تکنیک‌های ارزیابی دقیق ناترازی انرژی با تحلیل چندمتغیره

خبرگزاری آنا؛ در دنیای امروز، انرژی به‌عنوان یکی از ارکان اساسی توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی شناخته می‌شود. با توجه به روند رو به رشد جمعیت و توسعه اقتصادی، نیاز به انرژی در بخش‌های مختلف به طور فزاینده‌ای افزایش یافته است.

ایران نیز به‌عنوان یک کشور غنی از منابع انرژی با چالش‌های متعددی در زمینه تأمین و توزیع انرژی مواجه است، ناترازی انرژی که به عدم تعادل میان عرضه و تقاضای انرژی اشاره دارد، یکی از مسائل بحرانی است که می‌تواند به تبعات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی منجر شود.

فناوری‌های نوین مانند شبکه‌های هوشمند به‌عنوان ابزاری مؤثر در مدیریت بهینه مصرف و کاهش تلفات انرژی، می‌توانند نقش کلیدی در این زمینه ایفا کنند.

این فناوری‌ها با ارائه سیستم‌های اندازه‌گیری پیشرفته، کنترل خودکار و مدیریت بار، قابلیت‌های قابل توجهی در بهینه‌سازی شبکه‌های انتقال و توزیع انرژی فراهم می‌آورند و این امر می‌تواند به کاهش ناترازی انرژی کمک کند و به پایداری بیشتر شبکه منجر شود.

مدل‌سازی ناترازی و تأثیر آن بر سیاست‌های انرژی ایران

مقایسه تطبیقی تراز انرژی ایران در آینه ۱۰ استان انرژی‌خیز

در کنار فناوری‌های نوین، مدل‌های اقتصادی نیز ابزارهای مهمی در تحلیل و پیش‌بینی تأثیر سیاست‌های انرژی بر ناترازی انرژی هستند. این مدل‌ها با شبیه‌سازی سناریوهای مختلف و تحلیل تأثیر سیاست‌ها، به سیاست‌گذاران کمک می‌کنند تا تصمیم‌های مبتنی بر داده‌های علمی و اقتصادی اتخاذ کنند، از این رو، فهم عمیق از الگوهای مصرف و تولید انرژی، ظرفیت‌های موجود و تأثیر زیست‌محیطی سیاست‌ها برای اتخاذ تصمیمات مؤثر درراستای رفع ناترازی انرژی ضروری است.

ازسویی با توجه به روندهای علمی و تحولات جهانی در زمینه انرژی، آینده ناترازی انرژی در ایران به عوامل متعددی بستگی دارد. سناریوهای مختلفی برای آینده این چالش وجود دارد که می‌تواند از ادامه روند فعلی تا اصلاحات ساختاری و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر را شامل شود.

از طریق رویکردهای آینده‌پژوهی، می‌توان به شناسایی چالش‌های احتمالی و راهکارهای مؤثر برای جلوگیری از ناترازی انرژی دست یافت و این رویکردها نه تنها به بهبود وضعیت انرژی در کشور کمک می‌کنند، بلکه به دستیابی به توسعه پایدار و کارآمد در زمینه انرژی نیز منجر خواهند شد.

نکته‌ مهم‌تر اینکه موضوع ناترازی انرژی یکی از چالش‌های اساسی و پیچیده‌ای است که کشورها به‌خصوص در حال توسعه با آن مواجه هستند، در این راستا، ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان انرژی در جهان از ظرفیت‌های بالایی برخوردار است؛ اما متأسفانه با مشکلات جدی در تأمین و توزیع بهینه انرژی روبه‌روست.

ناترازی انرژی در ایران به وضوح در حوزه‌های مختلفی از جمله گاز طبیعی، برق و سوخت‌های فسیلی نمایان است و این ناترازی نه‌تنها تأثیر منفی بر اقتصاد ملی و صنایع کشور دارد، بلکه می‌تواند تهدیدی جدی برای امنیت انرژی و پایداری زیست‌محیطی نیز محسوب شود.

در چند سال اخیر با افزایش تقاضای انرژی به‌خصوص در فصول پیک مصرف، ناترازی انرژی به یک معضل جدی تبدیل شده است، به‌عنوان مثال، براساس گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس، ناترازی گاز در سال‌های اخیر به مرزهای نگران‌کننده‌ای رسیده و پیش‌بینی می‌شود که این مشکل در سال‌های آینده تشدید شود.

در همین حال، تولید برق نیز نتوانسته به‌درستی با تقاضا همخوانی داشته باشد که منجر به خاموشی‌های ناخواسته و نارضایتی عمومی شده است. همچنین، ناترازی در حوزه سوخت‌های مایع مانند بنزین و گازوئیل، بر وابستگی کشور به واردات و مشکلات اقتصادی ناشی از آن افزوده است.

جنگ پنهان ناترازی انرژی با بهداشت جامعه

عوامل متعددی در ایجاد و تشدید ناترازی انرژی در ایران نقش دارند، ازجمله عدم سرمایه‌گذاری کافی در زیرساخت‌های انرژی، وابستگی به سوخت‌های فسیلی به‌خصوص مشکلات نظارتی و قانونی.

فعالیت‌های غیرمجاز در زمینه استخراج رمزارزها و قاچاق سوخت به‌عنوان دو عامل اصلی، فشار مضاعفی به سیستم انرژی کشور وارد می‌آورد و این مسائل نیازمند توجه ویژه‌ای در طراحی و اجرای سیاست‌های انرژی هستند.

برای مقابله با این چالش‌ها و کاهش ناترازی انرژی، لازم است که رویکردهای آینده‌پژوهی و علمی در سیاست‌گذاری‌های انرژی مورد توجه قرار گیرد. شناسایی سناریوهای مختلف آینده و تحلیل داده‌های اقتصادی و اجتماعی به سیاست‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیم مبتنی بر شواهد و اطلاعات دقیق اتخاذ کنند. در کنار این موارد، استفاده از فناوری‌های نوین و نظارت دقیق بر مصرف انرژی می‌تواند به کاهش هدررفت منابع و بهبود کارایی سیستم انرژی کمک کند.

در مجموع، ناترازی انرژی در ایران یک معضل چندبُعدی است که نیاز به بررسی عمیق، تحلیل علمی و اجرای سیاست‌های مناسب دارد. استفاده از رویکردهای نوین و فناوری‌های پیشرفته می‌تواند گام‌های مؤثری در راستای بهبود وضعیت انرژی کشور و دستیابی به توسعه پایدار باشد.

خبرنگار آنا در گفت‌وگویی تخصصی با سعید روشنی معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمانشاه، کارشناس فنی شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشیار گروه برق جزء ۲ درصد دانشمندان برتر جهان، عضو هیئت علمی گروه برق دانشگاه آزاد اسلامی و کارشناس ارشد اقتصاد انرژی در قالب پرونده «ناترازی انرژی از دریچه علم» به بررسی مفهوم ناترازی انرژی از منظر علمی و تأثیر آن بر جامعه و اقتصاد کشور پرداخته است.

با توجه به اهمیت روزافزون انرژی در زندگی مدرن و چالش‌های ناشی از عدم تعادل میان عرضه و تقاضا، این گفت‌و‌گو در دو بخش به تحلیل عمیق‌تری از عواملی که منجر به ناترازی انرژی در کشور می‌شوند، می‌پردازد. (بخش نخست را اینجا بخوانید)

روشنی در بخش دوم این گفت‌و‌گو به بررسی نقش شبکه‌های هوشمند در کاهش تلفات انرژی پرداخته و به این سؤال پاسخ می‌دهد که مدل‌های اقتصادی چگونه می‌توانند تأثیر سیاست‌های انرژی را بر ناترازی انرژی پیش‌بینی کنند؟ از سویی در گزارش زیر سناریوهای احتمالی برای آینده ناترازی انرژی را مورد کنکاش قرار خواهیم داد.

این گفت‌و‌گو‌ نه‌تنها به تبیین ابعاد علمی ناترازی انرژی می‌پردازد، بلکه به اهمیت اتخاذ تدابیر علمی و فناوری‌های نوین درراستای حل این معضل نیز اشاره دارد.

بخش دوم گفت‌و‌گو با روشنی به شرح زیر تقدیم مخاطبان خبرگزاری آنا می‌شود:

از مدل‌های تعادل عمومی تا مدل‌های اقتصادسنجی و بهینه‌سازی

آنا: فناوری‌های نوین مانند شبکه‌های هوشمند چه نقشی در کاهش تلفات انرژی دارند؟

روشنی: فناوری‌های نوین مانند شبکه‌های هوشمند (Smart Grids) می‌توانند نقش مهمی در کاهش تلفات انرژی، بهبود پایداری شبکه و کاهش ناترازی انرژی داشته باشند، این فناوری‌ها شامل سیستم‌های اندازه‌گیری پیشرفته (AMI)، کنترل خودکار و مدیریت بار هستند.

مدیریت هوشمند بار: شبکه‌های هوشمند می‌توانند مصرف برق را در ساعات اوج کاهش داده و آن را به ساعات کم‌مصرف منتقل کنند.

پاسخگویی به تقاضا: این فناوری‌ها می‌توانند با تحلیل الگو‌های مصرف، به صورت خودکار تقاضا را مدیریت کرده و از ناترازی انرژی در زمان اوج مصرف جلوگیری کنند.

کنترل خودکار و سریع: سیستم‌های هوشمند امکان شناسایی سریع مشکلات در شبکه و اصلاح خودکار آنها را فراهم می‌کنند که این امر در شبکه‌های فرسوده بسیار اهمیت دارد.

اندازه‌گیری پیشرفته: این سیستم‌ها امکان رصد دقیق نقاط پرتلفات را مهیا کرده و به شناسایی و بهینه‌سازی بخش‌های پرمصرف کمک می‌کنند.

تلفیق منابع انرژی تجدیدپذیر: شبکه‌های هوشمند امکان استفاده بهتر از منابع انرژی تجدیدپذیر را فراهم می‌کنند که می‌تواند منجر به کاهش تلفات کلی شبکه شود.

در مجموع، نوسازی تجهیزات فرسوده، به‌کارگیری فناوری‌های نوین و اجرای برنامه‌های بهینه‌سازی می‌تواند تأثیر قابل‌ توجهی در کاهش تلفات انرژی در شبکه‌های انتقال و توزیع برق ایران داشته باشد و بهره‌وری کلی سیستم را بهبود بخشد.

آنا: مدل‌های اقتصادی چگونه می‌توانند تأثیر سیاست‌های انرژی را بر ناترازی انرژی پیش‌بینی کنند و سیاست‌گذاران براساس چه شواهد و داده‌های علمی باید تصمیم‌گیری کنند تا راهکار‌های علمی برای رفع ناترازی انرژی به درستی اجرا شود؟

روشنی: مدل‌های اقتصادی می‌توانند تأثیر سیاست‌های انرژی بر ناترازی انرژی را از طریق شبیه‌سازی سناریو‌های مختلف و تحلیل تأثیر سیاست‌ها بررسی کنند، این مدل‌ها سیاست‌هایی مانند قیمت‌گذاری انرژی، یارانه‌ها، مالیات‌ها، تعرفه‌های انرژی و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر را شبیه‌سازی کرده و پیش‌بینی می‌کنند که این سیاست‌ها چگونه بر عرضه و تقاضای انرژی و در نتیجه بر ناترازی انرژی تأثیر می‌گذارند.

میانگین‌گیری به جای مدل‌سازی دقیق؛ خطای استراتژیک در پیش‌بینی تقاضای انرژی

باتری‌ یک میلیون مایلی خودروهای برقی در مسیر تولید

مدل‌های اقتصادی مانند مدل‌های تعادل عمومی (CGE)، مدل‌های اقتصادسنجی و مدل‌های بهینه‌سازی می‌توانند به تحلیل تأثیر تغییرات قیمتی، سیاست‌های بهره‌وری و اصلاحات ساختاری در بخش انرژی کمک کنند.

آنا: نقش داده‌های علمی در تصمیم‌گیری سیاست‌گذاران را تشریح کنید.

روشنی: سیاست‌گذاران باید براساس شواهد و داده‌های علمی زیر تصمیم‌گیری کنند تا بتوانند راهکار‌های علمی و مؤثر برای رفع ناترازی انرژی به‌درستی اجرا کنند:

آمار مصرف و تولید انرژی: تحلیل روند تولید و مصرف انرژی در بخش‌های مختلف (خانگی، صنعتی، تجاری و حمل‌ونقل) برای ارزیابی عدم تعادل میان عرضه و تقاضا.

الگو‌های رفتاری مصرف‌کنندگان: بررسی نحوه واکنش مصرف‌کنندگان به تغییرات قیمتی و سیاست‌های مختلف انرژی برای پیش‌بینی تأثیرات سیاست‌ها.

ظرفیت‌های تولید و توزیع: ارزیابی ظرفیت‌های موجود در تولید، انتقال و توزیع انرژی برای تعیین نیاز‌های سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی توسعه زیرساخت‌ها.

تحلیل‌های اقتصادی: تحلیل هزینه - فایده (Cost-Benefit Analysis) و ارزیابی اقتصادی سیاست‌های پیشنهادی برای تعیین پایداری و تأثیر اقتصادی آنها.

تأثیرات زیست‌محیطی: ارزیابی اثرات زیست‌محیطی سیاست‌های انرژی مانند کاهش آلاینده‌ها و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی در راستای توسعه پایدار.

در مجموع می‌توان بیان کرد که مدل‌های اقتصادی می‌توانند به سیاست‌گذاران کمک کنند تا تأثیر سیاست‌های مختلف انرژی را بر ناترازی انرژی پیش‌بینی کرده و تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر داده‌های علمی انجام دهند، این فرآیند منجر به اجرای راهکار‌های علمی و عملی برای رفع ناترازی انرژی و دستیابی به سیستم انرژی پایدار و کارآمد خواهد شد.

تحلیل سناریوهای احتمالی برای آینده ناترازی انرژی ایران

آنا: براساس روند‌های علمی موجود، چه سناریو‌های احتمالی برای آینده ناترازی انرژی ایران وجود دارد و با استفاده از رویکرد‌های آینده‌پژوهی چگونه می‌توان برای چالش‌های احتمالی آماده شد و از ناترازی انرژی جلوگیری کرد؟

روشنی: با توجه به روند‌های علمی موجود، سناریو‌های مختلفی برای آینده ناترازی انرژی در ایران قابل تصور است و اگر روند فعلی مصرف انرژی بدون توسعه زیرساخت‌های تولید، بهینه‌سازی مصرف و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک ادامه یابد، احتمال افزایش ناترازی انرژی در سال‌های آینده وجود دارد.

در مقابل، با اجرای اصلاحات ساختاری، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و بهبود بهره‌وری انرژی می‌توان به تعادل در عرضه و تقاضای انرژی دست یافت.

براساس پژوهش‌های انجام شده در زمینه اقتصاد انرژی، چهار سناریوی محتمل برای آینده ناترازی انرژی ایران تا سال ۲۰۵۰ به شرح زیر است:

تحقق توسعه پایدار: در این سناریو، ایران با سرمایه‌گذاری گسترده در انرژی‌های تجدیدپذیر، اصلاحات ساختاری در بخش انرژی، بهبود بهره‌وری و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی به توسعه پایدار دست می‌یابد، این سناریو منجر به کاهش ناترازی انرژی و بهبود وضعیت اقتصادی و زیست‌محیطی خواهد شد.

گذار تدریجی و مستقل به سوی توسعه پایدار: در این سناریو، ایران به‌تدریج و با تکیه بر منابع داخلی به سمت استفاده از انرژی‌های پاک حرکت می‌کند، اگرچه سرعت این گذار کُندتر است، اما به مرور زمان تعادل نسبی در عرضه و تقاضای انرژی ایجاد می‌شود.

توسعه مبتنی بر سوخت‌های فسیلی: تمرکز بر بهره‌برداری از سوخت‌های فسیلی ادامه پیدا می‌کند، در این سناریو، به‌دلیل افزایش مصرف داخلی و نبود سرمایه‌گذاری کافی در زیرساخت‌های جدید، ناترازی انرژی افزایش یافته و مشکلات زیست‌محیطی تشدید می‌شود.

درماندگی توسعه با سوخت‌های فسیلی: ادامه وابستگی به سوخت‌های فسیلی بدون توسعه زیرساخت‌های انرژی پاک منجر به بحران‌های اقتصادی و زیست‌محیطی می‌شود، در این سناریو، کشور با افزایش ناترازی انرژی، آلودگی بیشتر و کاهش درآمد‌های اقتصادی مواجه خواهد شد.

برای آماده‌سازی در برابر چالش‌های احتمالی، استفاده از رویکرد‌های آینده‌پژوهی مانند سناریونویسی، تحلیل روند‌ها و مشارکت ذی‌نفعان مختلف ضروری است. این اقدامات به سیاست‌گذاران کمک می‌کند تا الف. عدم قطعیت‌ها را شناسایی کرده و برای مواجهه با آنها برنامه‌ریزی کنند، ب. سیاست‌های مؤثر را برای بهبود بهره‌وری انرژی و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی تدوین کنند، پ. مسیر‌های بهینه را برای گذار به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر و توسعه پایدار شناسایی کنند، ت. سرمایه‌گذاری‌ها را به سمت زیرساخت‌های نوین و فناوری‌های نوین هدایت کنند.

در مجموع، استفاده از رویکرد‌های علمی آینده‌پژوهی می‌تواند به کشور کمک کند تا چالش‌های مرتبط با ناترازی انرژی را بهتر مدیریت کرده و به سمت یک سیستم انرژی پایدار و کارآمد حرکت کند.

آنا: تأثیر متغیر‌های اقتصادی بر ناترازی انرژی را با تحلیل رگرسیون می‌توان بررسی کرد؟

روشنی: تحلیل رگرسیون ابزاری قدرتمند برای بررسی تأثیر متغیر‌های اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی، قیمت انرژی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و سیاست‌های دولتی بر ناترازی انرژی است.

با استفاده از این روش تا بخشی می‌توان روابط بین متغیر‌ها را مدل‌سازی کرده و میزان تأثیر هریک را تعیین کرد به‌عنوان مثال، مطالعه‌ای با استفاده از رگرسیون غیرخطی انتقال ملایم نشان داده که ترکیب مصرف انرژی و تخصیص آن بین بخش‌های مختلف می‌تواند بر رشد اقتصادی تأثیرگذار باشد.

مهم‌ترین تکنیک‌های سری‌های زمانی برای تحلیل ناترازی انرژی

آنا: چه تکنیک‌هایی را می‌توان برای تحلیل سری‌های زمانی ناترازی انرژی استفاده کرد و چگونه می‌توان دقت پیش‌بینی‌ها را ارزیابی کرد؟

روشنی: برای تحلیل سری‌های زمانی ناترازی انرژی و پیش‌بینی روند‌های آینده، می‌توان از تکنیک‌های مختلفی استفاده کرد، این تکنیک‌ها به شناسایی الگوها، نوسانات و روند‌های موجود در داده‌ها کمک کرده و امکان پیش‌بینی دقیق‌تر را فراهم می‌کنند.

برخی از مهم‌ترین تکنیک‌های تحلیل سری‌های زمانی به شرح زیر است:

مدل‌های ARIMA (AutoRegressive Integrated Moving Average): این مدل‌ها برای داده‌های ایستا (stationary) مناسب هستند و با ترکیب اجزای خودرگرسیونی (AR)، تفاضلی (I) و میانگین متحرک (MA) روند‌های موجود در داده‌ها را تحلیل و پیش‌بینی می‌کنند، این مدل‌ها برای تحلیل سری‌های زمانی خطی مؤثر هستند.

مدل‌های ARCH و GARCH (Autoregressive Conditional Heteroskedasticity و Generalized ARCH): این مدل‌ها برای مدل‌سازی و پیش‌بینی واریانس متغیر‌های سری زمانی که دارای نوسانات متغیر (Volatility) هستند، استفاده می‌شوند، همچنین این مدل‌ها به‌‌خصوص برای تحلیل سری‌های زمانی مالی و انرژی که نوسانات زیادی دارند، کاربرد دارند.

شبکه‌های عصبی مصنوعی (ANN): شبکه‌های عصبی مصنوعی با یادگیری و فراگیری از داده‌های گذشته، الگو‌های پیچیده و غیرخطی را شناسایی کرده و پیش‌بینی می‌کنند، این تکنیک برای تحلیل سری‌های زمانی غیرخطی که الگو‌های پیچیده دارند، مناسب است.

مدل‌های LSTM (Long Short-Term Memory): این مدل‌ها از خانواده شبکه‌های عصبی بازگشتی (RNN) هستند و برای تحلیل سری‌های زمانی بلندمدت مناسب هستند، مدل‌های LSTM می‌توانند وابستگی‌های زمانی طولانی‌مدت را در داده‌ها شناسایی کرده و پیش‌بینی‌های دقیقی ارائه دهند.

مدل‌های VAR (Vector AutoRegression): این مدل‌ها برای تحلیل سری‌های زمانی چندمتغیره به کار می‌روند که در آنها تأثیر متغیر‌های مختلف بر یکدیگر مورد بررسی قرار می‌گیرد.

بنابراین استفاده از تکنیک‌های مختلف تحلیل سری‌های زمانی و ارزیابی دقت پیش‌بینی‌ها با معیار‌های فوق به انتخاب مدل مناسب برای تحلیل ناترازی انرژی کمک می‌کند و موجب می‌شود پیش‌بینی‌های دقیق‌تری در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های مرتبط با انرژی انجام شود.

آنا: به صورت داده و آماری وضعیت ناترازی انرژی در ایران را از دریچه علم بررسی کنید.

روشنی: ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان انرژی در جهان، در سال‌های اخیر با چالش‌های ناترازی انرژی در بخش‌های مختلف مواجه شده، این ناترازی به‌‌خصوص در حوزه‌های گاز طبیعی، برق و بنزین نمود بیشتری دارد.

گاز طبیعی

براساس گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس، ناترازی گاز در ایران در سال ۱۴۰۲ حدود ۲۶۰ میلیون مترمکعب در روز بوده، این میزان ناترازی در اوج مصرف، ناشی از تولید گاز پایین‌تر از نیاز واقعی کشور و افزایش مصرف در فصل‌های پیک است، در حالی که تولید گاز در سال ۱۴۰۱ حدود ۸۴۰ میلیون مترمکعب در روز بوده و پیش‌بینی می‌شود در سال ۱۴۰۳ این ناترازی به ۳۵۰ میلیون مترمکعب در روز برسد، این در حالی است که تولید روزانه گاز به ۷۵۳ میلیون مترمکعب کاهش یافته است. 

برق

ایران با تولید سالانه ۳۸۳ تراوات ساعت برق، در جایگاه یازدهم تولید برق جهان قرار دارد و سهمی معادل ۱درصد از کل تولید برق دنیا را به خود اختصاص داده، با این حال، ناترازی برق در تابستان سال جاری به مرز ۲۰ هزار مگاوات رسیده که ناشی از کمبود ظرفیت تولید برق نسبت به تقاضاست. کمبود برق در پاییز و زمستان نیز از کمبود گاز طبیعی برای تأمین سوخت نیروگاه‌ها ناشی می‌شود.

بنزین

در حوزه بنزین، تولید روزانه کشور حدود ۱۱۱ میلیون لیتر است، در حالی که مصرف روزانه به ۱۲۴ میلیون لیتر می‌رسد. این اختلاف منجر به واردات بنزین برای جبران کمبود شده است.

علاوه بر این، تولید روزانه گازوئیل ۱۱۰ میلیون لیتر و مصرف آن ۱۱۵ میلیون لیتر بوده که نشان‌دهنده ناترازی در این بخش نیز است.

ناترازی انرژی در ایران تأثیر گسترده‌ای بر اقتصاد، صنایع و محیط‌زیست کشور داشته و نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر و بهینه‌سازی مصرف انرژی است.

آنا: و سخن پایانی...

در کنار چالش‌های ساختاری و زیرساختی، یکی از عوامل تشدید ناترازی انرژی در ایران، عملکرد ناصحیح و ناکارآمد بخش نظارت است، مصرف غیرمجاز انرژی برای استخراج رمزارز‌ها (مانند بیت‌کوین) و قاچاق سوخت در حجم‌های بسیار بالا، ازجمله مشکلاتی هستند که بخش قابل توجهی از منابع انرژی کشور را هدر می‌دهند.

فعالیت‌های غیرقانونی در حوزه استخراج رمزارز‌ها موجب افزایش مصرف برق و فشار مضاعف بر شبکه برق کشور می‌شود. همچنین، قاچاق سوخت به دلیل اختلاف قیمت داخلی و خارجی آن موجب خروج منابع ارزشمند انرژی از کشور شده و به ناترازی انرژی دامن می‌زند.

با اعمال نظارت دقیق‌تر و استفاده از فناوری‌های پیشرفته برای کنترل مصرف و شناسایی فعالیت‌های غیرمجاز، می‌توان بخش قابل توجهی از این ناترازی را جبران کرد، اقدامات نظارتی مؤثر نه‌تنها به کاهش هدررفت انرژی کمک می‌کند، بلکه موجب افزایش کارایی سیستم انرژی، کاهش فشار بر زیرساخت‌ها و جلوگیری از اتلاف منابع ملی می‌شود.