افزایش برداشت از منابع آب زیرزمینی تهدیدی جدی برای منابع آبی کشور/مدیریت بحران با مشارکت همگانی
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا؛ خشکسالی در ایران به یکی از بحران‌های جدی تبدیل شده که تأثیرات گسترده‌ای بر تأمین آب در شهر‌ها و مناطق مختلف کشور داشته است. کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خشک و نیمه‌خشک خود، به طور طبیعی با کمبود منابع آبی مواجه است، اما تغییرات اقلیمی، مدیریت ناکافی منابع آب و مصرف بی‌رویه، این بحران را تشدید کرده است.
یکی از مشکلات اصلی در تأمین آب در شهر‌های ایران، کاهش سطح آب‌های زیرزمینی است. برداشت بی‌رویه از چاه‌های آب باعث شده که سطح آب‌های زیرزمینی به سرعت کاهش یابد و بسیاری از دشت‌ها به مرحله بحرانی برسند. در این شرایط، بسیاری از شهر‌ها و روستا‌ها برای تأمین آب شرب با مشکل مواجه شده‌اند و در برخی مناطق، مردم مجبور به استفاده از آب‌های غیراستاندارد یا انتقال آب از مناطق دورتر هستند.
علاوه بر این، بحران خشکسالی و کمبود آب در کشاورزی هم تأثیرات زیادی دارد. کاهش آب کشاورزی موجب کاهش تولید محصولات زراعی، افزایش قیمت‌ها و بیکاری در روستا‌ها شده است. این مشکلات در کنار افزایش جمعیت شهری، فشار زیادی بر منابع آب وارد کرده و چالش‌های زیادی را برای مسئولان در تأمین آب شرب و بهداشتی ایجاد کرده است.
اما این روز‌ها که منابع آب سطحی در تهران به شدت محدود شده است؛ تکیه بیشتری بر تامین آب از منابع زیر زمینی قرار گرفته؛ اما سوال اینجاست که برداشت بی رویه آب از منابع زیر زمینی چه تاثیری بر اقلیم و محیط زیست ما خواهد داشت.
در پی کاهش منابع آبی سطحی و افزایش بحران کم‌آبی در تهران و دیگر مناطق ایران، استفاده از منابع آب زیرزمینی به‌ویژه در پایتخت به شدت افزایش یافته است. به‌گفته جهانگیر پرهمت، عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، این روند نه تنها به بحران کم‌آبی دامن می‌زند بلکه می‌تواند باعث ایجاد مشکلات بلندمدت نظیر فرونشست زمین و تغییرات اقلیمی شود.
عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ایران در گفت‌وگوی خود با خبرنگار آنا ضمن اشاره به وضعیت بحرانی منابع آب تهران، بر ضرورت مدیریت مصرف و بهره‌برداری پایدار از منابع آب تأکید کرد و گفت: زمانی که منابع آبی سطحی به دلیل خشکسالی کاهش می‌یابد، ناچار به برداشت از منابع زیرزمینی می‌شویم. این در حالی است که استفاده بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی می‌تواند تأثیرات زیانباری نظیر فرونشست زمین و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی را به همراه داشته باشد.
پرهمت همچنین افزود که با توجه به افزایش جمعیت و نیاز بیشتر به آب، مصرف بهینه آب در تهران به امری ضروری تبدیل شده است. دکتر پرهمت ادامه داد: برای مدیریت این وضعیت چاره‌ای جز مدیریت مصرف آب نداریم. در سال‌های اخیر، مصرف سرانه آب در تهران به ۲۵۰ لیتر در روز رسیده که باید این رقم را کاهش دهیم تا فشار کمتری بر منابع زیرزمینی وارد شود.
عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ایران در ادامه سخنان خود گفت: این بحران تنها مختص ایران نیست. کشورهای بسیاری با چالش مشابهی روبه‌رو هستند. حتی با پیشرفت‌های علمی و فناوری، هنوز امکان پیش‌بینی دقیق وضعیت منابع آبی در سال‌های آینده وجود ندارد. با این حال، مدیریت بحران و مشارکت همگانی می‌تواند تا حد زیادی این مشکلات را کاهش دهد.
پرهمت همچنین بر لزوم آگاهی‌رسانی و همراهی مردم با دولت در راستای کاهش مصرف آب و استفاده بهینه از منابع تاکید کرد و گفت: در این شرایط بحرانی، فقط با همدلی و همکاری می‌توان از بحران کم‌آبی عبور کرد. مردم باید با مدیریت مصرف آب، در کنار دولت در این بحران مشارکت کنند.
در نهایت، عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ایران با اشاره به خشکسالی‌های اخیر و کاهش بارندگی‌ها، تاکید کرد که ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی خاص خود، نیازمند تدابیر و راهکار‌های جدی‌تری برای مقابله با بحران کم‌آبی است.
انتهای پیام/
