دیدهبانان آگاهی در تنگنای چالشها

عصمت شریفی سده دکتری علوم ارتباطات در یادداشتی اختصاصی برای خبرگزاری آنا نوشت: سالروز شهادت محمود صارمی و روز خبرنگار فرصتی مغتنم برای مرور اهمیت و جایگاه خبرنگاران در جامعه و بازنگری در مشکلات و چالشهایی است که این قشر کلیدی همچنان با آن دست و پنجه نرم میکند.
در کشوری که سرعت تحولات اجتماعی، علمی و اقتصادی بالاست، خبرنگاران به عنوان دیدهبانان جامعه، نقشی بیبدیل در ارتقای سطح آگاهی، شفافیت، مطالبهگری و انتقال امید ایفا میکنند. در همین حال، توجه ناکافی به مشکلات صنفی و حرفهای خبرنگاران، مانعی جدی بر سر راه ایفای این رسالت مهم است.
چشمانداز رسالت حرفهای؛ مسئولیت سنگین خبرنگاران در تحولات عصر ارتباطات
خبرنگاران در خط مقدم جبهه آگاهی، همواره مسئولیت خطیری در بازتاب اخبار، هدایت افکار عمومی و شفافسازی فضای جامعه داشتهاند؛ نقشی که با گسترش شبکههای اجتماعی و ابزارهای نوین اطلاعرسانی، نه فقط کمرنگ نشده؛ بلکه پراهمیتتر نیز شده است. امروز حرفه خبرنگاری نیازمند مهارتهای چندجانبه، تعهد اخلاقی، سرعت و دقت است.
چالشهای معیشتی؛ دغدغهای فراگیر در میان خبرنگاران
یکی از مهمترین مشکلات خبرنگاران، نبود امنیت شغلی و معیشت است. بسیاری از خبرنگاران بهخصوص در رسانههای محلی و خصوصی از بیمه و حقوق کافی برخوردار نیستند. قراردادهای کوتاهمدت، پرداختهای معوقه و نبود نظام جامع حمایتی، ناامنی شغلی و دغدغههای معیشتی را به بحرانی همهگیر برای فعالان این عرصه تبدیل کرده است. مطالعات صنفی نشان میدهد که بیش از نیمی از خبرنگاران کشور، از شرایط درآمدی خود رضایت کامل ندارند.
موانع دسترسی به اطلاعات و چالشهای حرفهای
یکی دیگر از دغدغههای خبرنگاران، دشواری در دسترسی به منابع اطلاعاتی رسمی، نبود شفافیت در ارتباط با بسیاری از سازمانها و محدودیتهای قانونی و عرفی است. فرآیند دریافت اخبار و اطلاعات دقیق و موثق، گاه بسیار دشوار شده و این موضوع هم صحت اخبار را تهدید میکند و هم استقلال حرفهای خبرنگاران را تحت تأثیر قرار میدهد.
فشارهای اجتماعی، تهدیدهای کاری و سلامت روان خبرنگاران
در کشورهایی مانند ایران که خبرنگاری گاهی با ریسکهای بالا همراه است، فشارهای روحی، تهدیدهای امنیتی، واکنشهای صنفی و اجتماعی و همچنین نبود حمایتهای حقوقی کافی، سلامت روان خبرنگاران را به شدت تهدید میکند. بسیاری از خبرنگاران از نبود امنیت شغلی و اجتماعی و احتمال پیگرد قضائی هنگام انتشار اخبار انتقادی ابراز نگرانی دارند. این فشارهای روانی حتی گاه به فرسودگی شغلی و انصراف از ادامه فعالیت منجر میشود.
ضرورت آموزش و توانمندسازی مستمر در دنیای تحولیافته رسانه
تحولات فناورانه و ورود ابزارهای نوین دیجیتال به دنیای رسانه، ضرورت روزآمد کردن دانش و مهارت خبرنگاران را دوچندان کرده است. با این حال کمبود امکانات برای آموزشهای تخصصی، ضعف زیرساختها و فقدان دورههای مهارتافزایی تاثیرگذار، موجب عقبماندگی بسیاری از خبرنگاران از تحولات عرصه رسانهای میشود.
زنان خبرنگار؛ چالشهای مضاعف، تلاشهای دوچندان
زنان خبرنگار به عنوان بخش قابل توجهی از جامعه خبری با چالشهای خاص خود همچون تبعیضهای جنسیتی، دشواریهای میدانی، محدودیت فرصتهای رشد شغلی و تعارض با سنتها دستوپنجه نرم میکنند. با وجود این، شاهد موفقیت و درخشش خبرنگاران زن در بسیاری از رسانههای محلی و ملی هستیم که توانستهاند با توانایی و اراده خود، محدودیتها را به فرصت تبدیل کنند.
راهکارها و انتظارها؛ لزوم توجه جدی به معیشت، امنیت و حقوق خبرنگاران
توجه ویژه به معیشت خبرنگاران، تدوین و تصویب قوانین حمایتی، ایجاد صندوقهای رفاهی تخصصی، برگزاری دورههای آموزش تخصصی و ارتقای امنیت شغلی ازجمله خواستههای اصلی اصحاب رسانه است. همچنین شفافسازی دسترسی به اطلاعات و ایجاد فضای رقابتی سالم برای رشد حرفهای، از مطالبات جدی خبرنگاران در سالهای اخیر به شمار میآید.
در پایان، یاد و خاطره شهدای خبرنگار را گرامی داشته و با تبریک این روز بزرگ به همه فعالان حوزه خبر و رسانه بر امید به فردایی بهتر برای خبرنگاران ایران تأکید میکنیم؛ آیندهای که در آن خبرنگار، با عزت، امنیت و امید بیشتر، به رسالت خود ادامه دهد.
انتهای پیام/