راهکارهای شناخت و مبارزه با بحران روانی در دانشگاه‌ها

حمید پیروی، مشاور راهبردی اداره کل مشاوره و سلامت سازمان امور دانشجویان وزارت علوم، در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا، درباره راهکار‌های علمی برای افزایش آشنایی دانشجویان نسل Z با مراکز مشاوره دانشگاهی اظهار کرد: در مواجهه با دانشجویان نسل جدید، مفهوم «سواد سلامت روان» به عنوان یکی از ابزار‌های موثر در آگاهی‌بخشی عمومی برجسته می‌شود. این سواد به معنای فرهنگ‌سازی و آموزش رسمی در حوزه سلامت روان است که می‌تواند از دوران دبستان آغاز شود.

پیروی توضیح داد: هدف از توسعه سواد سلامت روان، آشنایی افراد با نشانه‌ها، رفتار‌های غیرطبیعی و راهکار‌های مقابله با مشکلات روانی است؛ به طوری که در صورت بروز چالشی در زمینه سلامت ذهنی، فرد بتواند به‌موقع اقدام کند و از منابع معتبر و متخصصان کمک بگیرد.

وی با تاکید بر اینکه ننگ انگاری (استیگما) همچنان یکی از مهمترین موانع مراجعه دانشجویان به مراکز مشاوره است، گفت: متاسفانه دانشجویان نسل Z تمایل کمتری به مراجعه به مشاوران و روانشناسان دارند و اغلب این موضوع را ضعف شخصی یا کاهش شایستگی فردی تلقی می‌کنند. بنابراین، نرمال‌سازی مسائل روانی و افزایش آگاهی عمومی، نقش کلیدی در کاهش این ترس و تشویق افراد به دریافت کمک لازم دارد.

پیروی همچنین نسبت به افزایش نگران‌کننده آمار خودکشی، به‌ویژه در بین جوانان زیر ۵۰ سال و گروه‌های آسیب‌پذیر مانند دانش‌آموزان و دختران، هشدار داد و افزود: این موضوع یک معضل جدی اجتماعی و بهداشتی است که نیازمند همکاری همه‌جانبه دستگاه‌های اجرایی، آموزشی و قضایی است.

وی با اشاره به ورود سازمان‌های قضایی مانند دادگستری به این حوزه، ادامه داد: اخیراً دستگاه‌های قضایی خواستار اجرای یک برنامه ملی پیشگیری از خودکشی شده‌اند و از دستگاه‌های مختلف اجرایی گزارش‌هایی در خصوص فعالیت‌های انجام شده در این زمینه درخواست کرده‌اند. سهم هر یک از دستگاه‌ها در این برنامه تعیین شده است و دادگستری در حوزه غربالگری، شناسایی زودهنگام موارد پرخطر و ارائه خدمات مشاوره‌ای، مطالبات جدی دارد.

پیروی افزود: امیدواریم اجرای این برنامه ملی بتواند به ثابت ماندن و حتی کاهش آمار خودکشی در کشور کمک کند. در حال حاضر، آمار خودکشی در ایران حدود ۹ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است که پایین‌تر از میانگین جهانی است، اما شیب رو به رشدی دارد. اگر اقدامات لازم انجام نشود، این شاخص در میان دانشجویان نیز افزایش خواهد یافت.