ایران در مسیر خودکفایی غذایی با نوآوری

به گزارش خبرنگار آنا، مسعود فرخ‌روز رئیس دانشکده کشاورزی، آب، غذا و فراسودمند‌ها دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان در برنامه‌ای با موضوع «جهاد روایتگری» با اشاره به رتبه ایران در امنیت غذایی و پیشرفت‌های اخیر عنوان کرد: بر اساس آمار جهانی، ایران در حال حا ضر در رتبه چهل‌ویکم امنیت غذایی قرار دارد. با این حال، پیشرفت‌های چشمگیری از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۵ در این زمینه حاصل شده است. به گفته کارشناسان، ایران در شاخص امنیت غذایی ۷/۷ را داراست که نشان‌دهنده بهبود قابل توجهی است. هرچه رتبه به صفر نزدیک‌تر شود، وضعیت امنیت غذایی بهتر است. 

رئیس دانشکده کشاورزی، آب، غذا و فراسودمند‌ها واحد لاهیجان، فراهم بودن، در دسترس بودن، استفاده و پایداری را از مولفه‌های اصلی امنیت غذایی استوار بیان کرد. ایران در مولفه «فراهم بودن» وضعیت خوبی دارد و نیازی به کمک‌های انسانی ندارد. با این حال، در مولفه «در دسترس بودن» چالش‌هایی مانند مشکلات ناشی از تغییرات اقلیمی، سیل و تحریم‌ها وجود دارد. 

وی با بیان نقش مقام معظم رهبری در امنیت غذایی اظهار کرد: مقام معظم رهبری از سال ۱۳۶۸ بر اهمیت امنیت غذایی تأکید کرده‌اند. ایشان در سخنرانی‌های خود، کشاورزان را به برنامه‌ریزی برای خودکفایی در تولید مواد غذایی فراخوانده‌اند. همچنین، ایشان بر استفاده از روش‌های نوین کشاورزی و جلوگیری از اتلاف مواد غذایی تأکید داشته‌اند. 

فرخ‌روز با اشاره به چالش‌های جهانی و پیش‌بینی‌های رهبری گفت: بحران‌های جهانی مانند بیماری کرونا و جنگ روسیه و اوکراین، اهمیت امنیت غذایی را بیش از پیش آشکار کرده است. در دوران کرونا، بسته شدن مرز‌ها و در جنگ اوکراین، قطع صادرات گندم و روغن به ۳۵ کشور آفریقایی، نشان‌دهنده آسیب‌پذیری کشور‌های وابسته به واردات بود. ایران با وجود چالش‌ها، در این دوره‌ها با کمبود مواد غذایی مواجه نشد، اما افزایش قیمت‌ها و مشکلات تأمین دانه‌های روغنی و غذای دام و طیور نگرانی‌هایی را به وجود آورد. 

این استاد دانشگاه با اشاره اتلاف مواد غذایی در ایران متذکر شد: یکی از چالش‌های اصلی در کشور، اتلاف مواد غذایی است. بر اساس بررسی‌ها، سالانه حدود ۱۶ تا ۱۸ میلیارد دلار مواد غذایی در ایران دور ریخته می‌شود. این رقم معادل ۴۳۷ کیلومتر مواد غذایی است که می‌تواند نیاز‌های بسیاری را (حدود ۱۵ میلیون نفر) را برطرف کند. اصلاح الگوی مصرف و استفاده از تکنولوژی‌های نوین برای کاهش اتلاف، از اولویت‌های اصلی است.

وی ادامه داد: توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و استفاده از هوش مصنوعی در کشاورزی، از راهکار‌های کلیدی برای بهبود امنیت غذایی است. دانشکده‌های کشاورزی در استان‌هایی مانند گیلان، با استفاده از فناوری‌های هوشمند، در حال بهبود سیستم‌های آبیاری و افزایش بهره‌وری هستند. 

فرخ‌روز با اشاره به علاقه شهید طهرانچی به توسعه کشاورزی گفت: شهید دکتر طهرانچی به عنوان یکی از دانشمندان برجسته کشور، علاقه ویژه‌ای به توسعه کشاورزی داشت. ایشان با تأسیس دانشکده‌های موضوعی و سرمایه‌گذاری در تولید بذر‌های بومی، گام‌های مهمی در راستای امنیت غذایی برداشتند. 

وی به نقش کشاورزان به عنوان رزمندگان امنیت غذایی اشاره کرد و گفت: در دوران جنگ و تحریم‌ها، کشاورزان به عنوان رزمندگان خط مقدم امنیت غذایی شناخته می‌شوند. تلاش‌های آنها در تأمین مواد غذایی در دوران دوازده‌روزه جنگ، مانع از بروز بحران غذایی شد. 

وی ادامه داد: برای بهبود امنیت غذایی، نیاز به آموزش روستاییان در قالب طرح حکمرانی روستا، به‌روز کردن روش‌های کشاورزی، و کاهش اتلاف مواد غذایی است. همچنین، همکاری بین دانشگاه‌ها، جهاد کشاورزی و مسئولین دولتی، کلید موفقیت در این زمینه خواهد بود. با امید به اینکه با تلاش‌های جمعی، ایران به خودکفایی کامل در تولید مواد غذایی دست یابد و امنیت غذایی برای همه شهروندان تأمین شود.