لزوم بازتعریف نسبت دانشگاهها با فلسطین

به گزارش خبرنگار آنا، نشست تخصصی «رهایی از سرشدگی؛ امکانهایی برای کنشگری فعال دانشگاهها در بحران غزه»، در واکنش به وضعیت بحرانی و دردناک مردم غزه و با هدف بررسی ظرفیتهای نهاد علم برای کنشگری اجتماعی، با حضور جمعی از اساتید برجسته، صاحبنظران و فعالان حوزههای علوم انسانی و اجتماعی، در تالار دکتر آذر دانشکده حکمرانی دانشگاه تهران برگزار شد.
در این نشست علی عبدی، کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا و فلسطین با اشاره به وضعیت بحرانی غزه و با نگاهی آسیبشناسانه به نقش دانشگاهها در ایران، اظهار کرد: بحث ما از جنس علمشناسی است؛ یعنی مواجهه با ساختار علم و چگونگی معنا یافتن آن در کشور.
وی با طرح این پرسش که دانشگاه ایرانی امروز در کجای جهان ایستاده و نسبت آن با مسئله فلسطین، بهویژه فاجعه غزه، چیست؟ بر اهمیت بازتعریف این نسبت تأکید کرد.
عبدی افزود: وقتی از دانشگاه سخن میگوییم، منظور نهاد علم است، نه صرفاً آموزش. نهاد علم دانشگاهی در ایران باید نسبت خود را با مسئله فلسطین بازتعریف کند، بهویژه علوم انسانی و اجتماعی که در مواجهه مستقیم با این بحراناند.
عبدی با اشاره به تجربهای شخصی از یک نشست روانشناسی در دانشگاه تهران، به چالشهای موجود در تحلیل علمی بحران غزه پرداخت و گفت: روانشناسی معاصر چگونه میتواند وضعیت کودک غزّهای را تبیین کند که در ۴۵ روز گذشته بیش از دو بار در روز بمباران شده؟
وی با انتقاد از رویکرد غالب در علوم انسانی و اجتماعی، اظهار کرد: بخش اعظم این علوم، در عمل بازتولیدکننده گفتمان سلطهاند؛ گفتمانی که نهتنها در برابر مظلومیت فلسطین موضعی ندارد، بلکه در بسیاری مواقع حتی نقد به نظام سلطه را هم برنمیتابد.
عبدی با اشاره به محدودیتهای موجود در نظام آموزشی، از به حاشیه رانده شدن علوم انسانی انتقادی و سانسور شدن اساتید منتقد سخن گفت و افزود: پس از ۴۷ سال از انقلاب اسلامی، هنوز ما فاقد چارچوب علمی بومی و مستقل در تبیین مسئله فلسطین هستیم.
وی با ذکر نمونههایی از تاریخنگاری سلطهگرایانه و اشاره به ناتوانی دانشگاه در تولید علم مستقل، تأکید کرد: تا زمانی که علوم انسانی ما نتواند از منظر پسااستعماری، انتقادی و اسلامی به بازتعریف انسان فلسطینی بپردازد، وضعیت تغییر نخواهد کرد.
عبدی در پایان با اشاره به مثلث بازار سرمایهداری، دولت فدرال و دانشگاه» از منظر ادوارد هرمن، تأکید کرد: تا زمانی که نظام آموزشی کشور به دنبال تربیت تکنسین برای تستزدن است و نه انسان اندیشمند و تا زمانی که دانشگاه ایرانی نتواند پرسش بنیادین «چگونه انسان فلسطینی انسانزدایی شد؟» را طرح کند، ما در بازتولید سلطه علمی شریک خواهیم بود.
انتهای پیام/