قدر متیقن شکست زلنسکی در اوکراین

به گزارش خبرگزاری آنا، اظهارات اخیر دونالد ترامپ مبنی بر اینکه “سرنوشت جنگ اوکراین را زلنسکی تعیین نمی‌کند و تا زمانی که من تأیید نکنم، او هیچ چیزی در چنته ندارد”، فراتر از یک نزاع سیاسی مرسوم، پرده از حقیقتی تلخ در ساختار اتحاد غرب و جایگاه حقیقی رهبر کی‌یف برمی‌دارد. این موضع‌گیری جسورانه، نه تنها قواعد نانوشته دیپلماسی در زمان جنگ را زیر پا می‌گذارد، بلکه به شکلی بی‌پرده نشان می‌دهد که ولودیمیر زلنسکی تا چه حد به مهره‌ای در صفحه شطرنج ژئوپلیتیکی واشنگتن بدل شده است.

در چارچوب روابط بین‌الملل، حمایت نظامی و سیاسی از یک کشور در حال دفاع از تمامیت ارضی‌اش، معمولاً با احترام به حاکمیت و استقلال تصمیم‌گیری رهبر آن دولت همراه است. اما ترامپ عملاً این اصل را نادیده گرفته و جایگاه زلنسکی را از یک رئیس‌جمهور متعهد به بقای ملی، به یک مدیر محلی تقلیل داده که اختیار تام تصمیم‌گیری نهایی، به ویژه در خصوص آتش‌بس و صلح، در دستان کاخ سفید است. این وضعیت، هرگونه طرح صلحی که توسط کی‌یف ارائه شده باشد، حتی طرح بیست ماده‌ای، را عملاً بی‌اعتبار می‌سازد، زیرا نتیجه نهایی میدان نبرد را نه اراده ملت اوکراین، بلکه محاسبات قدرت و مصلحت‌اندیشی‌های سیاستمداران آمریکایی تعیین خواهد کرد.

برای اروپا و اعضای ناتو، این اظهارات یک زنگ خطر جدی محسوب می‌شود. این سخنان تأکید می‌کند که حمایت‌های جاری از اوکراین، نه یک تعهد ایدئولوژیک پایدار در برابر تجاوز، بلکه یک ابزار قابل خرید و فروش در سبد منافع آمریکا است. این عدم قطعیت، انسجام ائتلاف شکل‌گرفته اروپایی را متلاشی کرده و به متحدان اروپایی این پیام را ارسال می‌کند که در صورت تغییر دولت در واشنگتن، آنها باید برای سناریو‌های انفرادی و احتمالی انزوا آماده باشند. از دیدگاه بازیگران منطقه‌ای، به ویژه مسکو، این اظهارنظر یک سیگنال قاطع و اطمینان‌بخش است. در طول این منازعه، روسیه همواره بر تضعیف اراده سیاسی و فرسایش منابع غرب تمرکز کرده است. وقتی بزرگترین حامی مالی و نظامی اوکراین، نفوذ رهبر آن را نفی می‌کند، این تلویحاً به مسکو می‌گوید که می‌تواند بر تزلزل و عدم پایداری حمایت‌های غرب در بلندمدت حساب باز کند. این تزلزل، مسیر را برای دستیابی مسکو به اهداف استراتژیکش هموارتر می‌سازد.

تحلیل این رویکرد، ما را به یاد تاریخچه‌ای از دخالت‌های آمریکا در مناطق مختلف می‌اندازد؛ جایی که منافع کلان ژئوپلیتیکی، هرگونه ادعای حاکمیت ملی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. در مورد اوکراین، بازی مستقیم زلنسکی در زمین آمریکا و ناتو، سرنوشت او را از پیش رقم زده است. این وابستگی ساختاری به این معناست که مختصات آتش‌بس در اوکراین را کماکان زلنسکی تعیین نمی‌کند و در آینده نیز نخواهد کرد. او تنها مجری مصالحه‌ای خواهد بود که در اتاق‌های بسته و بر اساس منافع قدرت‌های بزرگتر تنظیم شده است. استقلال واقعی، مستلزم احترام متقابل و اتکا به اراده ملی است، اصولی که در این ائتلاف مبتنی بر وابستگی، محلی از اعراب ندارند و شکست را برای رهبر اوکراین به یک قدر متیقن تبدیل کرده‌اند.