افزایش بهره‌وری در دام سبک با شناخت دقیق منحنی تولید

جواد رحمانی‌نیا، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا از نتایج یک پژوهش ملی در زمینه تولید و ترکیبات شیر بز‌های آمیخته مهابادی- آلپاین خبر داد و گفت: بررسی دقیق منحنی شیردهی می‌تواند به افزایش بهره‌وری و ارتقای مدیریت پرورش بز‌های شیری در کشور منجر شود.

وی با اشاره به اهمیت تولید شیر در دام‌های سبک اظهار کرد: تغییرات تولید شیر در طول دوره شیردهی، یکی از شاخص‌های مهم کارایی دام به شمار می‌رود و تأثیر بسزایی بر تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و برنامه‌های اصلاح نژادی دارد. شناخت دقیق این الگو‌ها نه تنها پیش‌بینی عملکرد آینده حیوانات را ممکن می‌سازد، بلکه راهکار‌های علمی برای افزایش بازدهی و کیفیت شیر ارائه می‌دهد.

به گفته رحمانی‌نیا، در این طرح تحقیقاتی که طی سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۹ در مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور اجرا شد، اطلاعات حاصل از ۲۸۳ رأس بز آمیخته F۱ مهابادی - آلپاین در شکم اول و مجموعاً ۳۸۶۹ رکورد روز آزمون مورد تحلیل قرار گرفت. وی افزود: برای مدل‌سازی منحنی شیردهی، سه تابع غیرخطی شامل مدل‌های وود، ویلمینک و علی و شفر به کار گرفته شد و نتایج نشان داد مدل ویلمینک بهترین برازش را برای توصیف الگوی تولید شیر و همچنین چربی و پروتئین شیر در این آمیخته‌ها ارائه می‌دهد. 

تدوین برنامه‌های اصلاح نژادی

این عضو هیئت علمی در ادامه بر کاربرد‌های عملی این یافته‌ها تأکید کرد و گفت: داده‌های حاصل می‌تواند در تدوین برنامه‌های اصلاح نژادی، بهبود استراتژی‌های تغذیه و مدیریت گله نقش اساسی ایفا کند. برای نمونه، انتخاب دام‌هایی با تداوم شیردهی برتر می‌تواند به اصلاح شکل منحنی شیردهی و افزایش بهره‌وری اقتصادی در واحد‌های پرورشی بیانجامد. 

وی با بیان اینکه صنعت پرورش بز در ایران از ظرفیت‌های بالایی برای توسعه برخوردار است، تصریح کرد: نژاد مهابادی به‌عنوان یک ذخیره ژنتیکی ارزشمند و نژاد آلپاین به‌عنوان یکی از نژاد‌های شیری مطرح دنیا، در قالب این آمیخته، می‌توانند ترکیبی مطلوب برای تولید شیر با کیفیت و کمیت مناسب ایجاد کنند. این پژوهش نشان می‌دهد که توجه به الگو‌های علمی و داده‌محور می‌تواند مسیر پایدارتری برای توسعه پرورش بز در کشور فراهم کند. 

رحمانی‌نیا در پایان خاطرنشان کرد:نتایج این طرح می‌تواند به دامداران، سیاست‌گذاران و پژوهشگران کمک کند تا با شناخت دقیق‌تر ویژگی‌های تولیدی این آمیخته، در زمینه تغذیه، اصلاح نژاد و مدیریت گله، تصمیمات بهتری اتخاذ کنند. به‌ویژه در شرایط فعلی که نیاز به افزایش بهره‌وری و استفاده بهینه از منابع بیش از گذشته احساس می‌شود، چنین مطالعاتی راهگشای توسعه پایدار دامپروری کشور خواهد بود.