نجات تولید از «بن‌بست» برجام با ابتکار شهید جمهور/ از احیای یک‌میلیون واحد تولیدی تا کاهش 5 درصدی نرخ بیکاری
خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ در تاریخ معاصر ایران برخی شخصیت‌ها به تلاش خستگی‌ناپذیر مشهورند، تلاش جهادی در عرصه مدیریت و خدمت به مردم، این چهره‌ها حتی تأثیر عمیق بر روح و روان مردم گذاشته‌اند و بسیاری از مردم برای ادامه مسیر فرد مورد علاقه‌شان تلاش می‌کنند همین راه و مسیر را با شدت بپیمایند و طی کنند، حال ممکن است این مسیر تحصیلی باشد، شغلی باشد، علمی باشد، پژوهشی باشد یا فناوری، هیچ تفاوتی ندارد، بلکه شخصیتی که الگوی مردم بوده، مهم است که مسیر خستگی‌ناپذیر، مقاوم، با اعتماد به نفس و از همه مهم‌تر «ما می‌توانیم» را در جامعه شعله‌ورتر کرده و این یادگاری را از خود برجای گذاشته که هرگز نگویید «نمی‌شود» و اصولاً «نمی‌توانیم» نداریم، بلکه «ما می‌توانیم» که در اصطلاح روانشناسان به آن «خودباوری» یا «عزت نفس» گفته می‌شود، البته این خودباوری می‌تواند برای جمع هم به‌کار برده شود و معنای فردی ندارد.
یکی از این الگوها که دوست و دشمن به تلاش مداوم و خستگی‌ناپذیرش اذعان می‌کنند، شهید آیت‌الله رئیسی است، مردی که هیچ‌گاه صحبت از «نمی‌توانیم»، «نمی‌شود» و «شرایط مناسب نیست» نکرد، حتی در سخت‌ترین شرایط که حتی اعضای کابینه دولت سیزدهم درمانده بودند، شهید رئیسی آیه یأس نخواند و راه عبور از شرایط دشوار را پیدا کرد و در نهایت دشواری‌ها را تبدیل به مزیّت برای کشور کرد.
به گفته علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت سیزدهم، «آقای رئیسی، از نظر توان شخصی، جسمی و ظرفیت ذهنی، فردی منحصر‌به‌فرد و ممتاز بودند. هیچ‌وقت ندیدیم که آقای رئیسی از کار خسته شود یا در موقعیتی بگوید که خسته شده است. ایشان هیچ‌گاه از کمبود توان یا لطف خدا به خود شکایت نکرد.»
همین روحیه جهادی به کار دولت سیزدهم آمد، به‌طوری‌که دولت شهید رئیسی برای کاهش بیکاری و رونق تولید نه در حرف، بلکه در عمل وارد شد و بسیاری از واحدهای تولیدی تعطیل و نیمه‌تعطیل را احیا کرد، کاری که دولت‌های قبل‌تر از دولت سیزدهم نتوانسته بودند انجام دهند و با تکیه بر برجام تولید کشور خوابیده بود، با همت شهید رئیسی و اعضای دولت سیزدهم واحدهای تولیدی یکی پس از دیگری احیا شدند، کارخانه‌های نیمه‌تعطیل احیا و کارگران بیکارشده دوباره بر سر کار آمدند.
این فرآیند بر روند توسعه و رونق اقتصادی کشور تأثیر مستقیم گذاشت و دوباره تولید در کشور رونق گرفت و دشمنان داخلی و خارجی شگفت‌زده عصبانی از این اتفاق مبارک، تلاش کردند در فرآیند تولید کشور اختلال ایجاد کنند.
در حوزه بانوان هم همینطور، اقدام مفید دولت سیزدهم اعطای تسهیلات اشتغالزایی به زنان سرپرست خانواده بود، به‌طوری که تسهیلات مشاغل خانگی رشد ۲۵ برابری پیدا کرد، چیزی که قبل از آن وجود نداشت و منجر به اشتغالزایی در حوزه بانوان شد و ۴۱ درصد از ۲.۶ میلیون شغل ایجاد شده در دولت سیزدهم به بانوان اختصاص داشت.
معاون زنان و خانواده دولت سیزدهم در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا عنوان می‌کند: «دولت سیزدهم یکی از اولویت‌های اصلی اقتصادی را احیای کارخانجات، واحدهای تولیدی و کارگاه‌های نیمه‌فعالی و غیرفعال قرار داده بود و در مسیر احیای این واحدهای تولید هم موفق شد، به‌طوری‌که کارخانجات زیادی که کاملاً تعطیل شده بودند با پیگیری رئیس‌جمهور و در سفر استانی مجدداً احیا شدند و کارگران به کار برگشتند.»
انسیه خزعلی اضافه می‌کند: «واحدهای تولیدی و کارخانجاتی در استانها بودند که تعطیل شده بود و رئیس‌جمهوری شهید در سفر‌های استانی سریعاً موانع را برطرف کرد یا از طریق معاونت زنان و خانواده برای احیای واحدهای تولیدی اقدام کردیم، به‌عنوان مثال در کرمانشاه کارخانه‌ای در توسعه متوقف مانده بود، چراکه دستگاه‌های بافت پارچه چادری در گمرک بود و مجوز خروج صادر نمی‌شد و همان زمان صحبت کردیم و سریعاً دستور خروج داده شد.»
وی مطرح می‌کند: «دغدغه رئیس‌جمهور شهید این بود که هیچ کارخانه‌ای تعطیل نماند و موانع را سریعاً برطرف می‌کرد. آیت‌الله رئیسی در این زمینه سرعت عمل داشتند که در احیای واحدهای تولیدی خیلی مؤثر بود و موجب رونق تولید در کشور شد و رونق گرفتن تولید موجب شد امروز شاهد رشد اقتصادی باشید، درحالی که قبل از آن سال‌ها رشد اقتصادی منفی بود.»
معاون زنان و خانواده دولت سیزدهم بیان می‌کند: «از ۲ میلیون و ۶۰۰ شغلی که در دولت شهید رئیسی ایجاد شد، ۴۱ درصد مربوط به بانوان است که درصد خوبی است، البته تعداد زیادی از بانوان خانه‌دار هستند، چراکه خودشان خانه‌داری را انتخاب کردند.»
این فعالیت‌های جهادی و احیای واحدهای تولیدی تأثیر زیادی بر توسعه اقتصاد کشور داشت، به‌طوری که بیش از ۱۰۰ هزار شغل مستقیم در کشور ایجاد شد و در مناطق هدف‌گذاری شده شاهد رشد ۱۵ درصدی نرخ اشتغال بودیم.
بنابراین شهید رئیسی به اندازه تمام شعارهای دولت یازدهم و دوازدهم، عملگرا نشان داد و در عمر تقریباً سه‌ساله دولت سیزدهم نشان داد که «به عمل کار برآید به سخندانی نیست»
وضعیت اقتصادی ایران قبل از دولت سیزدهم
قبل از آغاز اقدامات مؤثر شهید رئیسی، کشور با مشکلات اقتصادی متعددی مواجه بود که دولت روحانی به یادگار گذاشته بود و حتی آب خوردن مردم ایران را به برجام گره زده بود، همین سیاست غلط خسارات بسیاری به کشورمان زد، واحدهای تولیدی یکی پس از دیگری تعطیل شدند، ارتباط تجاری با کشورهای منطقه به حالت اغما درآمد و سرمایه‌گذاران دست از سرمایه‌گذاری برداشتند، چرا؟ چون روحانی به وعده‌های پوشالی آمریکا دل خوش کرده بود تا بلکه از سوی آمریکایی‌ها آبی برای مردم ایران گرم شود و اقتصاد ایران به سمت توسعه حرکت کند، غافل از اینکه آمریکا خود غرق در بحران اقتصادی است که از سال ۱۹۹۱ تاکنون بی‌سابقه بوده، به‌طوری که بازار کار آمریکا روندی نزولی به خود گرفته و روند اشتغال در ماه آگوست و سپتامبر ۲۰۲۴ با افت حدود ۱۱۲ هزار شغل همراه شده است.
نرخ بیکاری آمریکا در ماه اکتبر ۲۰۲۴ همچنان روی عدد ۴٫۱ درصد قرار دارد، با این حال، تعدادی از نیرو‌های کار در آمریکا شغل خود را در این ماه از دست داده‌اند.
دولت دوازدهم به چنین آمریکایی امید بسته بود، اما با روی کار آمدن دولت شهید رئیسی ورق برگشت و نه‌تنها امیدی به آمریکا و غرب نبود، بلکه تکیه دولت سیزدهم بر دست‌های پینه بسته کارگران بود، خارج از زرق و برق‌های نشست‌های برجام، دولت شهید رئیسی دست به کار شد و واحدهای تعطیل‌شده و نیمه‌تعطیل را به مدار تولید برگرداند و کارخانجاتی که امیدی به احیای آنها به‌خصوص در استان‌های محروم نبود، به تولید برگشتند و کارگران دوباره بر سر کار رفتند.
نرخ بالای بیکاری
بیکاری یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اقتصادی ایران به شمار می‌رفت و براساس آمار، نرخ بیکاری در سال ۱۳۹۹ به بیش از ۱۰ درصد رسیده بود و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیش از همه از این وضعیت دلشکسته شده بود، اما دولت سیزدهم ورق را برگرداند و با احیای واحدهای تولیدی و اشتغالزایی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در رشته‌های تخصصی‌شان مشغول به فعالیت شدند و اقتصاد کشور هم از حالت رکود خارج شد.
واحدهای تولیدی؛ از تعطیلی تا احیا
بسیاری از واحدهای تولیدی به دلایل مختلف ازجمله مشکلات مالی، کمبود مواد اولیه و عدم دسترسی به بازار‌های فروش تعطیل شده بودند و براساس گزارش‌های رسمی، ۳۰ درصد از واحدهای تولیدی کشور در سال ۱۳۹۹ تعطیل شدند.
در زیر با نگاه به استان‌های محروم وضعیت احیای واحدهای تولیدی تعطیل‌شده و تعداد شغل‌های ایجاد شده را مشاهده می‌کنید.
تأثیر اقتصادی کاهش بیکاری
احیای واحدهای تولیدی به طور مستقیم به کاهش بیکاری در استان‌های محروم کمک کرده، به عنوان مثال در سیستان و بلوچستان با ایجاد ۲ هزار و ۵۰۰ شغل، نرخ بیکاری به طور محسوسی کاهش یافته است.
همچنین احیای واحدهای تولیدی و اشتغالزایی به افزایش درآمد خانوارها منجر شد و با ایجاد شغل‌های جدید، درآمد خانوارها افزایش یافته و بهبود کیفیت زندگی را به همراه داشته است.
نرخ تورم بالا
تورم یکی از عوامل مؤثر در کاهش قدرت خرید مردم و ایجاد نارضایتی بود. در سال ۱۳۹۹، نرخ تورم به بیش از ۳۵ درصد رسید که فشار زیادی بر اقشار مختلف جامعه وارد کرد و دولت شهید رئیسی با اتخاذ سیاست‌های صحیح تلاش کرد جلوی رشد تورم را بگیرد که در این کار هم موفق بود.
اشتغالزایی
اقدام مهم‌تر دولت سیزدهم، اشتغالزایی بود، کاری که دولت پیش از آن یا توانایی انجام آن را نداشت یا اگر داشت دل به برجام سپرده بود، اما دولت سیزدهم سرنخ اشتغالزایی را در احیای واحدهای تولیدی پیدا کرد، چراکه بیشترین جمعیت ایران را جوانان تشکیل می‌دهند و با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید می‌توان در حوزه تولید و اشتغال، کشور را به سرمنزل مقصود هدایت کرد و همین عامل موجب رونق تولید و ایجاد اشتغال پایدار در دولت سیزدهم شد.
اقدامات عملی دولت سیزدهم در حوزه اشتغالزایی
شناسایی و ارزیابی واحدهای تولیدی
یکی از نخستین اقداماتی که شهید رئیسی انجام داد، شناسایی و ارزیابی وضعیت واحدهای تولیدی تعطیل شده بود و او با تشکیل تیم‌های کارشناسی و برگزاری جلسات با تولیدکنندگان، مشکلات و موانع موجود را بررسی کرد.
احیای واحدهای تولیدی به طور مستقیم به کاهش بیکاری در استان‌های محروم کمک کرده، به عنوان مثال در سیستان و بلوچستان با ایجاد ۲ هزار و ۵۰۰ شغل، نرخ بیکاری به طور محسوسی کاهش یافته است
نخستین اقدام شهید رئیسی جلسات با تولیدکنندگان بود و در این جلسات، تولیدکنندگان مشکلات خود را مطرح می‌کردند و شهید رئیسی راهکار‌های لازم را ارائه کرد.
تدوین برنامه‌های عملیاتی
پس از شناسایی مشکلات، برنامه‌های عملیاتی برای هریک از واحدهای تولیدی تدوین شد و این برنامه‌ها شامل تأمین مالی، مشاوره فنی و بازارسازی بود.
تأمین مالی
تأمین مالی یکی از اصلی‌ترین موانع برای راه‌اندازی مجدد واحدهای تولیدی بود و شهید رئیسی با همکاری بانک‌ها و نهاد‌های مالی، تسهیلات لازم را برای واحدهای تولیدی فراهم کرد.
ایجاد صندوق‌های حمایتی
با هدف حمایت از واحدهای تولیدی، صندوق‌های حمایتی راه‌اندازی شد که به تولیدکنندگان تسهیلات با شرایط مناسب ارائه می‌دادند.
تسهیلات بانکی
بانک‌ها موظف شدند تا با تسهیل شرایط اعطای وام به واحدهای تولیدی که قصد احیا داشتند، کمک کنند و این تسهیلات به تولیدکنندگان این امکان را می‌داد که با کمترین هزینه ممکن، فعالیت‌های خود را از سر بگیرند.
مشاوره فنی و افزایش کیفیت تولید
شهید رئیسی بر اهمیت مشاوره فنی و افزایش کیفیت محصولات تأکید داشت و با دعوت از کارشناسان و صنعتگران، تجربیات و دانش فنی آنها را درراستای بهبود تولید و کیفیت محصولات به کار گرفت.
همچنین با برگزاری دوره‌های آموزشی برای مدیران و کارگران واحدهای تولیدی، دانش فنی و مدیریتی آنها افزایش یافت و ایجاد شبکه‌های همکاری از دیگر موضوع مطرح شده بود و دولت سیزدهم با ایجاد شبکه‌های همکاری میان تولیدکنندگان، تبادل اطلاعات و تجربیات بهبود یافت و کیفیت محصولات افزایش یافت.
اشتغالزایی از نگاه آمار
در فعالیت تقریباً سه ساله دولت سیزدهم، اقدامات عملی در حوزه اشتغالزایی ثبت شد، به‌طوری که ایجاد بیش از ۱۰۰ هزار شغل مستقیم در واحدهای تولیدی جدید و احیای واحدهای تعطیل شده از جمله این اقدامات عملی بود و راه‌اندازی بیش از ۳۰۰ واحد تولیدی در استان‌های مختلف، افزایش ۱۵ درصدی نرخ اشتغال در مناطق هدف‌گذاری شده از دیگر دستاوردهای اشتغالزایی بود.
ارزیابی عملکرد واحدهای تولیدی
پس از احیا، عملکرد واحدهای تولیدی به طور مداوم ارزیابی و مشکلات احتمالی برطرف شد.
تعداد واحدهای احیاشده: ۲۵۰ واحد
میزان سرمایه‌گذاری انجام شده: ۲۰۰ میلیارد تومان
تعداد شاغلان: ۷۵ هزار نفر
تأثیر اقتصادی و اجتماعی
اقدامات شهید رئیسی در حوزه اشتغالزایی و احیای واحدهای تولیدی تأثیر قابل توجهی بر جامعه و اقتصاد کشور داشت.
کاهش نرخ بیکاری
با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، نرخ بیکاری در استان‌های هدف به طور میانگین ۵ درصد کاهش یافت و این کاهش نرخ بیکاری، به‌خصوص در مناطق روستایی و کمتر توسعه‌یافته مشهود بود.
افزایش درآمد خانوارها
با ایجاد شغل‌های جدید، درآمد خانوارها افزایش یافته و بهبود کیفیت زندگی را به همراه داشت و براساس آمار، متوسط درآمد خانوارها در مناطق هدف به طور میانگین ۲۰ درصد افزایش یافت.
توسعه پایدار
احیای واحدهای تولیدی و ایجاد شغل، به توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی در مناطق مختلف کمک کرد و این توسعه پایدار با بهبود زیرساخت‌ها، افزایش دسترسی به خدمات و بهبود کیفیت زندگی مردم همراه بود.
با وجود دستاوردهای قابل توجه، شهید رئیسی با چالش‌ها و موانع متعددی نیز مواجه شد:
در برخی از واحدهای تولیدی، کمبود نیروی کار ماهر به‌عنوان یک چالش بزرگ شناخته می‌شد، اما در دولت شهید رئیسی با برنامه‌ریزی برای آموزش و تربیت نیروی کار ماهر این خلأ تا حدود زیادی برطرف شد.
برخی از واحدهای تولیدی با مشکلاتی در زمینه دسترسی به بازار و فروش محصولات خود مواجه بودند که در دولت سیزدهم این نقیصه هم رفع شد.
نتبجه‌گیری
دستاوردهای دولت سیزدهم در حوزه اشتغالزایی و رونق تولید، نشان‌دهنده تعهد و تلاش این دولت درراستای خدمت به مردم و بهبود وضعیت اقتصادی کشور است.
با استفاده از آمار و ارقام مستند، می‌توان به وضوح تأثیر مثبت اقدامات شهید رئیسی را در حوزه اشتغالزایی و احیای واحدهای تولیدی مشاهده کرد و این اقدامات نه‌تنها به کاهش بیکاری و افزایش درآمد خانوارها کمک کرد، بلکه به توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی مردم نیز منجر شد.
انتهای پیام/
