حل ابرچالشهای کشور بدون علوم انسانی ممکن نیست
به گزارش خبرگزاری آنا، سید مهدی ابطحی، سرپرست معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در مراسم گرامیداشت مقام فناوران و پژوهشگران دانشگاه الزهرا (س) که صبح امروز در سالن دکتر تورانی این دانشگاه برگزار شد، اظهار کرد: در مجموعه آموزش، پژوهش و فناوری، همه ما بهدنبال رقابت برای دستیابی به جایگاهی بهتر هستیم، اما سؤال اساسی این است که این جایگاه بهتر چگونه بهدست میآید؟ آیا با تکرار مدلهای گذشته یا صرفاً با ایجاد معاونتها و ساختارهای جدید؟ به نظر من، مسئله اصلی، تغییر ماهیت دانشگاه است، نه فقط اضافهکردن یک بخش یا عنوان جدید.
وی با اشاره به نسلهای مختلف دانشگاهی افزود: در نسلهای اولیه دانشگاه، استاد «همهچیزدان» بود و با انباشت اطلاعات وارد کلاس میشد. در نسل دوم، استاد به گزارشدهنده و سپس به مربی مشارکتی تبدیل شد. در این سیر تحول، سهم آموزش و نقش دانشجو نیز تغییر کرده است. در نسل اول، تمرکز بر کشف حقایق علمی بود، اما امروز باید پرسید آیا همچنان قرار است دانشگاه صرفاً به نمرهدهی و ارزشیابیهای صوری بسنده کند؟
ابطحی تأکید کرد: در دانشگاه کارآفرین، دانشجو با اشتیاق تحصیل میکند، زیرا احساس میکند آموزش دانشگاه در بهبود زندگی او اثرگذار است. چنین دانشجویی بیش از آنکه دغدغه امکانات رفاهی داشته باشد، نسبت به محتوای آموزشی، کیفیت یادگیری و اثر اجتماعی دانشی که دریافت میکند، حساس است.
وی ادامه داد: در این نوع دانشگاه، اساتید نیز خود را الگو میدانند و حتی در رفتار، ظاهر و نگرش حرفهای، احساس اثرگذاری در توسعه کشور دارند. دانشگاه باید فارغالتحصیلانی تربیت کند که در انجمنهای علمی، شبکههای تخصصی و ساختارهای میانرشتهای حضور فعال داشته باشند و دانشمندان بتوانند با یکدیگر گفتوگو و همکاری مؤثر داشته باشند.
سرپرست معاونت پژوهشی وزارت علوم با اشاره به نقش دانشگاه الزهرا (س) در توسعه ملی گفت: این دانشگاه در جایگاهی قرار دارد که محصول علمی آن هم پاسخگوی اسناد بالادستی است و هم میتواند در حل مسائل واقعی جامعه نقشآفرینی کند. تحقق این مسیر نیازمند ارادهای است که بخشی از آن در اختیار دانشگاهها، بخشی در شورای عالی انقلاب فرهنگی و بخشی در کلاننظام تصمیمگیری کشور قرار دارد.
ابطحی با اشاره به جایگاه ویژه دانشگاههای دخترانه افزود: شما در این دانشگاه دانشکده مطالعات زنان دارید. مسیر ارتقای علمی برای اساتید، بهویژه اساتید زن، با سختیهای متعددی همراه بوده است. دختران ما از شهرهای کوچک وارد دانشگاههای تهران میشوند و باید این ظرفیت علمی بهصورت عادلانه و مؤثر در اختیار آنها قرار گیرد.
وی تصریح کرد: در شهرکی که مسئولیت مدیریت آن را برعهده دارم، بیش از ۳۰ درصد نیروی شاغل را بانوان تشکیل میدهند. این موضوع نشان میدهد که نیروی انسانی زن در کسبوکارهای نو و عرصههای جدید نقش پررنگتری یافته است. اگر پژوهشکده مطالعات خانواده بتواند بخشی از این مسائل اجتماعی را برعهده بگیرد، حتماً از آن حمایت خواهم کرد.
ابطحی با اشاره به اهمیت انتقال فناوری و تعامل جامعه و دانشگاه گفت: دانشگاه باید در حوزه انتقال فناوری فعال باشد و جامعه نیز باید این مسیر را تشویق کند. یکی از چالشهای اساسی ما، بهویژه در حوزه انرژی، این است که علوم انسانی و اجتماعی کمتر در فرآیندهای تصمیمسازی دیده میشوند.
وی ادامه داد: بر این باور تأکید دارم که ابرچالشهای کشور بدون مشارکت جدی علوم انسانی حل نخواهد شد.
سرپرست معاونت پژوهشی وزارت علوم گفت: در تمام سالهای کاریام، با وجود آنکه رؤسای مختلفی داشتهام، هیچگاه به من گفته نشد نسبت به مردم بیتفاوت باشم. بیاعتمادی مردم و شکاف میان تصمیمگیران و جامعه، یکی از مسائل اساسی نظام مدیریتی کشور است.
ابطحی در پایان با اشاره به قانون جهش تولید دانشبنیان اظهار کرد: ما قوانین خوبی مانند قانون جهش تولید دانشبنیان داریم که بر اساس آن، صنعت باید از دانشگاه بخواهد با نوآوری و افزایش بهرهوری وارد میدان شود، اما این قوانین هنوز بهدرستی شناخته و اجرا نشدهاند. در کنار این موضوع، تسلط یکجانبه برخی نظامهای آموزشی و نبود تعامل کافی میان حوزه و دانشگاه نیز باید مورد بازنگری قرار گیرد.
انتهای پیام/
