از دیپلماسی در آغوش تا زبان بیکلام قدرت

خبرگزاری آنا - فرشته مسلمی، حواشی خوشوبش و در آغوش گرفتن مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، با رجب طیب اردوغان در حاشیه اجلاس دوحه، بازتاب گستردهای در شبکههای اجتماعی داشت. واکنشها به حدی بود که سیدعباس موسوی، معاون تشریفات دفتر رئیسجمهور، در صفحه شخصی خود در شبکه ایکس به منتقدان پاسخ داد. او در توییتی با کنایه، منتقدان را «ماهیگیر» نامید و تأکید کرد که برخی تنها در مواقع خاص به یاد آداب دیپلماتیک و زبان بدن میافتند. موسوی همچنین از مخاطبان خواست که فارغ از «حاشیهها»، به متن سخنرانی عزتمندانه و ضدصهیونیستی رئیسجمهور توجه کنند.
تمایز رفتار شخصی و مواضع رسمی
با این حال، واقعیت آن است که رفتارهای شخصی رئیسجمهور در مجامع خارجی نباید با محتوای سخنرانیهای رسمی او مقایسه شود. این دو حوزه ماهیتی متفاوت دارند و هرکدام باید در جایگاه خود نقد و ارزیابی شوند.
مسعود پزشکیان پیشتر نیز رفتارهای مشابهی داشته که به دلیل منش صمیمی و شیوه ارتباطی او، با انتقادهایی همراه بوده است. همین مسئله ضرورت توجه بیشتر به مقوله «آداب دیپلماتیک» را نشان میدهد و شاید بهتر باشد معاونت تشریفات بهجای انکار یا متهمکردن منتقدان، از این نقدها برای اصلاح رویه استفاده کند.
آداب دیپلماتیک؛ زبان بیکلام روابط بینالملل
آداب دیپلماتیک تنها تشریفات ظاهری نیستند؛ بلکه زبان بیکلام سیاست در روابط بینالمللی محسوب میشوند. هر حرکت، ژست و حتی فاصله فیزیکی میان مقامات حامل پیامهایی است که میتواند دوستی، احترام، قدرت یا هشدار را منتقل کند.
رعایت این اصول نشانه حرفهایگری و شناخت حساسیتهای فرهنگی است و از بروز سوءتفاهم و حواشی رسانهای جلوگیری میکند. بهویژه در سطح رؤسایجمهور، کوچکترین رفتار میتواند بار معنایی گستردهای داشته و بر افکار عمومی داخلی و خارجی اثر بگذارد.
تجربه جهانی در رعایت فاصله و رفتار رسمی
در تعاملات بینالمللی، رؤسایجمهور آمریکا غالباً با دست دادن رسمی و لبخندی کوتاه احترام متقابل را نشان میدهند و از تماس فیزیکی نزدیک پرهیز میکنند.
نخستوزیران اروپایی و رهبران اتحادیه اروپا در نشستهای چندجانبه فاصله فیزیکی را رعایت میکنند تا پیام سیاسی شفاف و بدون ابهام منتقل شود.
حتی رهبران کشورهای عربی نیز اغلب در دیدارهای رسمی فاصله و احترام را رعایت میکنند و تماسهای فیزیکی فراتر از عرف واکنش رسانهای بهدنبال دارد. در دیدارهای دوستانه هم حرکات فیزیکی کاملاً حسابشده و با هدف خاص انجام میشود.
رعایت آداب؛ ابزار دیپلماسی نرم
رعایت آداب دیپلماتیک توسط رئیسجمهور نه یک تشریفات اضافی، بلکه بخشی از دیپلماسی نرم و پیامرسانی راهبردی کشور است. این چارچوبها به اعتبار بینالمللی، احترام متقابل و انتقال پیام روشن سیاسی کمک میکنند و امکان روابط دوستانه بدون خدشه به جایگاه رسمی ایران را فراهم میسازند.
تجربه جهانی و داخلی نشان میدهد که بیتوجهی به این اصول، زمینهساز سوءبرداشت و حاشیهسازی رسانهای است، در حالیکه رعایت آنها نه مانع روابط انسانی است و نه محدودکننده ارتباطات، بلکه تضمینکننده منافع ملی و اعتبار کشور در مجامع بینالمللی است.
انتهای پیام/