بررسی مجدد حذف چهار صفر از پول ملی؛ آیا اصلاح نظام پرداخت کلید مقابله با ریسک‌های الکترونیکی است؟
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا؛ حاکم ممکان سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خبر از بررسی مجدد طرح حذف چهار صفر از پول ملی داده است و تاکید کرده است که بر اساس پیشنهاد بانک مرکزی در این رابطه کمیسیون اقتصادی مجلس با کلیت طرح موافقت کرده است، اما شروطی از جمله عدم تعارض با سایر قوانین برای این طرح مفروض است. اما چرا باید چهار صفر از پول کشور حذف کنیم و این طرح چه هزینه‌ها و عوایدی دارد؟
حذف چهار صفر از پول ملی به معنای تغییر واحد پولی کشور است؛ به‌گونه‌ای که مثلاً هر ۱۰٬۰۰۰ ریال به ۱ واحد جدید تبدیل شود. این اقدام معمولاً در کشور‌هایی انجام می‌شود که درگیر تورم‌های بالا بوده‌اند و اعداد در محاسبات مالی بسیار بزرگ شده است.
در صورت اجرای این طرح، اسکناس‌ها و سکه‌های جدید باید طراحی و چاپ شوند. همچنین تمام سامانه‌های بانکی، حسابداری، نرم‌افزار‌های مالی، دستگاه‌های خودپرداز، سیستم‌های پرداخت و سایر زیرساخت‌های مرتبط نیاز به به‌روزرسانی و هماهنگی دارند. این تغییر برای دولت، بانک مرکزی، نظام بانکی و بخش خصوصی هزینه‌بر خواهد بود.
آماده‌سازی مردم برای پذیرش پول جدید
همچنین علاوه بر هزینه‌های فنی و اجرایی، نیاز به اطلاع‌رسانی عمومی، آموزش کارکنان و آماده‌سازی مردم برای پذیرش پول جدید نیز وجود دارد. این فرآیند معمولاً چند سال طول می‌کشد و باید با دقت برنامه‌ریزی شود. اما با این اوصاف آیا اجرای این طرح در کشور ضرورت دارد؟
با توجه به اعلام جدید کمیسیون اقتصادی مجلس مبنی بر بررسی مجدد طرح حذف چهار صفر از پول ملی، کریم خمسه، کارشناس پولی و بانکی و متخصص بانکداری الکترونیک، تا زوایای مختلف این طرح و آثار آن بر نظام پرداخت کشور را مورد بررسی قرار داد.
خمسه با اشاره به تأثیر این طرح بر ساختار پرداخت الکترونیک کشور اظهار داشت: از منظر فنی و زیرساختی در حوزه پرداخت‌های الکترونیکی، حذف چهار صفر از پول ملی تأثیر خاصی ندارد و تغییری در مکانیزم‌های الکترونیک ایجاد نمی‌کند. اما نکته قابل‌توجه این است که کشور ما به‌شدت متکی به تراکنش‌های الکترونیکی شده است و همین امر، ما را در معرض ریسک‌های بالقوه‌ای قرار می‌دهد.
وی در ادامه افزود: در شرایطی که تمام مبادلات روزمره، پرداخت‌ها، و فعالیت‌های اقتصادی به بستر‌های دیجیتال وابسته باشند، اختلال یا حمله به این زیرساخت‌ها می‌تواند پیامد‌های گسترده‌ای در پی داشته باشد؛ لذا به نظر می‌رسد ضروری است که بخشی از سهم تعاملات مالی به ابزار‌های غیرالکترونیکی مانند اسکناس و سکه اختصاص یابد.
حذف چهار صفر بار مالی دارد؟
خمسه با اشاره به اینکه حذف چهار صفر بدون افزایش اسکناس‌های درشت در بازار فعلاً بار مالی چشم‌گیری ندارد، تصریح کرد: زمانی که اسکناس‌های درشت‌تری وارد چرخه مالی کشور شوند، اولاً هزینه چاپ اسکناس کاهش پیدا می‌کند، ثانیاً امکان انجام بخشی از مبادلات روزمره به‌صورت غیردیجیتال فراهم می‌شود؛ موضوعی که در شرایط بحرانی می‌تواند به تاب‌آوری اقتصادی کمک کند.
این کارشناس بانکی همچنین به تجربه کشور در دوران جنگ ۱۲ روزه اشاره کرد و گفت: در آن مقطع، علی‌رغم حملات سایبری و اختلال در شبکه اینترنت کشور، شبکه بانکی توانست فعالیت خود را تا حد زیادی حفظ کند. با این حال، تجربه نشان داد که اتکای کامل به شبکه‌های الکترونیکی یک ریسک جدی است و در آینده نیز اگر حادثه مشابهی رخ دهد، باید برای آن تمهیدات مشخصی از پیش اندیشیده شود.
وی تأکید کرد: سیستم الکترونیکی، به‌طور کامل و صد درصد غیرقابل نفوذ نیست. حتی با قوی‌ترین تدابیر امنیتی، امکان نفوذ از درون یا بیرون سیستم‌ها همیشه وجود دارد. بنابراین، بازبینی در سیاست اتکای کامل به تراکنش‌های دیجیتال و تقویت نقش ابزار‌های نقدی و فیزیکی در نظام مالی کشور، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.
خمسه در پایان خاطرنشان کرد: در حال حاضر بالاترین ارزش اسکناس ما، صرف‌نظر از تراول‌چک‌ها، عملاً از منظر قدرت خرید ارزش چندانی ندارد؛ بنابراین در صورت بروز اختلال جدی در شبکه پرداخت، کل چرخه مبادلات کشور ممکن است مختل شود. ورود اسکناس‌های با ارزش اسمی بالاتر می‌تواند در چنین شرایطی کمک کند تا بخشی از تعاملات اقتصادی به‌صورت غیردیجیتال همچنان قابل انجام باقی بماند.
انتهای پیام/
