چگونه صادرات آبزیان ایران به رکورد جدید رسید؟/ از قزل‌آلای ارزان تا میگوی گران
ستار صحیحی، در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا، در رابطه با وضعیت بازار داخلی آبزیان گفت: بازار آبزیان در ایران به دو بخش نیمه اول و نیمه دوم سال تقسیم می‌شود که در نیمه اول سال به تبع فرهنگ جای‌گذاری شده در کشور، تقاضا کمتر و همین موضوع موجب کاهش قیمت‌ها می‌شود این در حالی است که قیمت‌گذاری در حوزه آبزیان دستوری نیست و بازار بر اساس عرضه و تقاضا قیمت را تعیین می‌کند.
وی افزود: در نیمه دوم سال به دلیل خنکی هوا و سهولت حمل‌ونقل و همچنین آغاز فصل برداشت در شمال کشور تقاضا برای مصرف آبزیان افزایش می‌یابد و همچنین مناسبت‌هایی، چون شب یلدا و نوروز نیز مصرف را بالا می‌برد و همین موضوع سبب افزایش قیمت‌ها در این بازه می‌شود.
قیمت آبزیان از مرغ ارزان‌تر
صحیحی با اشاره به عوامل اثرگذار بر قیمت آبزیان گفت: عوامل تورمی در همه کالا‌ها مؤثرند و در آبزیان نیز تأثیرگذارند البته ما آبزیان ارزان‌تر از مرغ هم داریم، اما مسئله اصلی تقاضای ترجیحی و آگاهی مردم است به طور مثال یک کیلو مرغ یا گوشت را می‌توان به ۱۲ تا ۱۶ پرس غذا تبدیل کرد، اما یک کیلو ماهی نهایتاً دو پرس غذا می‌دهد. همین موضوع باعث می‌شود مصرف‌کننده احساس کند ماهی گران‌تر است در حالی که اگر ارزش غذایی آن را بسنجیم به‌مراتب مقرون به صرفه است به طور مثال یک کیلو میگو پوست‌کنده با قیمت ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان ارزان‌تر از یک کیلو گوشت قرمز بدون استخوان با قیمت بالای یک میلیون و دویست هزار تومان تمام می‌شود.
سال گذشته صادرات آبزیان ایران از نظر وزنی ۵۱ درصد و از نظر ارزشی ۳۲ درصد رشد داشت و به ۳۱۷ هزار تن رسید. ارزش واقعی صادرات نیز حدود ۶۸۰ میلیون دلار برآورد شد هرچند سهم وزنی صادرات آبزیان در بخش کشاورزی کمتر از یک درصد است، اما از نظر ارزشی نزدیک به ۱۰ درصد ارزش کل صادرات کشاورزی را تشکیل می‌دهد بازار‌های هدف ما عمدتاً عراق، چین، امارات، روسیه و ازبکستان بوده‌اند. روسیه از نظر وزنی رتبه نخست را داشته و به طور متوسط هر کیلو صادرات به این کشور ۳.۳ دلار ارزش داشته است
رئیس گروه توسعه بازار و تجارت آبزیان ادامه داد: در تهران بیشتر تقاضا برای قزل‌آلاست که اکنون بین ۲۰۰ تا ۲۲۰ هزار تومان قیمت دارد که در نیمه دوم سال با افزایش تقاضا قیمت نیز بالاتر می‌رود در جنوب کشور مردم عموماً از ماهیان صید دریایی همچون شیر، حلوا، برنی، شوریده، شعری و گیش استفاده می‌کنند و این مصرف به یک فرهنگ غذایی پایدار تبدیل شده است به گونه‌ای که در استان‌هایی، چون سیستان و بلوچستان مصرف سرانه به بیش از ۴۰ کیلوگرم در سال می‌رسد، در حالی که میانگین کشوری حدود ۱۴.۲ کیلوگرم است.
وی در رابطه با قیمت ماهیان جنوب تصریح کرد: قیمت‌ها بسیار متنوع است و روزانه تغییر می‌کند از ماهیان ارزان‌تر از مرغ مثل هفت و حلال تا ماهی‌های گران‌قیمت‌تر مانند حلوا سیاه یا راشکو می‌توان نام برد به عنوان مثال، راشکو ۵۴۰ هزار تومان، حلوا سیاه ۴۲۰ هزار تومان، ماهی خامه ۱۱۰ هزار تومان و سلطان ابراهیم حدود ۹۰ هزار تومان است.
مشکلات صادرات چهه می‌تواند باشد
وی تأکید کرد: با وجود کیفیت بالا و قیمت مناسب محصولات ایرانی موانعی در مسیر صادرات وجود دارد؛ از جمله عدم تطابق استاندارد‌های بهداشتی ایران با برخی کشور‌های هدف، ضعف زیرساخت‌های حمل‌ونقل خارجی و نبود مراکز تجاری ایرانی در کشور‌های هدف و همچنین سامانه ردیابی محصولات که برای شناسنامه‌دار شدن کالا ضروری است هنوز به طور کامل راه‌اندازی نشده و همین مسئله بعضاً باعث حذف کارخانه‌ها از لیست کشور‌های واردکننده می‌شود.
صحیحی ادامه داد: برای رفع این موانع اقدامات مختلفی آغاز شده است از جمله ایجاد زنجیره‌های ارزش صادراتی، توسعه پرورش ماهیان متنوع در قفس، افزایش تولید فرآورده‌های کنسروی و نیمه‌صنعتی، و همکاری با سازمان دامپزشکی برای ارتقای وضعیت بهداشتی در مزارع پرورشی بوده. هفته گذشته نخستین زنجیره ارزش صادراتی قزل‌آلا گواهی داده شد که بر اساس نیاز بازار‌های هدف شکل گرفته است.
نقش پر رنگ واسطه‌ها در حوزه آبزیان
وی در خصوص نقش واسطه‌ها در بازار آبزیان توضیح داد: واسطه‌گری الزاماً منفی نیست و نقش مهمی در رساندن محصول به بازار دارد، اما واسطه‌های اضافی موجب افزایش قیمت تمام‌شده می‌شوند، اما تشکیل زنجیره‌های عرضه و ارزش می‌تواند این واسطه‌های اضافی را حذف کند همان‌گونه که سامانه بازارگاه در حوزه نهاده‌ها موجب حذف دلالی شد ایجاد زنجیره در حوزه تولید، فرآوری و بازاریابی نیز هزینه‌ها را کاهش داده و سود بیشتری نصیب تولیدکننده و مصرف‌کننده می‌کند.
صحیحی در پایان خاطرنشان کرد: موضوعات زیادی در حوزه آبزیان وجود دارد که نیاز به توجه و بررسی دارد، اما مهم‌ترین آن توسعه بازار داخلی، ارتقای آگاهی مصرف‌کنندگان و رفع موانع صادراتی است تا هم مصرف سرانه افزایش یابد و هم سهم ایران در بازار جهانی ارتقا پیدا کند.
انتهای پیام/
