استراتژی بازدارندگی در سایه ابهام؛ وقتی عضویت در NPT مانع جنگ نشد
علیرضا دمیرچی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا، در خصوص معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) که در سال ۱۹۶۸ با هدف جلوگیری از اشاعه سلاح‌های هسته‌ای، ترویج استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و خلع سلاح کامل هسته‌ای منعقد شد، گفت: این معاهده یکی از فراگیرترین توافق‌نامه‌های بین‌المللی است. ایران به عنوان یکی از نخستین کشورها، به این پیمان پیوست و در حدود شش دهه گذشته، همکاری گسترده‌ای با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) به عنوان نهاد ناظر این معاهده داشته است.
کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: طبق ماده ۳ ان پی تی، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موظف است از حقوق کشور‌های عضو به ویژه ایران در برابر کشور‌های دارنده سلاح هسته‌ای برای استفاده صلح‌آمیز از این انرژی حمایت کند. با این وجود ان پی تی نه‌تنها نتوانست از حق بهره‌مندی ایران از فناوری صلح آمیز هسته‌ای محافظت کند بلکه به یکی از زمینه سازان اصلی حمله نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران تبدیل شد. در عین حال آژانس و برخی از اعضای این معاهده با حمایت سیاسی و نظامی از متجاوزان عملا نشان دادند که ان پی تی یک تهدید علیه اعضا به ویژه ایران است. بنابر گفته مسعود پزشکیان در مصاحبه با تاکر کارلسون، آژانس انرژی هسته‌ای به عنوان نهاد ناظر این پیمان، به طور ضمنی در انتقال اطلاعات به دشمنان ایران، از جمله اسرائیل، نقش داشته است.
آیا در شرایطی که ایران همچنان عضو NPT بود، از جنگ و تحریم مصون ماند؟
دمیرچی در پاسخ به این سوال که مجموعه این اقدامات کارکرد این معاهده را با ابهامات جدی رو‌به‌رو کرده است،گفت: با توجه به این موضوعات این سوال مطرح می‌شود که اساسا حضور در ان پی تی چه ضرورتی برای ایران دارد؟گفت: منتقدان خروج ایران از ان پی تی معتقدند که چنین اقدامی می‌تواند ایران را در معرض تحریم‌های شدیدتر و افزایش احتمال جنگ قرار دهد؛ تجربه‌ای که در مورد کره شمالی نیز شاهد بودیم. اما این پرسش مطرح است: آیا در شرایطی که ایران همچنان عضو NPT بود، از جنگ و تحریم مصون ماند؟
وی گفت: تحریم‌های بانکی و نفتی ایالات متحده که از سال ۱۳۹۰ بر ایران اعمال شده است، کشور را در وضعیتی قرار داده که هرگونه اعمال تحریم‌های اضافه، بیشتر از آنکه تاثیر مستقیم داشته باشد، جنبه روانی خواهد داشت. بدترین سناریو خروج ایران از ان پی تی، احتمال بروز حمله نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی به ایران بود که با وجود عضویت و پایبندی کامل ایران به این معاهده رخ داد؛ لذا در چنین شرایطی جمهوری اسلامی ایران با هدف حفظ امنیت ملی و ایجاد بازدارندگی لازم در مقابل تهدیدات ناشی از عضویت در این معاهده ناکارآمد و تهدیدآفرین، ناگزیر به خروج از آن و درپیش گرفتن سیاست ابهام هسته‌ای است. موضوعی که در سازوکار‌های این معاهده نیز گنجانده شده است.
دلیل تغییر سریع تحولات بین المللی
دمیرچی تصریح کرد: مطابق ماده ده ان پی تی، از آن جا که ایران برخلاف کره‌شمالی مورد حمله قرار گرفته است، می‌تواند با استناد به این سازوکار که مورد پذیرش اعضا و نیز قدرت‌های بین المللی شریک ایران یعنی چین و روسیه است و نیز به دلیل تغییر سریع تحولات بین المللی به ویژه پس از جنگ اوکراین و نیازمندی این دوکشور به ایران، جمهوری اسلامی می‌تواند بدون شکل گیری اجماع و تهدید شورای امنیت از آن خارج شود.
به گفته کارشناس مسائل بین الملل؛ این اقدام ایران، کنشی بازدارنده خواهد بود چرا که صحنه‌ای مبهم از فعالیت‌های هسته‌ای این کشور را برای آمریکا و تروئیکای اروپایی رقم خواهد زد که بنابر گفته امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، بدترین پیامد جنگ اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا خواهد بود.
انتهای پیام/
