هرمزگان یک آکادمی و مدرسه موسیقی ندارد!

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، مرتضی کریمی نوازنده ساز عود ، مدیر آموزشگاه موسیقی بربط، عضو خانه موسیقی ایران و عضو انجمن موسیقی ایران و هرمزگان است. وی در دور اول و دوم جشنواره ملی عودنوازی نیز به عنوان داور و نوازنده حضور فعال داشت. درباره برپایی جشنواره‌ها و همینطور جشنواره عودنوازی در قشم با او به گفت‌وگو نشستیم که مشروحش به شرح زیر است:

جشنواره ملی عود چه ویژگی دارد؟

این جشنواره با دیگر جشنواره‌های موسیقی متفاوت است، چون ساز تخصصی عود را مورد توجه و تمرکز قرار داده است. عود در ایران خصوصا در جنوب کشور هرمزگان جایگاه ویژه‌ای دارد. در هرمزگان از هر دو منزل، یک خانه عودنواز دارد یا عود درمنزلشان قرار دارد. من افتخار داشتم هم دوره اول و هم دوم به عنوان داور این جشنواره فعال باشم بر خودم وظیفه می‌دانم، چون جشنواره تخصصی است کمکی که از دستم بر می‌آید به عنوان نوازنده عود و یک جنوبی انجام می دهم تا هم ساز عود را بیشتر به مردم نشان دهیم و بهتر مردم با این ساز و قابلیت‌های آن آشنا شوند و هم حمایتی از هنرمندان نسل جدیدی شود که به عود روی آوردند و دوست دارند شیوه‌ها و سبک‌های مختلف را یاد بگیرند.بنابراین همیشه دوست داشته و دارم که تجربیاتم را در اختیار جوان‌ترها قرار دهم تا آنها هم در آینده نوازندگان حرفه‌ای به عنوان یک ایرانی شوند و در دنیا جایگاه ویژه‌ای پیدا کنند.

داوری کار‌ها چه معیار‌هایی دارد؟

ما امسال در دو بخش شرکت کننده داشتیم یکی بخش رقابتی و دیگری هم غیررقابتی که گروه‌های مختلف ساز‌های تلفیقی بودند و رقابتی‌ها فقط تک نوازی کردند. معیار پذیرفته شدن و برگزیده شدن برای من داور و موزیسین این است که ابتدا قطعاتی که می‌زنند اگر قرار است سنتی و دستگاهی باشد، کاملا دستگاهی باشد و اگر قرار است مقامی باشد کاملا مقامی باشد و بخش دیگر هم نوآوری و خلاقیت در تلفیق این دو بخش است، نکته دیگر انگشت گذاری‌ها و جمله بندی‌ها و استاندارد نوازندگانی را به خوبی رعایت کنند. این نیست که هنرمند، چون عود می‌زند ما بگوییم همین کافی است، استاندارد‌ها باید رعایت شود!

بنابراین اینطور نبوده کسانی که به مرحله نهایی راه نیافتند، استانداردها را نداشتند ما محدودیت داشتیم وگرنه صد و هفتاد ویدئو دریافت کردیم که همه چندین بار دیده شد و دقیق و با اعتماد به نفس بودند و انتخابشان دشوار بود، تعدادی از افرادی که در این برنامه آمدند از بین دوازده داور گزینش شدند. 

شرایط ساز عود را در کشور چطور می‌بینید چقدر شناخته شده است؟

بیست و اندی سال پیش که با ناصر عبدالهی در کل کشور ساز می‌زدم حتی اسم عود را کسی نمی‌شناخت و نشنیده بود، ولی الان خوشبختانه به خاطر ارتباطات و فضای مجازی و ارتباط موزیسین‌های داخلی و خارجی این ساز خیلی خوب دیده می‌شود و مردم بیشتری با این ساز مخصوصا نسل الان روبه رو می‌شوند، عود در هرمزگان همیشه بوده، اما در دیگر شهر‌ها دیده نمی‌شد و این جشنواره‌ها خیلی به این قضیه کمک می‌کردند که ما در کل کشور نوازندگان حرفه‌ای را شناسایی کنیم.

دراین دوره شاهد حضور داوران بین المللی بودیم حضورشان چقدر برای داوری اثرگذار بود؟

قطعا موثر و خیلی کمک کننده به جشنواره بود، وقتی منِ نوازنده می‌بینم که جشنواره‌ای با این پتانسیل در حال برگزاری است و کسانی که هستند موزیسین‌های کاربلد و با تجربه ای هستند انگیزه‌ام بیشتر می‌شود پس این جشنواره فقط درون شهری و استانی نیست، نگاه خیلی‌ها به این جشنواره است که فراتر از مرز‌ها می‌تواند برود و وقتی داوران خارجی به این امر کمک می‌کنند . از سوی دیگر خود جوانها هم انگیزه بیشتری می‌گیرند و کار بیشتری تولید می‌کنند، چون می‌فهمند که خیلی‌ها آنها را می‌بینند بنابراین وقتی داورانی از دیگر کشور‌ها به این جشنواره ورود می‌کنند این خود اعتباری به جشنواره می‌دهد.

پس ما می‌توانیم شاهد یک پدیده بین‌المللی و شکوفایی هنرمندان خود در عرصه بین الملل هم باشیم و اعتباری برای عودنوازی ایران پیدا کنیم که این عود برای ایران بوده و در قدیم کسی نمی‌دانست چرا که عود را بیشتر در کشور‌های عربی می‌دیدند در حالیکه عود ثبت ملی ایران است.

چه موانعی در این مسیر برای رسیدن به این جایگاه وجود دارد؟

قطعا هر جشنواره‌ای که برگزار می‌شود یک سری ایرادات و مزیت‌های خوب و بد دارد پس تا برگزار نشود چیزی مشخص نیست، سال گذشته شرایط طور دیگری بود امسال طور دیگری است و این کمک با همفکری و شور و مشورت کاربلد‌ها صورت می‌گیرد، البته من یک انتقاد هم از مسئولین دارم که البته پیشنهاد است و من خودم داورم، اما باید بگویم که چون عود در قشم برگزار می‌شود که مهد عود است، مردم اینجا علاقه مند این ساز هستند و انتظار می‌رود که از همه ظرفیت‌های استان استفاده شود و از این جشنواره به عنوان سهمیه شهر استفاده شود، همه جای دنیا هم همینطور است وقتی رویدادی در شهری برگزار می‌شود از هنرمندان و سهمیه آن شهر برای کمک استفاده می‌کنند من خودم به عنوان یک نوازنده وقتی می‌بینم در لیست ما از هرمزگان فقط یک نفر وجود دارد و کسی دیگر نیست منِ هرمزگانی پیش خود می‌گویم که بالای هزار نفر عود نواز در استان داریم، ولی فقط یک نفر دعوت شده حس می‌کنم نباید حضور داشته باشم بنابراین حتی ورود هم نمی‌کنم. 

شرایط به لحاظ آموزش موسیقی در قشم و هرمزگان چطور است؟

هرمزگان به لحاظ امکانات آموزشی بسیار ضعیف است، هنوز در قشم یک آکادمی و مدرسه موسیقی نداریم، در هرمزگان هم همینطور پس ما انتظار نداریم نوازندگان اینجا ایده‌آل‌های بالایی داشته باشند‌، اما در سبک خود خیلی خوب هستند. طوری نوازندگی می‌کنند که توانایی‌شان شاید بالاتر از کسانی باشد که در مدرسه موسیقی درس خوانده‌اند، چون سبک عربی کار کردند. بهرحال می‌شد که میهمان ازاین نوازنده‌ها باشد و این کمک می‌کرد که بیشتر افراد با سبک‌های مختلف موسیقی آشنا و علاقه مند این جشنواره شوند و از اقوام مختلف اینجا حضور یابند اما وقتی دعوتی نیست حمایتی هم نمی‌کنند.

بهتر این بود که اگر ده گروه از شهرستان‌ در جشنواره عود حضور می‌یابند، پنج گروه هم در این جشنواره سهمیه داشته باشند که مردم هر دو را ببینند یعنی از جنوب ایران یک نفر از هرمزگان و یک نفر از خوزستان دعوت شوند، درحالی که همه از دیگر شهر‌ها بالاخص تهران هستند!