سهنرخی شدن بنزین عملیاتی شد؛ از کنترل ناترازی تا آرامش در پمپبنزینها/ سهمیه پایه ۶۰ لیتری با ۱۵۰۰ تومان!
به گزارش خبرگزاری آنا؛ امروز اولین روز اجرای طرح اصلاحی دولت چهاردهم برای قیمت بنزین است؛ طرحی که پس از کش و قوسهای فراوان با پیچیدگیهای خاص خود برای کنترل ناترازی بنزینی و تعدیل فشار شدید هزینهای برای دولت که ناشی از اختلاف قیمت واقعی و یارانهای بنزین است تنظیم شد. از بامداد امروز شنبه ۲۲ آذر ۱۴۰۴، طرح اصلاحی دولت چهاردهم برای قیمتگذاری بنزین با سازوکار سهنرخی در سراسر کشور به اجرا درآمد؛ طرحی که با هدف کنترل ناترازی سوخت، کاهش فشار یارانهای بر بودجه و مدیریت مصرف انرژی آغاز شده و در نخستین روز اجرا، بدون تنش و با همراهی محسوس مردم در جایگاههای سوخت همراه بوده است.
این طرح که به بنزین سهنرخی مشهور شد، بهتازگی با تصویب هیأت وزیران و ابلاغ دولت وارد فاز اجرایی شده است، از بامداد امروز شنبه ۲۲ آذرماه ۱۴۰۴ بهطور رسمی در سراسر کشور عملیاتی شد و ساختار قیمتگذاری و سهمیهبندی سوخت اساساً بازتعریف شد. این طرح پیچیده که با هدف تعدیل فشار سنگین یارانههای سوخت و مدیریت منابع انرژی تدوین شده، ساختار قیمتگذاری را با سه نرخ متفاوت ۱،۵۰۰، ۳،۰۰۰ و ۵،۰۰۰ تومان تعریف کرده و سهمیهبندی را به شدت محدود ساخته است. در حالی که این تغییر ساختاری بزرگ اقتصادی پس از کشوقوسهای فراوان عملیاتی شده، مشاهدات میدانی حاکی از آرامش کامل و عدم تشکیل صف در جایگاههای عرضه سوخت است که نشاندهنده همراهی اولیه جامعه است. با این حال، افکار عمومی اکنون نگاهی جدی به دولت دارد تا اطمینان یابد منابع آزادشده در نتیجه این “جراحی انرژی” صرف مهار تورم و توسعه زیرساختها خواهد شد.
براساس مصوبه جدید دولت، بنزین با سه نرخ متفاوت برای مصرفکنندگان عرضه میشود که هر یک از این سطوح دارای دامنه و هدف مشخصی است؛ نرخ نخست یا سهمیه پایه به این گونه است که هر خودرو شخصی تا ۶۰ لیتر در ماه میتواند بنزین را با قیمت ۱،۵۰۰ تومان به ازای هر لیتر دریافت کند. هر شخص دارای خودرو میتواند یکبار از این سهمیه استفاده کند و اگر شخصی چند خودرو به نام خود در اختیار داشته باشد، تنها یکی از این خودروها سهیمه دریافت میکنند.
نرخ دوم سهمیه تکمیلی مرحله بعدی اختصاص سهمیه سوخت است که پس از مصرف ۶۰ لیتر، تا ۱۰۰ لیتر مازاد بنزین با قیمت ۳،۰۰۰ تومان در هر لیتر از طریق کارت سوخت در اختیار افراد بهصورت سهمیه تکمیلی عرضه میشود. شایان ذکر است که این سهمیه نیز تنها یک بار و برای یک خودرو از خودروهای در اختیار هر فرد واریز میشود..
اما نرخ سوم عرضه سوخت برای مصرف مازاد یا آزاد افراد در نظر گرفته شده است که به منظور مصرف بیشتر از مجموع سهمیههای فوق (بیش از ۱۶۰ لیتر در ماه) یا سوختگیری با کارتهای اضطراری جایگاه در گستره کل کشور با قیمت ۵،۰۰۰ تومان برای هر لیتر محاسبه و عرضه خواهد شد. این ساختار قیمت جدید در راستای تلاش دولت برای بازتوزیع عادلانه یارانه انرژی، کاهش مصرف غیرضروری و مدیریت بهتر منابع سوختی اتخاذ شده است.
سهمیهبندی و شرایط جدید مصرف
در چارچوب این طرح، علاوه بر تعیین نرخهای سهگانه، قوانین اجرایی سهمیه بنزین برای گروههای مختلف نیز بازتعریف شده است. اولویت سهمیه یارانهای تنها برای یک خودرو بهازای هر مالک در نظر گرفته شده و خودروهای اضافی در مالکیت یک فرد مشمول سهمیه یارانهای نخواهند بود.
همچنین وسیلههای نقلیه وارداتی و خودروهای دارای پلاک مناطق آزاد مشمول سهمیههای نرخ اول و دوم نبوده و کلیه سوختگیریهای آنها با نرخ سوم انجام میشود. سهمیه دوم برای خودروهای دوگانهسوز بیش از حد پایه نیز کاهش یافته و سازوکار جدیدی برای تبدیل خودروهای تکسوز به دوگانهسوز با رعایت قوانین زیستمحیطی در نظر گرفته شده است.
علاوه بر این، سامانه انتخاب سهمیه برای مالکان چند خودرو فراهم شده است تا مالک بتواند خودروی موردنظرش را برای تخصیص سهمیههای یارانهای مشخص کند. در صورت عدم انتخاب در مدت مقرر، کارت سوختی با بیشترین تراکنش در سه ماه گذشته بهعنوان کارت دارای سهمیه تلقی خواهد شد.
اهداف و پیامدهای طرح
دولت با اجرای این طرح تأکید کرده است که هدف اصلی سیاست جدید، جلوگیری از افزایش بیرویه مصرف، بهبود رصد مصرف سوخت، کاهش قاچاق سوخت به خارج از کشور و مدیریت بهتر منابع محدود انرژی است. بر اساس گزارشهای رسمی، ۸۰ درصد مصرفکنندگان هنوز میتوانند نیازهای سوختی ماهانه خود را با سهمیههای ۶۰ و ۱۰۰ لیتری یارانهای تأمین کنند، اما مصرفکنندگان پرمصرف و وسایل نقلیه فاقد سهمیه، هزینه سوخت بیشتری را پرداخت خواهند کرد.
این طرح همچنین در چارچوب اصلاحات بلندمدت سیاستهای انرژی و کاهش فشار مالی ناشی از یارانههای سنگین سوخت، که سالها بخش قابلتوجهی از بودجه کشور را به خود اختصاص داده، مطرح شده است.
همراهی مردم با دولت در اجرای جراحی اقتصاد انرژی
با اجرای طرح سهنرخی شدن بنزین از امروز، برخلاف فضاسازی و موجآفرینی گسترده رسانههای معاند، وضعیت پمپبنزینها در سراسر کشور کاملاً عادی و آرام گزارش میشود. مشاهدات میدانی و گزارشهای دریافتی نشان میدهد که جایگاههای عرضه سوخت خلوت بوده و فرآیند سوختگیری بدون ایجاد صفهای غیرمتعارف یا اختلال در حال انجام است.
این شرایط حاکی از آن است که جامعه با درک واقعبینانه از ابعاد و ضرورتهای اجرای این طرح، همراهی و همکاری مناسبی از خود نشان داده است. آرامش حاکم بر جایگاههای سوخت بیانگر اعتماد عمومی و بلوغ اجتماعی در مواجهه با تصمیمات کلان اقتصادی است؛ موضوعی که تلاش برخی جریانها برای القای نگرانی و التهاب در افکار عمومی را بیاثر کرده است.
اجرای منظم و بدون حاشیه این طرح، نشان میدهد که اطلاعرسانی انجامشده و آمادگیهای پیشبینیشده، نقش مؤثری در جلوگیری از بروز تنشهای اجتماعی داشته است. تداوم این روند میتواند زمینهساز تحقق اهداف مدیریت مصرف سوخت و اصلاح ساختارهای مرتبط با توزیع انرژی در کشور باشد، آن هم در فضایی مبتنی بر آرامش، همکاری و مشارکت عمومی که بنابر فرمایش مقام معظم رهبری رشد و بلوغ فرهنگ اقتصادی مردم در مقابله با آسیبهای اقتصادی ناشی از اسراف کاری را به معرض نمایش گذاشته است.
انتظار از دولت؛ اهتمام در توسعه اقتصادی
با اجرای طرح سهنرخی شدن بنزین و همراهی ملموس مردم با این تصمیم، اکنون انتظار افکار عمومی از دولت وارد مرحلهای جدید شده است. جامعهای که با حفظ آرامش و رفتار مسئولانه، از بروز التهاب و ناآرامی جلوگیری کرده، طبیعی است که در مقابل این همراهی، مطالبات روشنی نیز داشته باشد.
مهمترین انتظار مردم، اهتمام جدی دولت به کنترل تورم و جلوگیری از هرگونه افزایش فشار معیشتی است. اجرای چنین طرحهایی زمانی میتواند به سرمایه اجتماعی پایدار منجر شود که آثار آن در ثبات قیمتها، بهبود قدرت خرید و کاهش هزینههای زندگی بهصورت ملموس احساس شود. مردم انتظار دارند که سیاستهای جبرانی و نظارتی، با دقت و قاطعیت بیشتری دنبال شود تا تبعات غیرمستقیم این تصمیم به زندگی روزمره آنان تحمیل نگردد.
از سوی دیگر، منابع مالی آزادشده در نتیجه اجرای این طرح، بهعنوان یک فرصت مهم اقتصادی تلقی میشود. انتظار عمومی بر این است که این منابع بهصورت شفاف، هدفمند و کارآمد در مسیر ساخت، توسعه زیرساختها، تقویت تولید ملی، بهبود خدمات عمومی و ارتقای رفاه اجتماعی بهکار گرفته شود. هدایت این منابع به سمت پروژههای عمرانی، حملونقل عمومی، انرژیهای پاک و توسعه مناطق کمتر برخوردار، میتواند ضمن افزایش اعتماد عمومی، آثار مثبت و ماندگاری برای اقتصاد کشور به همراه داشته باشد.
در مجموع، همراهی مردم با اجرای طرح سهنرخی شدن بنزین، سرمایهای ارزشمند برای دولت به شمار میرود؛ سرمایهای که حفظ و تقویت آن، مستلزم پاسخگویی، شفافیت و اقدام مؤثر در جهت مهار تورم و تبدیل منابع آزادشده به موتور محرک توسعه و پیشرفت کشور است.
انتهای پیام/
