مجلس ایران با واتس اپ مانند کنگره آمریکا برخورد کند
به گزارش خبرگزاری آنا؛ اطلاعات در جهان رقومی (دیجیتال) امروز حکم طلای نوین را دارد، همین مسئله سبب شده است تا حفاظت از داده‌های سازمانی و دولتی به دغدغه‌ای امنیتی و بسیار مهم برای کشورهای مختلف بدل شود.
پیام‌رسان واتساپ، با وجود تعداد کاربران بالا، بارها به دلیل نگرانی از نشت اطلاعات و دسترسی دولت‌های خارجی، از سوی نهادهای دولتی کشورهای مختلف کنار گذاشته شده است.
این روند جهانی، درسی مهم برای کشورهایی مانند ایران است که هنوز چارچوب مشخصی برای مواجهه با تهدیدهای سایبری این‌چنینی ندارند.
فارغ از اینکه برخورد در سطح عمومی با پیام‌رسان واتساپ که می‌توان گفت استفاده غیرمجازش از داده‌های کاربران امری تقریبا قطعی است، چگونه باید باشد. درباره مسئولان و همه کسانی که تصمیمات آن‌ها روی آینده کشور تاثیرگذار و حذف فیزیکی یا ایجاد اختلال در دستگاه محاسباتی آن‌ها برای ایران هزینه‌زا است، باید نگاهی سختگیرانه تر داشت، همانطور که در کشورهای مختلف جهان چنین دیدگاهی وجود دارد.
طی سال‌های اخیر، نهادهای سیاست‌گذار و امنیتی جهان به طور مداوم به ضعف‌های امنیتی واتساپ واکنش نشان داده‌اند. در این میان، چهار نمونه شاخص از دولت‌هایی که سیاست‌های محدودکننده‌ای را برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی واتساپ اعمال کرده‌اند، با هم مرور می‌کنیم:
۱. آمریکا – ۲۰۲۵:
پس از انتشار گزارشی از سوی کمیسیون امنیت ملی کنگره درباره افزایش خطر نشت اطلاعات طبقه‌بندی‌شده از طریق اپلیکیشن‌های خارجی، مجلس نمایندگان استفاده از واتساپ را در تمامی دستگاه‌های دولتی ممنوع کرد. این اقدام پاسخی به نگرانی‌ها درباره دسترسی دولت‌های خارجی، به‌ویژه با در نظر گرفتن مالکیت واتساپ توسط شرکت متا، بود.
۲. هند – ۲۰۲۰:
وزارت دفاع هند پس از بررسی‌هایی درباره حملات سایبری صورت‌گرفته علیه پرسنل نظامی، اعلام کرد واتساپ به‌دلیل آسیب‌پذیری در رمزگذاری تماس‌ها و امکان بهره‌برداری از متادیتا، دیگر برای ارتباطات رسمی قابل‌استفاده نیست. این تصمیم با هدف جلوگیری از جاسوسی احتمالی اجرا شد.
۳. فرانسه – ۲۰۱۸:
دولت فرانسه، در راستای حفظ استقلال ارتباطات داخلی، واتساپ و تلگرام را برای مقامات دولتی ممنوع و اپلیکیشن داخلی «Tchap» را معرفی کرد. دلایل این تصمیم شامل نگرانی از ذخیره‌سازی داده‌ها در سرورهای خارجی و احتمال شنود از سوی دولت‌های متخاصم بود.
۴. آلمان – ۲۰۱۹:
کمیسیون حفاظت از داده‌های ایالت هسن، با استناد به قوانین GDPR، استفاده از واتساپ در سیستم آموزشی و مدارس دولتی را ممنوع اعلام کرد. بر اساس گزارش‌های این نهاد، داده‌های کاربران بدون رضایت‌شان به سرورهای خارجی منتقل می‌شد و این نقض جدی قانون اتحادیه اروپا تلقی شد.
تکرار این الگو در کشورهایی با سیاست‌های امنیتی متفاوت نشان می‌دهد که نگرانی‌ها درباره واتساپ صرفاً جنبه سیاسی یا منطقه‌ای ندارند، بلکه ریشه در ساختارهای فناوری و مدل مالکیتی این سکو دارند. اگرچه واتساپ همیشه ادعای جاری بودن رمزگذاری سرتاسری بر بستر سکوی خود را دارد، اما حقیقت این است که اطلاعات کاربران نظیر زمان مکالمه، مکان، نام مخاطبین و الگوهای ارتباطی همچنان قابل استخراج هستند.
اکنون به نظر می‌رسد اتخاذ رفتاری مقتدرانه برابر این سکو ضرورت دارد. اعمال محدودیت‌های مشخص برای مقامات حساس، تعیین دستورالعمل‌های امنیتی و الزام به استفاده از سکوهای بومی یا کنترل‌شده در ارتباطات حیاتی سیاستی است که فارغ از اینکه سرنوشت واتساپ برای عموم کاربران ایرانی چه می‌شود، به طور حتم برای کشور و خود مسئولین موثر مفید خواهد بود.
این ضرورت به‌ویژه در شرایط بحران، اهمیت بیشتری می‌یابد. تصور کنید در زمان جنگ سایبری، ارتباطات مقامات از طریق سرویسی انجام شود که سرورهایش در خارج از کشور هستند و هیچ نظارتی بر آن نیست. خطر نشت اطلاعات، نفوذ نرم، یا حتی قطع عمدی ارتباطات وجود دارد.
برای مردم نیز استفاده از واتساپ در شرایط سختی ممکن است چالش‌هایی ایجاد کند که از جمله آن‌ها می‌توان به گسترش اخبار جعلی، دسترسی خارجی به متادیتای مکانی، و تکرار رخدادهایی مانند حملات فیشینگ گسترده در جریان قطعی اینترنت و ... اشاره کرد.
شرایط خاص منطقه‌ای و تهدیدات سایبری مستمر علیه ایران سبب می‌شود که دسترسی بی‌قید و شرط مقامات به ابزارهای خارجی همچون واتساپ منطقی نباشد.
کشور نیازمند چارچوبی منسجم و علمی برای مدیریت پیام‌رسان‌هاست چارچوبی که منافع ملی، حریم خصوصی شهروندان و امنیت داده‌ها را در اولویت قرار دهد. بنابراین انتظار می‌رود که مجلس ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای دیگر به مسئله حفاظت از حریم سایبری مستخدمین کشور ورود کند و قوانینی در نظر بگیرد که برای آن‌ها و ایران مفید است.
این مسئله حتی می‌تواند بدل به یک مطالبه عمومی شود که مسئولین مراقبت‌های سایبری بیشتری از خود داشته باشند تا فرایند خدمت‌گذاری آن‌ها به کشور بهبود پیدا کند.
جالب است که واتساپ سکویی آمریکایی است اما کنگره این کشور اکنون استفاده پرسنل خود از این پیام‌رسان را محدود کرده‌اند؛ چرا که به خوبی می‌دانند ارزش داده‌ها در عصر حاضر چقدر است.
انتهای پیام/
