نسل جدید مهارت‌آموزان در راه است؛ انقلاب در رشته‌های فنی‌حرفه‌ای با هدف بازار محور شدن آموزش
به گزارش خبرنگار آنا، در جهانی که فناوری‌های نوین با سرعتی بی‌سابقه در حال تغییر چهره بازار کار هستند، نقش آموزش‌های مهارتی بیش از هر زمان دیگری پررنگ شده است. تحولات فناوری، هوش مصنوعی، رباتیک و دیجیتال‌سازی صنایع، به‌سرعت ساختارهای سنتی اشتغال را دگرگون کرده و مشاغل جدیدی خلق می‌کنند که بدون مهارت‌های به‌روز و تخصصی، ورود به آنها تقریباً غیرممکن است.
در چنین شرایطی، نظام‌های آموزشی کشورهای پیشرفته، برنامه‌های خود را به سمت آموزش‌های مهارتی و فنی هدایت کرده‌اند تا جوانان را برای آینده‌ای نامعلوم اما پر از فرصت‌های تازه آماده سازند. اما در ایران، این ضرورت دیرتر احساس شد و زیرساخت‌های آموزش فنی‌وحرفه‌ای نیازمند بازنگری عمیق و تحول اساسی بودند.
حال وزارت آموزش و پرورش ایران، با درک این ضرورت، گام‌های مهمی در جهت تطبیق نظام آموزشی با تحولات بازار کار برداشته است. به‌روزرسانی گسترده سرفصل‌های ۲۴ رشته فنی‌وحرفه‌ای از مجموع ۴۱ رشته موجود، آغاز حرکت به سمت نظام آموزشی آینده‌نگر و مهارت‌محور است.
این به‌روزرسانی‌ها، نه تنها محتوای درسی را با فناوری‌های نوین هماهنگ می‌کند، بلکه به توسعه کمی شاخه‌های فنی‌وحرفه‌ای نیز چشم دوخته است؛ به طوری که هدف‌گذاری شده ظرف پنج سال آینده، نیمی از دانش‌آموزان متوسطه دوم در هنرستان‌ها و شاخه‌های مهارتی تحصیل کنند.
این تحول بزرگ، در شرایطی صورت می‌گیرد که بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در بازار کار با بیکاری و کمبود فرصت مواجه‌اند و آموزش فنی‌وحرفه‌ای می‌تواند به عنوان راهکاری عملی و مؤثر، مسیر جدیدی برای اشتغال و مهارت‌آفرینی ایجاد کند. در کنار این تغییرات محتوایی، تأمین منابع مالی و تجهیز کارگاه‌های آموزشی با بودجه‌ای معادل هزار میلیارد تومان و استفاده از ظرفیت مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها، نشان‌دهنده عزم جدی مسئولان برای ارتقای کیفیت آموزش مهارتی است.
هدایت تحصیلی هدفمندتر و گسترده‌تر، یکی دیگر از کلیدهای موفقیت این طرح است تا هر دانش‌آموز با شناخت درست استعداد و بازار کار، راهی متناسب با آینده خود انتخاب کند. در نهایت، این برنامه می‌تواند آغازگر عصری نوین در آموزش مهارتی ایران باشد؛ عصری که نه تنها به بحران بیکاری پایان می‌دهد، بلکه نسلی از متخصصان کارآمد و خلاق را برای اقتصاد و صنعت کشور تربیت خواهد کرد.
مصطفی آذرکیش، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش، از به‌روزرسانی گسترده ۲۴ رشته از مجموع ۴۱ رشته فنی‌حرفه‌ای کشور خبر داد. رشته‌هایی که قرار است پاسخگوی نیازهای آینده صنعت و اقتصاد باشند.
آذرکیش در گفت‌وگو با خبرنگار آنا گفت: این به‌روزرسانی‌ها متناسب با تحولات بازار کار و ورود فناوری‌های نوین انجام شده و سرفصل‌های جدید این رشته‌ها به‌زودی ابلاغ خواهد شد.
وی تأکید کرد که این تحول تنها در سطح محتوای درسی باقی نمی‌ماند و برنامه‌ریزی برای گسترش کمی حضور دانش‌آموزان در این شاخه نیز در دستور کار است.
طبق اعلام رسمی، در حال حاضر ۴۲.۹۲ درصد از دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم در شاخه‌های فنی‌حرفه‌ای و کاردانش مشغول به تحصیل هستند. آذرکیش می‌گوید: مطابق برنامه هفتم توسعه، هدف‌گذاری شده که این رقم ظرف پنج سال آینده به ۵۰ درصد برسد. این یعنی از هر دو دانش‌آموز پایه دهم، یکی باید در هنرستان تحصیل کند.
هدایت تحصیلی؛ مهم‌ترین ابزار تنظیم توازن رشته‌ای
در همین راستا، روند هدایت تحصیلی دانش‌آموزان نیز تحت نظارت دقیق‌تری قرار گرفته است. به گفته آذرکیش، بیش از ۹۹ درصد از دانش‌آموزان پایه نهم که در خردادماه قبول شدند، فرم هدایت تحصیلی دریافت کرده‌اند. این عدد نسبت به مدت مشابه سال گذشته، رشد ۷ درصدی داشته است.
وی همچنین اطمینان داد: دانش‌آموزانی که در امتحانات تجدیدی شهریورماه قبول شوند، پس از آن فرم هدایت تحصیلی‌شان صادر خواهد شد.
پشتوانه مالی تحولات در هنرستان‌ها از کجاست؟
یکی از چالش‌های همیشگی در مسیر توسعه هنرستان‌ها، تأمین منابع مالی برای تجهیز کارگاه‌ها و به‌روزرسانی امکانات بوده است. معاون آموزش متوسطه در این‌باره گفت: در بودجه سنواتی مبلغی در حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان برای هنرستان‌ها در نظر گرفته شده است. علاوه بر آن، اعتبارات حاصل از فروش‌ها طبق قانون مجلس و کمک‌های خیرین نیز از منابع دیگر تأمین اعتبار هستند.
وی همچنین از تأکید رئیس‌جمهور بر اختصاص بخشی از مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها به تجهیز هنرستان‌ها خبر داد. موضوعی که اگر به مرحله اجرا برسد، می‌تواند نفس تازه‌ای به فضای کارگاهی مدارس فنی بدمد.
مسیر فنی‌حرفه‌ای، بزرگراه مهارت‌آفرینی
در شرایطی که بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی با بحران بیکاری دست‌وپنجه نرم می‌کنند، هنرستان‌ها با تمرکز بر آموزش‌های عملی و تخصصی، می‌توانند راه نجات نسل آینده باشند.
در نهایت، حرکت وزارت آموزش و پرورش برای بازنگری و به‌روزرسانی گسترده رشته‌های فنی‌وحرفه‌ای، گامی حیاتی و راهبردی در جهت همسو شدن نظام آموزشی با تحولات سریع بازار کار و فناوری‌های نوین به شمار می‌رود. این تغییرات نه تنها محتوای درسی را مطابق با نیازهای روز و آینده صنعت و اقتصاد کشور متحول می‌سازد، بلکه با هدف افزایش سهم دانش‌آموزان در شاخه‌های مهارتی، بستری مناسب برای تربیت نیروی کار متخصص و کارآمد فراهم می‌کند.
بدیهی است که چنین تحولی، بدون پشتیبانی مالی قدرتمند و همکاری جدی بین بخش‌های دولتی، خصوصی و جامعه مدنی امکان‌پذیر نخواهد بود؛ موضوعی که با تخصیص بودجه‌های کلان، مشارکت خیرین و تاکید بر مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها به خوبی دیده شده است.
این مسیر نوین آموزش فنی‌وحرفه‌ای، فرصتی طلایی برای کاهش بحران بیکاری، ارتقای سطح مهارت و توانمندی نسل جوان و در نهایت پیشرفت اقتصادی کشور است. هدایت تحصیلی هدفمند و علمی که دانش‌آموزان را بر اساس استعدادها و نیازهای واقعی بازار کار به سمت شاخه‌های مهارتی هدایت می‌کند، مکملی ضروری برای موفقیت این طرح خواهد بود.
اگر این برنامه‌ها با جدیت، دقت و سرعت اجرا شوند، می‌توان چشم‌انداز روشنی از آینده مهارت‌آفرینی در ایران ترسیم کرد؛ آینده‌ای که در آن جوانان با مهارت‌های کاربردی و تخصصی، به جایگاه واقعی خود در بازار کار دست می‌یابند و اقتصاد کشور، از ظرفیت‌های انسانی خلاق و توانمند بهره‌مند می‌شود.
به بیان دیگر، توسعه آموزش فنی‌وحرفه‌ای نه تنها پاسخی به نیازهای فوری بازار کار است، بلکه زیربنای تحول اساسی در نظام آموزشی و اقتصادی کشور خواهد بود؛ تحولی که می‌تواند ایران را به قطب مهارت‌آموزی و اشتغال در منطقه تبدیل کند.
بنابراین، تداوم این مسیر و پیگیری مستمر برنامه‌ها، نیازمند اراده ملی و همکاری همه‌جانبه است تا فرصت‌های بی‌نظیر پیش‌رو به واقعیت تبدیل شوند و نسل‌های آینده، به‌درستی برای چالش‌ها و فرصت‌های دنیای مدرن آماده شوند.
انتهای پیام/
