رازهای دانش

در جستوجوی شبهعلم؛
کفبینی؛ وقتی خطوط دست، مسیر سرنوشت را گم میکنند!
روانشناسان معتقدند که کفبینی از اثر فورر یا بارنوم بهره میبرد. این پدیده روانشناختی نشان میدهد که انسانها تمایل دارند توضیحات کلی و مبهم را بهعنوان توصیف دقیقی از خودشان بپذیرند.

آهنربا شدن با واکسن و دیگر افسانههای علمی/ وقتی قوانین فیزیک هم باید تسلیم شوند
یکی از ویژگیهای مشترک باورهای شبه علم، تلاش برای تغییر قوانین مسلم فیزیکی یا طبیعی به نفع خودشان است. چه کسی به نیوتن یا انیشتین نیاز دارد وقتی میتوان با چند باور نادرست و نادیده گرفتن اصول علمی، یک تئوری جذاب و ساده ساخت؟

علم به زبان ساده ۹؛
قانون سوم نیوتن؛ عمل و عکسالعمل
قانون سوم حرکت نیوتن، با بیان اینکه هر عمل یک عکسالعمل برابر و در جهتی مخالف دارد، توضیحدهنده بسیاری از پدیدههای طبیعی و مقدورکننده فناوریهای مدرن است.

تاریخ از زاویه دید علم ۱۱؛
دستگاه چاپ گوتنبرگ چگونه مسیر تاریخ علم را تغییر داد؟
اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ شیوه انتقال اطلاعات را متحول کرد و تأثیر شگرفی بر جامعه گذاشت. امروز همچنان میتوان ردپای این اختراع را در پیشرفتهای علمی مشاهده کرد.

شخصیتشناسی از روی دستخط؛ علمی دقیق یا خطایی جذاب؟
دستخط در برخی موارد خاص میتواند اطلاعاتی درباره وضعیت جسمانی یا روانی افراد ارائه دهد اما این موارد به هیچوجه به شخصیتشناسی ارتباطی ندارند و تنها به شرایط جسمانی و روانی محدود میشوند.
کشفهای تصادفی- ۲:
چنبره حلقه بنزن| رویای ماری که دم خودش را گاز گرفت!
کشفها و نوآوریهایی هستند که با فکر قبلی دانشمند و مخترع توسعه مییابند. اما دانشمندانی هم هستند که بی زمینه قبلی برحسب تصادف یا بهصورت شهودی در قالب رویا و خواب به کشفی نائل میشوند. شناسایی شکل ساختار بنزن یکی مواردی است که کاشف آن را در خواب دید.

مسابقه علم با شبهعلم؛ کدام دونده برنده واقعی است!؟
در دنیای واقعی، شبهعلمها با سرعتی برقآسا در فضای مجازی و رسانهها منتشر میشوند و ادعاهای خود را بدون هیچ مانعی به گوش همگان میرسانند. اما علم؟ علم باید مانند یک دونده ماراتن مسیر طولانیتری را طی کند، پر از مانعهای داوری همتا، متاآنالیز و راستیآزماییهای مکرر.

نبوغ ایرانی- ۱۲:
بَنو موسی؛ سه برادر ایرانی پیشرو در نهضت ترجمه!
بَنو موسی سه برادر دانشمند ایرانی اهل خراسان بهنامهای محمد بن موسی بن شاکر، احمد بن موسی بن شاکر و حسن بن موسی بن شاکر بودند. هرچند این سه برادر زمینههای تخصصی خود را دنبال میکردند اما تشخیص و تفکیک آنها از هم تقریبا غیرممکن است زیرا اغلب با هم کار میکردند.

تجربیات شخصی شبهعلمگرایان؛ وقتی «احساس میکنم» جایگزین شواهد علمی میشود!
علم به شواهد گسترده، اندازه گیری دقیق و تکرارپذیری نیاز دارد. حتی اگر یک روش درمانی برای یک نفر جواب بدهد، تا زمانی که در آزمایشها و مطالعات علمی ثابت نشود، نمیتوان آن را بهعنوان یک درمان قطعی معرفی کرد.

کشفهای تصادفی- ۱
مورد اتفاقی لوزالمعده| قند خون بهجای اسیدهای چرب روده
بسیاری از کشفها و نوآوریهای تاریخ نه برپایه برنامهای از پیشتنظیمشده که برحسب اتفاقی ساده که توجه ذهن کنجکاو دانشمندان را به خود جلب کرده رخ دادهاند. یکی از این موارد درک نقش لوزالمعده در تنظیم قند خون است.