تبعات افزایش نان‌های لوکس در سطح جامعه/ نان سنگک ۵۰ هزار تومانی در برابر حقوق ۱۴ میلیونی!

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا، قیمت نان سنگک در برخی از نانوایی‌های تهران و کلانشهر‌های دیگر در سال جاری به ۵۰ هزار تومان برای هر قرص رسیده است و این نان ۵۰ هزارتومانی با ویژگی دو رو خشخاش عرضه می‌شود که باعث توجه و عدم رضایت مردم شده است چرا که این قیمت در صورتی است که حقوق یک کارگر در سال جاری مبلغی بین ۱۳ تا ۱۵ میلیون تومان است که با یک حساب سر انگشتی می‌توان یافت که کارگر با حقوق یک ماهش فقط ۲۸۰ قرص نان سنگک خشخاشی می‌تواند خریداری کند موضوعی که تأمل برانگیز و هشداردهنده برای سفره خانوار‌های ایرانی است.

قدرت خرید کارگران؛ نان یا زندگی؟

اگر خانواده این کارگر ۴ نفر باشد و نیاز روزانه خانواده به نان را حدود چهار قرص فرض کنیم، حقوق یک ماه او تنها برای خرید نان کافی است و هیچ هزینه‌ای برای سایر اقلام اساسی باقی نمی‌ماند این در شرایطی است که هزینه مسکن، حمل و نقل، درمان، تحصیل همچنان به قوت خود باقی مانده است.کارشناسان اقتصادی معتقدند افزایش بی‌رویه قیمت نان، حتی در نمونه‌های خاص و با ویژگی‌های افزوده، می‌تواند فشار روانی و اقتصادی شدیدی بر خانوار‌های کم‌درآمد وارد کند. نان که همواره نماد معیشت و امنیت غذایی طبقات کارگری بوده اکنون به کالایی لوکس در برخی مناطق شهر تبدیل شده است.

دلیل گرانی نان سنگگ؛ کیفیت یا سفته‌بازی؟

به گزارش خبرگزاری آنا پس از بررسی‌های میدانی خبرنگار آنا، دلایل قیمت سنگک خشخاشی ناشی از هزینه‌های بالای مواد اولیه، نوسان قیمت گندم و انرژی و همچنین فرآیند تولید تخصصی است. خشخاشی که روی سطح نان زده می‌شود، علاوه بر ظاهر و طعم، هزینه تولید را نیز بالا می‌برد و همچنین کیفیت و سایز این نوع نان‌ها از استاندارد برخوردار هستند، اما نان‌های سنگک که با قیمت مصوبه فروخته میشود از سایز کوچک‌تر و با کیفیت بپایین‌تر فروخته می‌شود. اما آیا مواد اولیه که بر روی نان ریخته میشود کیفیت زیادی دارد که قیمت نان را چند برابر می‌کند؟

یکی از اهداف اصلی طرح هوشمندسازی فروش نان کاهش تخلفات نانوایی‌ها و عرضه نان با قیمت مصوب بود. با این حال مشاهدات میدانی و گزارش‌های مردمی نشان می‌دهد این هدف محقق نشده و در عمل برخی نانوایی‌ها از بستر هوشمندسازی برای فروش نان با نرخ‌های بالاتر استفاده می‌کنند.

به گفته شهروندان نمونه بارز این تخلف در فروش نان‌هایی است که قیمت واقعی آنها ۱۰ هزار تومان است، اما نانوایان با چهار بار تراکنش کارت، مبلغ ۴۰ هزار تومان از مشتری دریافت می‌کنند. این رفتار نه تنها مغایر با هدف اولیه طرح است، بلکه نشان می‌دهد زیرساخت‌های نظارتی و فنی سیستم فروش هوشمند دچار ضعف جدی هستند.

این موضوع در شرایطی رخ می‌دهد که دولت بار‌ها تأکید کرده یارانه آرد به نانوایی‌ها پرداخت می‌شود تا نان با قیمت مصوب به دست مردم برسد. اما واقعیت میدانی حاکی از آن است که بخشی از این یارانه عملاً به نفع نانوایان خرج می‌شود و مردم مجبورند نان یارانه‌ای را با نرخ آزاد خریداری کنند.

کارشناسان معتقدند اگرچه طرح هوشمندسازی می‌توانست گام مهمی برای ساماندهی بازار نان باشد، اما نبود نظارت کافی، ضعف در زیرساخت‌های فنی و نبود شفافیت در عملکرد نانوایی‌ها باعث شده تا بار دیگر فشار اصلی بر دوش خانوار‌ها بیفتد در چنین شرایطی این پرسش اساسی مطرح می‌شود که آیا هوشمندسازی فروش نان به ابزاری برای کنترل تخلف تبدیل شده یا به راهی تازه برای افزایش فشار اقتصادی بر مردم؟

با توجه به بررسی‌های گسترده یکی از دلایل افزایشی بودن قیمت سنگک ناشی از گرایش بازار به کالا‌های سفارشی و لوکس است؛ به‌طوری که نان‌های معمولی هنوز با قیمت‌های پایین‌تر عرضه می‌شوند، اما نوع خشخاشی و با کیفیت خاص، حکم کالای لوکس را در بعضی از جوامع کشور پیدا کرده است. این مسئله در راز مدت می‌تواند باعث ایجاد فاصله طبقاتی در دسترسی به نان شود و امنیت غذایی عمومی را تحت تأثیر قرار دهد.

مقایسه با تورم و حقوق

سال ۱۴۰۴ تورم عمومی کشور بیش از ۳۰ درصد برآورد شده است و افزایش دستمزد‌ها تا حدودی با این تورم هم‌راستا بوده است با این حال افزایش قیمت کالا‌های اساسی از جمله نان همواره از دستمزد‌ها پیشی گرفته است به بیان دیگر حتی با افزایش حداقل حقوق به بیش از ۱۳ میلیون تومان، قدرت خرید کارگران برای اقلام اساسی به شکل ملموسی کاهش یافته است.

گران شدن نان یا بهتر است گفت افزایش نان‌های لوکس در سطح جامعه، علاوه بر اثر اقتصادی، پیامد‌های اجتماعی و روانی نیز دارد. برخی خانواده‌ها ممکن است به سمت نان‌های معمولی روی آورند یا مصرف نان را محدود کنند، که این خود می‌تواند سلامت غذایی خانوار را به خطر بیندازد. افزایش قیمت نان همچنین نارضایتی عمومی را به دنبال دارد و در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بازتاب گسترده‌ای پیدا کرده است.

راهکاری برای کاهش قیمت نان

به گزارش آنا، برای کاهش فشار بر سفره خانوار دولت و سازمان‌های نظارتی باید سیاست‌های حمایتی در حوزه نان را بازنگری کنند. از جمله این اقدامات می‌توان به تخصیص یارانه‌های هدفمند، افزایش نظارت بر قیمت نان‌های ویژه، و حمایت از تولیدکنندگان برای کاهش هزینه‌های تولید اشاره کرد.

نان سنگگ ۵۰ هزار تومانی با ویژگی خشخاشی، شاید برای برخی نمادی از کیفیت و سلیقه باشد، اما برای کارگر ایرانی، نمادی از فشار تورمی و کاهش قدرت خرید است هرچند افزایش حقوق می‌تواند بخشی از فشار اقتصادی را جبران کند، اما بدون کنترل قیمت کالا‌های اساسی، سفره کارگران همچنان تهی و نابرابری اقتصادی ادامه خواهد داشت.