انتشارات دانشگاهی جهان در آستانه تغییر

به گزارش آنا، الزویر یکی از بزرگترین ناشران مطبوعات پزشکی و علمی جهان است که مقر اصلی آن در آمستردام قرار دارد. این مؤسسه علاوه بر هلند، در آمریکا، انگلستان و سایر نقاط جهان نیز فعالیت‌های گسترده‌ای دارد. با این حال، توافق‌های فعلی (شامل تعهدات مؤلف و ناشر در مورد چاپ و انتشار کتاب) این ناشر با برخی دانشگاه‌های بریتانیا، که در آستانه پایان هستند، ممکن است نشانه‌ای از تحولات عمیق‌تر در صنعت انتشارات دانشگاهی باشد.  

چرا از توافق‌ها خارج می‌شوند

این تصمیم هم ساده است و هم پیچیده. از یک سو، مشکلات مالی که آموزش عالی بریتانیا با آن روبرو است، نقش مهمی در این تصمیم‌گیری داشته است. از سوی دیگر، این اتفاق نشان‌دهنده مسائل حل‌نشده در حوزه انتشارات دانشگاهی است.  

توافقنامه‌های انتقالی با ناشران تجاری مانند الزویر به عنوان راه‌حلی پایدار شناخته نشده‌اند. در حال حاضر، این بخش در حال گفت‌وگو برای نسل بعدی توافق‌های دسترسی آزاد  است. این موضوع نه تنها به ساختار بودجه محتوای کتابخانه‌ها مربوط می‌شود، بلکه به روش‌های مختلفی که کتابخانه‌ها جوامع پژوهشی خود را خدمت می‌کنند و بخش‌هایی از مدیریت کتابخانه که این جوامع پژوهشی به آن علاقه‌مند هستند، نیز مرتبط است.  

پیامدهای گسترده‌تر

در دانشگاه شفیلد، توافقنامه‌های بزرگ ۳۰٪ از بودجه محتوای سال ۲۳-۲۴ را تشکیل می‌داد، که تنها ۱۲٪ از کل هزینه‌ها صرف توافق با الزویر شد. با توجه به تقسیم بودجه محتوای کتابخانه‌های موجود، کاهش هزینه‌ها تنها با محدود کردن هزینه کتاب‌ها یا لغو اشتراک‌های کوچک فردی دشوار است.  

عدم پایداری توافق‌های انتقالی (TAs) با وابستگی به کمک هزینه بلوکی UK Research and Innovation (UKRI) تشدید می‌شود. طبق گزارش Jisc، موسسات در سال ۲۰۲۲ تا ۹٫۴ میلیون پوند از کمک هزینه بلوکی UKRI برای پوشش هزینه‌های توافقنامه‌ها استفاده کردند – تقریباً یک دهم از هزینه‌های مدل‌سازی‌شده توافقنامه‌های انتقالی آن سال. تا سال ۲۰۲۴، این رقم پیش‌بینی می‌شود به ۲۵٪ افزایش یابد.  

انتخاب‌های دشوار

با توجه به کاهش درآمد در سراسر بخش آموزش عالی، دانشگاه‌ها به دنبال کاهش هزینه‌های نهادی خود هستند و بودجه کتابخانه‌ها نیز بخشی از این کاهش است. بنابراین مدیران کتابخانه با انتخاب‌های دشواری روبرو هستند.  

بدون شک، از نظر دسترسی به محتوا و آسانی انتشار دسترسی آزاد، بودن در یک توافقنامه بزرگ انتقالی بهتر است، اما این فرض بر این است که موسسه حاضر به پرداخت (اغلب بسیار بالا) هزینه‌ها باشد. با این حال، از نظر عملی، آنچه یک موسسه نیاز دارد، دسترسی کافی به محتوای مرتبط در زمان نیاز و اینکه خروجی‌های پژوهشی آن مطابق با چارچوب تعالی پژوهشی و سیاست‌های حامیان به صورت دسترسی آزاد منتشر شوند، است.  

آینده انتشارات دانشگاهی

پایان دادن به توافقنامه‌های، چالش‌های عملی و فوری برای پژوهشگران ایجاد می‌کند که مجبور به تغییر روش دسترسی به محتوا می‌شوند. با این حال، این فرصتی برای بازنگری در عدم تعادل قدرت بین کتابخانه‌ها (و موسسات آن‌ها) و ناشران است.  

این فقط یک موضوع مربوط به کتابخانه‌ها نیست. موسسات و سیاست‌گذاران باید تصمیم بگیرند که چه نوع انتشارات دانشگاهی را می‌خواهند حمایت کنند. ناشران باید تصمیم بگیرند که آیا می‌توانند دوباره مقرون‌به‌صرفه شوند.  

آیا ناشرانی مانند الزویر می‌توانند پاسخ دهند، یا اینکه باید به دنبال رویکردی کاملاً جدید باشیم؟ آینده انتشارات دانشگاهی، به ویژه در بریتانیا، در آستانه تغییر است و تصمیمات امروز می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌دهی به این آینده داشته باشد.