به شایعات توجه نکنید؛ وضعیت خوب در جمع آوری گاز های فلر

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا؛ بر اساس برخی از گزارشات منتشر شده در سال ۱۴۰۰، حدود ۱۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب گاز مشعل در کشور سوزانده شده است؛ معادل ۴۱ میلیون و ۷۰۰ هزار مترمکعب در روز بوده است و ارزش صادراتی آن بالغ بر ۴ میلیارد دلار می‌شود.

این اتلاف منابع در شرایطی است که کشور دچار ناترازی شدید در منابع و مصارف است و کسری گاز در روز‌های سرد صنایع و نیروگاه‌ها را به چالشی عمیق فرو می‌برد. دراین شرایط این سوال مطرح می‌شود که چرا این ثروت عظیم با وجود نیاز مبرم به آن در آسمان سوزانده می‌شود.

در این رابطه میثم فتحی محب، کارشناس حوزه انرژی، به بررسی دلایل کندی روند جمع‌آوری گاز‌های مشعل و چالش‌های موجود در استفاده بهینه از این منابع پرداخته و توضیحاتی را همراه با ارائه آمار به خبرنگار آنا ارائه کرد.

فتحی با اشاره به حجم قابل توجه گاز‌های مشعل مصرف‌شده در کشور طی سال ۱۴۰۰ که حدود ۱۵ میلیون متر مکعب برآورد شده و ارزش صادراتی آن نزدیک به ۴ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، بیان داشت: با وجود این ظرفیت بالقوه، روند بهره‌برداری و جمع‌آوری این گاز‌ها به کندی پیش می‌رود، اما این گونه نیست که هیچ فعلی انجام نشده باشد بلکه شرایط در این خصوص با روند بسیار مطلوبی پیش رفته است. در واقع آماری که از سال‌های گذشته مطرح می‌شود، هیچ ارتباطی با وضع موجود ندارد و هم اکنون در بحث گاز‌های فلر در حال حرکت به سمت شرایط بسیار خوبی هستیم.

وی توضیح داد: در بخش‌هایی مانند مارون، پروژه‌های جمع‌آوری گاز‌های مشعل در حال اجراست و با همکاری شرکت‌های ملی نفت و پتروشیمی، ۷۰ تا ۸۰ درصد از این گاز‌ها تا پایان سال جاری یا حداکثر سال آینده جمع‌آوری و به شبکه گازرسانی و خوراک پتروشیمی منتقل خواهد شد. این امر علاوه بر تأمین پایدار خوراک واحد‌های پتروشیمی، بخشی از نیاز‌های مصرفی شبکه گاز را نیز پوشش خواهد داد.

فتحی محب خاطرنشان کرد: مشکلاتی نظیر تأمین مالی پروژه‌ها، کمبود تجهیزات و چالش‌های فنی باعث شده‌اند تا اجرای کامل پروژه‌ها با تأخیر مواجه شود، هرچند که پیشرفت فیزیکی قابل توجهی حاصل شده و فاز اول بسیاری از پروژه‌ها در حال بهره‌برداری است. همچنین درست است که قیمت صادراتی این گاز‌ها قابل توجه است، اما باید توجه داشت که امکان صادرات بسیاری از این گاز‌ها وجود ندارد. همچنین شرایط آن‌ها به گونه‌ای است که امکان انتقال آن به راحتی وجود ندارد.

وی همچنین نسبت به ارقام اعلام شده درباره ارزش صادراتی گاز‌های مشعل تردید‌هایی مطرح کرد و افزود: حجم گاز جمع‌آوری شده همچنان قابل توجه نیست و نمی‌تواند نیاز گسترده کشور را پوشش دهد. در حوزه پتروشیمی، ظرفیت اسمی حدود ۲۰ میلیون تن، بخشی از این ظرفیت به دلیل کمبود خوراک و مشکلات فرایندی تعطیل مانده و تنها بخشی از نیاز خوراک پتروشیمی از طریق گاز‌های مشعل جمع‌آوری شده قابل تأمین است.

این کارشناس انرژی تاکید کرد: در واقع اگر بخواهیم آمار دقیق بیان کنیم از ۲۰ میلیون تن ظرفیت خالی صنعت پتروشیمی، ۱۲ میلیون تن به علت کمبود خوراک است که جمع آوری گاز‌های فلر نهایتا بتواند ۲ میلیون تن از این ۱۲ میلیون تن ظرفیت خالی را پوشش دهد. با این اوصاف می‌توان گفت که جمع آوری این گاز‌ها در مقابل نیاز پتروشیمی به خوراک و همچنین در مقابل میزان مصرف کشور رقم بسیار کوچکی است.

حتی با جمع آوری فلرها، ناترازی‌ها باقی می‌ماند

دفتحی محب در خصوص ناترازی گازی کشور نیز تاکید کرد: با وجود آغاز پروژه‌های افزایش فشار میدان گازی پارس جنوبی، همچنان با افت فشار و کاهش تولید مواجه خواهیم بود که روند ناترازی گازی را تشدید می‌کند.

وی پیش‌بینی کرد:در سال‌های آینده، به خصوص زمستان پیش رو، کشور همچنان با مشکلات تامین گاز مواجه خواهد بود و این مسئله نه تنها مصرف خانگی و شبکه گازرسانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه صنایع کلیدی از جمله پتروشیمی که نقش مهمی در اقتصاد غیرنفتی کشور دارند نیز دچار اختلال خواهند شد..

این کارشناس حوزه انرژی بر لزوم اتخاذ تصمیمات جدی و هماهنگی بین‌بخشی میان وزارتخانه‌ها و شرکت‌های ذیربط تاکید کرد و گفت: تنوع‌بخشی به سبد سوخت، توسعه میادین جدید و سرمایه‌گذاری بیشتر در پروژه‌های جمع‌آوری و افزایش فشار گازی از راهکار‌های اساسی برای مقابله با ناترازی گاز و بهره‌برداری بهتر از گاز‌های مشعل است.

وی همچنین درباره راهکار‌های افزایش بهره‌وری در بخش مصرف، گفت: این حوزه نیازمند مطالعات دقیق‌تر و تخصصی‌تر است و می‌تواند بخشی از راه حل‌های کلان کشور برای مدیریت منابع گازی باشد. در واقع با وجود اقدامات مثبت در زمینه جمع‌آوری گاز‌های مشعل، چالش‌های مالی، فنی و ساختاری همچنان مانع تحقق کامل پتانسیل‌های موجود است و توجه ویژه مسئولان برای حل این مسائل حیاتی به نظر می‌رسد.