشکل از ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و ایالات متحده را داده که هدف آن، همکاری در حوزه تولید برق هسته‌ای و استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای است، اما جزئیات این پیشنهاد نه رسماً اعلام شده و نه طرف ایرانی آن را تأیید کرده است.
وی درباره ماهیت طرح کنسرسیوم اخیر اظهار داشت: اگرچه برخی گزارش‌ها حکایت از آن دارد که این کنسرسیوم تنها مربوط به تولید برق هسته‌ای و سایر کاربرد‌های صلح‌آمیز مانند کشاورزی و پزشکی است، اما برخی دیگر نیز از احتمال مشارکت چند کشور در فرآیند غنی‌سازی اورانیوم در داخل ایران سخن گفته‌اند؛ موضوعی که تاکنون منبع موثقی آن را تأیید نکرده و بنابراین امکان تحلیل دقیق آن وجود ندارد.
بهشتی‌پور ادامه داد: طرح دومی که بعضی منابع به آن اشاره کرده‌اند، این است که یک کنسرسیوم در ایران تشکیل شود و کشور‌هایی مانند عربستان و امارات هم در آن سهیم باشند، به‌طوری‌که هم از دانش فنی غنی‌سازی بهره‌مند شوند و هم در فرایند تأمین سوخت برای رآکتور‌های خود مشارکت کنند. از منظر غرب نیز این طرح جذابیت دارد، چون به‌واسطه حضور مستقیم در فرآیند غنی‌سازی، می‌توانند نظارت و کنترل کامل بر تولید و مصرف سوخت داشته باشند.
وی گفت: مزیت این نوع طرح برای ایران آن است که غنی‌سازی در خاک کشور ادامه می‌یابد، برای کشور‌های منطقه مانند امارات و عربستان، انتقال فناوری و سوخت تضمین می‌شود و برای غرب نیز امکان کنترل و نظارت فراهم می‌شود؛ اما واقعیت این است که چنین طرحی هنوز به‌صورت رسمی اعلام یا بررسی نشده و همچنان در حد گمانه‌زنی و تحلیل رسانه‌ای است.
بهشتی‌پور با تأکید بر دشواری تحلیل این‌گونه پیشنهادات مبهم و غیررسمی گفت: مادامی که طرح‌ها به‌طور رسمی از سوی یکی از طرف‌ها اعلام نشود، نمی‌توان درباره محتوای دقیق یا پیامد‌های احتمالی آن تحلیلی دقیق ارائه داد. ممکن است حتی چیزی که اکنون در رسانه‌ها مطرح می‌شود، با اصل پیشنهاد تفاوت اساسی داشته باشد یا اصلاً موضوع سومی در جریان باشد که از آن بی‌اطلاعیم.
وی در پایان تصریح کرد: به‌طور کلی باید بین گزارش‌های فصلی آژانس و موضوع کنسرسیوم هسته‌ای تفکیک قائل شد؛ چراکه یکی فرآیندی رسمی و جاری در چارچوب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است و دیگری طرحی سیاسی - اقتصادی است که هنوز در مرحله گمانه‌زنی قرار دارد و اطلاعات شفافی درباره آن وجود ندارد.
انتهای پیام/
