فناوری +
فراخوان کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران برای رصد بارش شهابی جوزایی
برای رصد جذابترین شهابباران امسال آماده شوید
هفته جاری بارش شهابی جوزایی به اوج خود میرسد و مهمترین و پرفروغترین بارش شهابی سال به شمار میرود. به همین منظور، کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران درباره ویژگیها، چگونگی رصد و هشدارهای لازم اطلاعیه را برای علاقمندان صادر کرده است.
آینده مردان در دستان یک ژن تازه رقم میخورد
تحول ژنتیکی، سرنوشت کروموزوم Y را تهدید میکند
«کروموزومY»زیر تیغ تکامل میرود. سرنوشت مردان، در نگاه بسیاری از زیستشناسان، درون مسیری باریک از DNA نوشته شده است؛ مسیری که شاید چند میلیون سال دیگر باقی نماند. کروموزوم Y، حامل راز تعیین جنسیت در انسان، امروز تنها سایهای از گذشته خود است؛ از ۸۰۰ ژن مشترک با «کروموزوم X»، حالا فقط نزدیک به ۳ درصد باقی مانده است. این کاهش طولانیمدت طی ۳۰۰ میلیون سال زیستشناسان را وامیدارد بپرسند که آیا این کروموزوم واقعاً در مسیر نابودی است؟ و اگر آری، آینده مرد بودن چگونه رقم خواهد خورد؟
نمونههای هوای گردآوری شده از سوی ارتش سوئد پرده از تغییرات پنهان طبیعت برداشت
با بررسی «دیاِناِی» (DNA) حفظ شده در نمونههای هوا که دههها پیش از سوی نیروهای مسلح سوئد جمعآوری شده بودند، دانشمندان دانشگاه لوند در سوئد شواهد روشنی یافتهاند که خزههای شمالی اکنون هاگهای خود را بسیار زودتر از سالهای گذشته آزاد میکنند. این جابهجایی چندین هفته را دربر میگیرد و نمونهای قابل توجه از این است که الگوهای فصلی با گرمتر شدن آب و هوا تا چه اندازه میتوانند به سرعت تغییر کنند.
کاهش رفتوآمد فشار روانی را کم میکند
دورکاری سلامت روان را دگرگون میکند
خانه جایی است که باید امنترین نقطه جهان باشد؛ فضایی که در آن بخشی از بار روز را زمین میگذاریم. اما حالا در دنیای پساکرونا، برای میلیونها نفر این «پناهگاه» به محل کار تبدیل شده است. این تغییر بزرگ نه یک تصمیم فردی، بلکه یک دگرگونی فرهنگی است که ساختار زندگی و سلامت روان ما را بازنویسی کرده است.
واکنش گیاهان به گرم شدن سریع زمین، بازسازی میشود
چرا ۵۶ میلیون سال پیش رشد بسیاری از گیاهان متوقف شد
در حالی که جهان امروز با شتابی بیسابقه گرم میشود، پژوهشی تازه نشان میدهد گیاهان در رویداد گرمایش سریع ۵۶ میلیون سال پیش چگونه دگرگون شدند؛ برخی توانستند خود را با شرایط جدید سازگار کنند و حتی بهرهوری بیشتری داشته باشند، اما بسیاری دیگر کوچکتر شدند، برگهای ضخیمتری پیدا کردند و ظرفیت ذخیرهسازی کربن در زیستتوده و خاکها کاهش یافت. این یافتهها هشدار میدهد گرمایش شدید میتواند ترکیب گیاهی زمین و توانایی آن برای جذب کربن را به شکلی بنیادی تغییر دهد.
غاری در عراق، رازهای آب و هوایی ۱۸ هزار سال پیش را آشکار میکند
«هلال حاصلخیز»، ناحیهای هلالی شکل که کشورهای امروزی خاورمیانه را دربر میگیرد، به عنوان گهواره تمدن و جایی که کشاورزی برای اولین بار در آن ظهور کرد، شناخته میشود. اما درباره اینکه تغییرات آب و هوایی چگونه بر جوامع اولیه این منطقه اثر گذاشتهاند، اطلاعات اندکی در دست است. اکنون، پژوهشی تازه درباره تاریخ آب و هوای باستان، چگونگی آغاز کشاورزی و تمدن را روشن میکند و این بینشها از تجزیه و تحلیل یک استالاگمیت در غاری در کردستان عراق به دست آمده است.
شیر فاقد هرگونه نقش مستقیم در فرآیند فیزیولوژیک سمزدایی بدن میباشد
سالهاست که با شدت گرفتن آلودگی هوا، توصیهای آشنا تکرار میشود: «شیر بخور تا سموم آلودگی از بدنت دفع شود.» این توصیه چنان رایج شده که گویی پشتوانهای قطعی دارد. با این حال، بررسیهای علمی نشان میدهد رابطه میان شیر و سمزدایی بسیار پیچیدهتر، محدودتر و دورتر از تصور رایج است؛ تا آنجا که بخش مهمی از این باور بیشتر ریشه در سنت و شایعات قدیمی دارد تا شواهد قطعی زیستپزشکی.
یافته تازه پژوهشگران درباره علفزارهای گرمسیری هند کمک ادبیات به علم را نشان میدهد
پژوهش تازهای که در مجله انجمن اکولوژی بریتانیا «مردم و طبیعت» (People and Nature) منتشر شده، نشان میدهد ساواناها یا همان علفزارهای گرمسیری هند دستکم ۷۵۰ سال قدمت دارند و برخلاف تصور رایج، بازمانده جنگلهای تخریب شده نیستند. این نتیجه از تحلیل توصیفهای گیاهی موجود در ترانهها، اشعار، اسطورهها و دیگر متون ادبی و فولکلور غرب هند به دست آمده است.
سوختوساز پنهانی که زمستان آن را بیدار میکند
بدن با کاهش دما چربی قهوهای را بهکار میاندازد
سرما همیشه حضوری ناخوانده در زندگی ما بوده است. این تجربه آشنا، هرچند ناخوشایند، کلیدی در دل خود دارد که میتواند سلامت و انرژی ما را دگرگون کند. پشت این لرزش کوتاه و هوای نفسگیر، لایهای از بافت بدن آرامآرام فعال میشود؛ «چربی قهوهای». بافتی کوچک، پنهان و کمحجم که برخلاف چربی سفید، نه باری بر دوش متابولیسم بلکه موتور کوچک گرماساز بدن است. سردی زمستان ممکن است مزاحم باشد، اما برای این چربی شگفتانگیز حکم دکمه روشنکنندهای را دارد که هر بار بدن سرد میشود، شعله آن بالا میرود. این گزارش روایتی است از اینکه چگونه سرمایی که از آن میگریزیم، شاید بتواند یکی از ابزارهای مهم سلامت ما باشد.
یک بررسی ساده تیروئید در دوران بارداری ممکن است خطر اوتیسم را کاهش دهد
پژوهشگران دریافتند که عدم تعادل مداوم هورمون تیروئید در دوران بارداری ممکن است با افزایش خطر اوتیسم در کودکان مرتبط باشد. اختلالات تیروئیدی که تحت درمان قرار گرفته بودند چنین اثری نشان ندادند. هرچه این عدم تعادل در تعداد بیشتری از دورههای سهماهه همان بارداری ادامه مییافت، به نظر میرسید خطر بیشتر میشود. این مطالعه بر ضرورت پایش مداوم تیروئید تاکید میکند.
