راهرو آمریکا در قلب قفقاز؛ زنگزور در دستان واشنگتن

به گزارش آنا، ارمنستان و جمهوری آذربایجان ساعاتی پیش با میانجی‌گری ایالات متحده آمریکا توافق‌نامه‌ای را با هدف پایان دادن به مناقشات مرزی و ایجاد مسیر جدید تجاری و ترانزیتی به امضا رساندند. این توافق که از سوی واشنگتن به‌عنوان «حل یک مسئله کلیدی» توصیف شده، شامل ایجاد گذرگاهی موسوم به «مسیر ترامپ» برای اتصال جمهوری آذربایجان به منطقه خودمختار نخجوان از طریق خاک ارمنستان است.

بر اساس اظهارات مقامات آمریکایی، پیشنهاد نام‌گذاری این مسیر به نام رئیس‌جمهور آمریکا از سوی طرف ارمنی مطرح شده است. این گذرگاه قرار است به مدت ۹۹ سال به یک شرکت آمریکایی واگذار شود؛ موضوعی که از منظر کارشناسان، پیامدهای ژئوپلیتیکی و اقتصادی قابل توجهی برای منطقه قفقاز جنوبی و مسیرهای ترانزیتی اوراسیا خواهد داشت.

الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان، در جریان این مراسم، پیشنهاد نامزدی دونالد ترامپ برای جایزه صلح نوبل را مطرح کرد؛ پیشنهادی که با واکنش مثبت نخست‌وزیر ارمنستان روبه‌رو شد. نیکول پاشینیان نیز در سخنانی این توافق را نشانه‌ای از «شایستگی ترامپ برای دریافت جایزه صلح» دانست.

ترامپ در حاشیه این رویداد، ضمن اشاره به بحران اوکراین، اعلام کرد که توافق‌های مشابهی با هدف «مبادله سرزمینی» میان طرف‌های درگیر در حال بررسی است. او این روند را «پیچیده اما سودمند برای طرفین» خواند.

به گزارش آنا، کارشناسان مسائل منطقه‌ای در ایران معتقدند هرگونه تغییر در معادلات ژئوپلیتیکی قفقاز جنوبی باید با رعایت منافع کشورهای همسایه و ممانعت از حضور و نفوذ پایدار قدرت‌های فرامنطقه‌ای همراه باشد. از نگاه تحلیل‌گران، ورود شرکت‌های آمریکایی به ساختار ترانزیتی قفقاز جنوبی می‌تواند به کاهش نقش بازیگران بومی و تضعیف مسیرهای جایگزین آسیایی منجر شود؛ موضوعی که ایران باید با دقت و هوشمندی، تبعات آن را در چارچوب دیپلماسی منطقه‌ای خود مدیریت کند.