افزایش شدید قیمت گوشت!/سبقت تورم از دستمزد کارگری
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا، در سال‌های اخیر گوشت قرمز به یکی از لوکس‌ترین کالا‌های سبد غذایی خانوار ایرانی تبدیل شده است چراکه افزایش بی‌سابقه قیمت این محصول و کاهش شدید قدرت خرید مردم موجب شد تا گوشت قرمز از سفره بسیاری از خانوار‌ها حذف شود که در این میان خبر حذف گوشت از فهرست کالا‌های اساسی نیز نگرانی‌ها را دوچندان کرده است. بر اساس داده‌های منتشرشده در شش ماه گذشته، سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور به حدود ۳۵ گرم در روز رسیده است؛ این در حالی‌ست که میانگین جهانی مصرف روزانه گوشت حدود ۷۵ گرم است. بر این اساس، سرانه مصرف سالانه گوشت قرمز در ایران ۱۲.۷۵ کیلوگرم تخمین زده می‌شود؛ یعنی تقریباً نصف میزان توصیه‌شده جهانی. این رقم در سال جاری نیز روندی کاهشی خواهد داشت؛ چرا که درآمد‌ها با هزینه‌های سبد معیشت خانوار تناسبی ندارند.
قیمت گوشت چه تغییر‌های کرده است
در اردیبهشت ۱۴۰۴، قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز در بازار داخلی به حدود ۶۰۱ هزار تومان رسیده است؛ بر اساس نرخ ارز آزاد رقمی معادل ۷ دلار، در حالی که میانگین قیمت جهانی این محصول حدود ۵.۹ دلار است. با توجه به سطح دستمزد کارگران، تهیه یک کیلوگرم گوشت قرمز نزدیک به ۵ درصد از حقوق ماهانه آنان را به خود اختصاص می‌دهدکه باعث شده فشار اقتصادی مضاعفی بر خانوار‌ها وارد می‌کند.
برای درک بهتر روند افزایش قیمت گوشت، اگر قیمت‌ها را در تاریخ ۱۷ فروردین طی سال‌های ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴ مقایسه کنیم، شاهد رشد قابل توجهی خواهیم بود و به ترتیب ۲۷۰ هزار تومان،۳۷۵ هزار تومان،۶۱۵ هزار تومان بوده است که این ارقام نشان می‌دهند از سال ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۳ قیمت گوشت ۱۲۷.۷ درصد افزایش یافته است همین طور در مقایسه‌ای دیگر حداقل حقوق کارگران بدون مزایا در سه سال اخیر به ترتیب ۵ میلیون و ۳۳۰ هزار تومان، ۶ میلیون و ۹۸۰ هزار تومان، ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است که با این دستمز در سه سال اخیر به ترتیب می‌توانستد حدود ۱۹.۶ کیلوگرم، حدود ۱۸.۶ کیلوگرم و حدود ۱۳.۳ کیلوگرم گوشت قرمزخریداری کنند اگرچه حقوق کارگران طی سه سال گذشته حدود ۵۵ درصد افزایش یافته، اما قیمت گوشت بیش از ۱۲۷ درصد رشد کرده و همچنین نرخ تورم در این مدت افزایش بالای ۱۰۰ درصد داشته که این موضوع سبب شده قدرت خرید و امنیت غذایی خانوار‌های کارگری به شدت کاهش یابد.
در نتیجه، با وجود افزایش اسمی دستمزد‌ها واقعیت اقتصادی حاکی از کوچک شدن سفره کارگران است و روندی که بدون اصلاح سیاست‌های دستمزدی و مهار تورم، می‌تواند بحران معیشتی را تشدید کند.
در چنین شرایطی وضعیت به طبع برای دهک‌های کم درآمد و متوسط نگران‌کننده‌تر است چرا که با شرایط درآمدی و تورم، توانایی خرید این کالای لوکس سخت می‌شود که دولت در گذشته برای دسترسی بهتر این دهک‌ها ۱۰۰ تن گوشت یارانه‌ای با قیمت مصوب ۳۰۰ هزار تومان در میادین میوه‌وتره‌بار و فروشگاه‌های زنجیره‌ای تهران توزیع می‌کردند، اما در روز‌های اخیر، بنا بر اعلام رسمی سازمان میادین، این عدد به تنها ۵ تن در روز رسیده است و به گفته مهدی بختیاری‌زاده، مدیرعامل سازمان میادین میوه‌وتره‌بار شهرداری تهران، توزیع گوشت دولتی عملاً متوقف شده و پاسخ‌گویی به نیاز شهروندان به حداقل رسیده است و در نتیجه عملا دولت تلاشی برای سفره‌های دهک‌های پایین نمی‌کند.
کالای لوکس از فهرست کالا‌های اساسی خارج شد
حذف گوشت قرمز از فهرست کالا‌های اساسی و توقف تخصیص ارز ترجیحی برای واردات آن، بیانگر یک چرخش آشکار در اولویت‌های سیاست‌گذاری اقتصادی دولت است، سیاستی که به‌جای حفظ حداقلی از امنیت غذایی و فشار مالی اقشار آسیب‌پذیر، بر کاهش هزینه‌های ارزی و بودجه‌ای تمرکز کرده است، این تصمیم در حالی اجرا شده که گوشت قرمز طی دو سال گذشته به دلیل رشد بیش از ۱۲۷ درصدی قیمت عملاً به کالایی لوکس تبدیل شده بود.
با در نظر گرفتن این واقعیت که خرید یک کیلوگرم گوشت قرمز بیش از ۵ درصد از حداقل دستمزد کارگران را به خود اختصاص می‌دهد حذف یارانه ارزی برای واردات آن عملاً دسترسی اقتصادی به این محصول را برای دهک‌های پایین و متوسط تقریباً ناممکن می‌سازد در سوی دیگر کاهش سهم توزیع گوشت یارانه‌ای نشان‌دهنده خروج تدریجی دولت از نقش تنظیم‌گری در بازار کالا‌های اساسی است اگرچه سیاست‌گذاران حذف گوشت از فهرست کالا‌های اساسی را توجیهی برای جلوگیری از قاچاق، مدیریت منابع ارزی یا مقابله با رانت می‌دانند، در واقع حذف گوشت از لیست کالا‌های اساسی نه فقط یک اقدام فنی، بلکه یک علامت نگران‌کننده برای خانوار‌های ایرانی است که سال به سال سفره‌شان کوچک‌تر و سبد غذایی‌شان محدودتر می‌شود.
یک سیاست یا یک نمایش
پس از سیاستی که سازمان برنامه و بودجه ابلاغ کرد کنترل کردن قیمت گوش بسیار سخت‌تر خواهد شد چرا که پس از این تصمیم واردات گوشت باید با ارز آزاد که در نرخ ۷۰ هزار است وارد کشور شود که این تغییر نرخ ارز به تنهایی قیمت تمام شده را به طور قابل توجه‌ای افزایش می‌دهد و واردکنندگان دیگر توجیه اقتصادی برای واردات گوشت نداشته باشند یا حجم واردات را کاهش می‌یابد و همچنین دولت گوشت یارانه‌ای کمتری توزیع می‌کند در نتیجه عرضه کمتر و قیمت بیشتر می‌شود. اعلام این خبر باعث ایجاد فضای روانی در بازار گوشت می‌شود و به روند گران شدن گوشت دامن می‌زند.
در روز‌های اخیر برخی رسانه‌ها با شور و حرارت در حال مقایسه قیمت گوشت در ایران با کشور‌های منطقه بودند؛ مقایسه‌ای که در ظاهر حرفه‌ایه است، اما در واقع بیشتر شبیه فرار رو به جلوست چرا که در کشوری که قیمت گوشت ممکن است در عرض یک هفته چند هزار تومان بالا برود و توزیع یارانه‌ای آن از ۱۰۰ تن به ۵ تن سقوط کند مقایسه با استاندارد جهانی نه تنها بی‌معنا، بلکه نوعی شوخی تلخ با افکار عمومی است. در شرایطی که سفره مردم هر هفته کوچک‌تر می‌شود، بهتر است به‌جای مقایسه با آماری جهانی، فقط نگاهی به هفته‌ی گذشته همین کشور بیندازیم.
انتهای پیام/
