عبور آمریکا از خطوط قرمز ایران یعنی شکست مذاکرات

خبرگزاری آنا- محمدحسن گودرزی: روز شنبه دور دوم گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم ایران و آمریکا در رم ایتالیا برگزار شد. این مذاکرات که با واسطه عمان در جریان و به «روند مسقط» معروف است تا اینجا با خوش‌بینی محتاطانه پیشرفت خوبی داشته است.‌

می‌گوییم محتاطانه چراکه به‌رغم وجود نشانه‌های مثبتی از پیشرفت، همچنان موانع جدی بر سر راه رسیدن به یک توافق جامع وجود دارد به‌ویژه آنکه ایران بدعهدی آمریکا در قضیه برجام را فراموش نکرده و علاوه بر رعایت خط قرمزهایش ازجمله برخورداری از حق غیرقابل‌انکار غنی‌سازی و رفع همه تحریم‌های ظالمانه، از طرف مقابل تضمین‌هایی می‌خواهد تا مبادا دوباره بدعهدی کند.

در همین رابطه خبرنگار آنا مصاحبه‌ای با یوست. آر. هیلترمان (Joost R. Hiltermann) داشته است.

هیلترمان علاوه بر نویسندگی و روزنامه‌نگاری، مدیریت برنامهٔ خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) را در گروه بین‌المللی بحران (International Crisis Group) بر عهده دارد.

وی مدرک کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل را از دانشکده مطالعات بین‌المللی پیشرفته جان هاپکینز در سال ۱۹۸۰ و دکترای جامعه‌شناسی را از دانشگاه کالیفرنیا سانتا کروز در سال ۱۹۸۸ دریافت کرده است.

مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در گروه بین‌المللی بحران در پاسخ به این سؤال که با توجه به سابقه تنش‌ها، مهم‌ترین موانع موفقیت روند مسقط بین ایران و ایالات متحده چیست؟ گفت: در وهله اول، مانع اصلی (موفقیت مذاکرات) عبور ایالات متحده از خطوط قرمز ایران در مورد غنی‌سازی و برنامه موشکی آن خواهد بود که ایران آنها را غیرقابل‌مذاکره می‌داند.

هیلترمان ادامه داد: فراتر از آن، هنگامی‌که مذاکرات آغاز شود، موانع همان موارد قبلی خواهند بود که این از سمت آمریکا شامل سطح غنی‌سازی، تعداد سانتریفیوژ‌ها و رژیم بازرسی می‌شود.

از طرف ایران هم شامل حساسیت درباره تعداد و نوع تحریم‌های لغو شده و تضمین این می‌شود که در صورت پایبندی ایران به توافق، تحریم‌ها مجدداً اعمال نخواهند شد یا تحریم‌های جدیدی اضافه نخواهند شد؛ و درنهایت دادن این تضمین که ایران به‌طور ملموس از لغو تحریم‌ها بهره‌مند شود.

مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در گروه بین‌المللی بحران در مورد امکان دستیابی به یک توافق جامع تأکید کرد: گفت‌و‌گو‌های روز شنبه، فقط دور دوم از مذاکرات است. این‌که دور سومی در کار خواهد بود، نشانه خوبی است. باید درنهایت دید که این مذاکرات به چه صورت ادامه پیدا می‌کند.

وی در پاسخ به این سؤال که نقش قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی (مانند روسیه، چین و کشور‌های اروپایی) در روند مسقط چیست؟ تصریح کرد: نقش آنها بسیار کمتر از قبل است. درواقع، این گفت‌وگوهای غیرمستقیم چارچوبی برای دستیابی به توافق بین ایران و ایالات‌ متحده است. احتمالاً بقیه (کشور‌های مورداشاره) توافقی را که دو طرف به آن می‌رسند، خواهند پذیرفت.

هیلترمان در مورد احتمال تأثیرگذاری اسرائیل در این مذاکرات و تلاش برای جلوگیری از به نتیجه رسیدن آن گفت: اگر اسرائیل نتواند از پیشرفت مذاکرات و دستیابی به توافق جلوگیری کند، ممکن است به دنبال گرفتن امتیازات و مزایای دیگری از ایالات متحده باشد، مانند گرفتن تائید ایالات متحده برای الحاق کرانه باختری اشغالی.

این عضو گروه بین‌المللی بحران با ابراز امیدواری از به نتیجه رسیدن روند مسقط، احتمال ورود طرفین به بحث تضمین را ضعیف ارزیابی و درعین‌حال، گفت: اگر توافقی حاصل شود بستگی به این دارد که چه نکاتی در آن نوشته شده باشد. به‌عنوان‌مثال، اگر هر دو طرف موافق باشند که توافق‌نامه باید به یک معاهده تبدیل شود، به این معنی که هم مجلس ایران و هم کنگره ایالات متحده آن را به‌عنوان یک معاهده بپذیرند، در این صورت دوام توافق‌نامه تا حدودی امن‌تر خواهد بود.

هیلترمان درنهایت با ابراز رضایت از این مذاکرات گفت: اینکه دو طرف همچنان در حال انجام گفت‌و‌گو و مذاکره هستند، عالی است و امیدوارم موفق شوند.