هیچ هوش مصنوعی نمی‌تواند مترجم شعر فارسی باشد
به گزارش خبرنگار آنا، افشین شحنه‌تبار، مدیر انتشارات «شمع و مه» و مترجم برجسته، در نشستی با عنوان «زبان فارسی، میراث مشترک و افق‌های پیش‌رو» که بعدازظهر امروز (سه‌شنبه، ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴) به مناسبت بزرگداشت فردوسی در دانشکده زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، با اشاره به ۳۰ سال فعالیت بین‌المللی خود در زمینه معرفی ادبیات ایران، بر لزوم تزریق آثار فارسی به زبان‌های دیگر و نقش دانشگاه‌ها در تربیت مترجمان متخصص تأکید کرد.
شحنه‌تبار با اشاره به قدمت و ارزش زبان فارسی، از جایگاه ویژه این زبان در دانشگاه‌های هند یاد کرد و افزود: هند با وجود تمام تلاش‌هایش برای فراموش کردن زبان فارسی، در عمل عاملی بوده که این زبان را زنده نگه داشته است. این زبان در دانشگاه‌های هند دارای قدرتی استثنایی است که حتی از دانشگاه معتبر جواهر لعل نهرو هم قوی‌تر به نظر می‌رسد.
وی درباره همکاری‌های بین‌المللی خود گفت: ما مجبور بودیم با دانشگاه‌های مختلفی در سراسر جهان همکاری کنیم. مهم‌ترین آنها دانشگاه کمبریج انگلستان بوده که سال‌هاست با آن در زمینه تولید محتوای ترجمه‌شده از آثار فارسی به زبان انگلیسی در لندن همکاری داریم.
شحنه‌تبار همچنین به نقش دانشگاه کراکوف در لهستان در زمینه ایران‌شناسی و آموزش زبان و ادبیات فارسی در کشور‌های بالکان اشاره کرد.
چالش‌های ترجمه و نقش شاهنامه
مدیر انتشارات «شمع و مه» به چالش‌های ترجمه ادبیات فارسی به دلیل ساختار خاص زبانی آن اشاره کرد و گفت: «شاهنامه می‌تواند جایگاه زبان فارسی را در دنیا دوباره زنده کند.» وی ادامه داد: «با همکاری سرکار خانم ساناز، مترجم شاهنامه به زبان اسپانیایی، توانستیم این اثر بزرگ را در قالب مجموعه‌ای هفت‌جلدی به حوزه ادبیات و فرهنگ کشور‌های آمریکای لاتین معرفی کنیم.»
شحنه‌تبار همچنین از ورود شاهنامه به قدیمی‌ترین کتابخانه دو قاره آمریکای شمالی و جنوبی در شهر مکزیکو سیتی خبر داد.
برداشت‌های مستقیم از شاهنامه در سریال‌های جهانی
شحنه‌تبار با انتقاد از کوتاهی‌های موجود در معرفی گنجینه‌های ادبیات فارسی به جهان، از برداشت‌های مستقیم از شاهنامه در سریال‌های جهانی پرده برداشت و گفت: «در تمام سریال‌هایی که امروزه در جهان تولید می‌شوند، برداشت‌های مستقیمی از شاهنامه صورت گرفته است که عموم مردم از آن بی‌اطلاعند.»
وی با قدردانی از ظرفیت زبان فارسی و قلم توانمند نویسندگان ایرانی، کمبود مترجمان متخصص در زمینه ادبیات داستانی را یکی از چالش‌های اصلی در معرفی ادبیات ایران در عرصه بین‌المللی دانست.
نقش دانشگاه در مقابل هوش مصنوعی
در پاسخ به پرسشی درباره جایگزینی مترجمان توسط هوش مصنوعی، شحنه‌تبار تأکید کرد: «حداقل تا ۳۰ سال آینده، هیچ هوش مصنوعی نمی‌تواند مترجم شعر باشد. برای پرورش مترجمان واقعی، به جایگاهی مانند دانشگاه نیاز داریم که بتواند مترجمان برجسته‌ای را از یک زبان به زبان دیگر تربیت کند.»
انتهای پیام/
