ما به هوش مصنوعی به چشم یک فرصت نگاه می‌کنیم/ فناوری بدون اخلاق می‌تواند خطرناک باشد

به گزارش خبرگزاری آنا، محمد کاظمی‌فرد رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران، امروز در بیستمین اجلاس رؤسای نظام‌های قضایی کشور‌های عضو سازمان همکاری شانگهای، در شهر هانگژو چین، به سخنرانی پرداخت.

کاظمی‌فرد طی سخنانی در این اجلاس گفت: «استخراج الگو‌های شکلگیری جرائم با استفاده از داده کاوی اطلاعات»، «استفاده از پابند الکترونیک بجای زندانی کردن به عنوان یک نمونه از بکارگیری فناوری اینترنت اشیا»، «شناسایی و نظارت هوشمند مراجعین حرف‌های که به دفعات به عنوان شاهد یا کفیل در دادگاه حاضر میشوند»، «اعتبارسنجی هوشمند مالی افراد توسط قضات اجرای احکام با امکان شناسایی، توقیف، رفع توقیف، توثیق و محاسبه هوشمند مبالغ بدهی و خسارتها»، «تبدیل اظهارات افراد در جلسات رسیدگی به صورت هوشمند به متن»، «احراز هویت افراد با استفاده از هوش مصنوعی»، «شناسایی مجرمان حرف‌های و خطرناک با استفاده از ژنتیک و بیوانفورماتیک»، «ارجاع هوشمند به کارشناس در پرونده‌های قضایی» و همچنین «اعلام افراد ممنوع المعامله و دارای محکومیت‌های مالی در اعتبارسنجی‌های مالی»، از جمله اقدامات اجرایی قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران در استفاده از فناوری‌های نوین محسوب می‌شوند.

وی در ادامه عنوان کرد: ما به هوش مصنوعی به چشم یک فرصت نگاه میکنیم و با توجه به طرح‌هایی که برای گسترش استفاده از هوش مصنوعی در قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران داریم، علاقمندی خود را جهت گسترش همکاری‌ها و تبادل تجربیات با کشور‌های عضو، در زمینه فناوری‌های نوین و هوشمندسازی خدمات قضایی اعلام مینماییم.

رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه کشورمان اظهار کرد: فناوری بدون اخلاق میتواند خطرناک باشد. از تمام کشور‌های عضو دعوت میکنیم تا با همکاری در حوزه اخلاق و حقوق بشر، تضمین کنیم که این فناوری به جای تهدید، ابزاری برای تحقق عدالت فراگیر و عادلانه شود. عدالت هوشمند، نیازمند همبستگی هوشمندانه است.

مشروح سخنان «کاظمیفرد» رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران در بیستمین اجلاس رؤسای نظام‌های قضایی کشور‌های عضو سازمان همکاری شانگهای (چین، هانگژو) به شرح ذیل است:

رییس، عالیجنابان، سران محترم قضایی کشور‌های عضو سازمان همکاری شانگهای و حضار گرانقدر، باسلام اینجانب دکتر محمد کاظمی فرد بعنوان رییس مرکز فن آوری اطلاعات قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران ضمن سپاس از کشور محترم میزبان بعنوان برگزار کننده، از حضور در این اجلاس خرسندم.

در راستای تحقق مصوبات اجلاس نوزدهم سران محترم قضایی سازمان، مبنی بر دیجیتالی شدن عدالت با استفاده از فن آوری‌های نوین و تبادل تجربیات در این حوزه، مطالب خود را در حوزه کاربرد‌های فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی در دستگاه قضایی، تقدیم حضار مینمایم.

قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران، سند تحول قضایی بر پایه استفاده از فناوری‌های نوین را در دست اجرا دارد. در این سند، ارتقای حکمرانی داده محور قضایی، افزایش استفاده از هوش مصنوعی در اتخاذ تصمیمات و توسعه نظارت سیستمی به منظور کاهش بار کاری قضات و زمان رسیدگی به پروندهها، افزایش دقت و کیفیت تصمیمات قضایی، دسترسی آسانتر مردم به عدالت و شفافیت امور قضایی پرداخته شده است. همچنین در قانون برنامه هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران قوه قضاییه باید به منظور تسهیل رسیدگی به پرونده-های قضائی و رفع اختلافات مردم، امکان انجام امور را با استفاده از فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی برای کمک به قاضی با حفظ مسؤولیت شخص قاضی فراهم نماید.

در ادامه به برخی از اقدامات اجرایی قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران در استفاده از فناوری‌های نوین اشاره میکنم:

استخراج الگو‌های شکلگیری جرائم با استفاده از داده کاوی اطلاعات

استفاده از پابند الکترونیک بجای زندانی کردن به عنوان یک نمونه از بکارگیری فناوری اینترنت اشیا

شناسایی و نظارت هوشمند مراجعین حرف‌های که به دفعات به عنوان شاهد یا کفیل در دادگاه حاضر میشوند

اعتبار سنجی هوشمند مالی افراد توسط قضات اجرای احکام با امکان شناسایی، توقیف، رفع توقیف، توثیق و محاسبه هوشمند مبالغ بدهی و خسارت‌ها

تبدیل اظهارات افراد در جلسات رسیدگی به صورت هوشمند به متن

احراز هویت افراد با استفاده از هوش مصنوعی

شناسایی مجرمان حرف‌های و خطرناک با استفاده از ژنتیک و بیوانفورماتیک

ارجاع هوشمند به کارشناس در پرونده‌های قضایی

اعلام افراد ممنوع المعامله و دارای محکومیت‌های مالی در اعتبارسنجی‌های مالی؛

همچنین در فرآیند تشکیل و رسیدگی به پرونده این موارد را در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران در دست اجرا داریم:

ارائه مشاوره هوشمند به خواهان یا شاکی در خصوص دعوا و نتیجه احتمالی آن

 ارجاع هوشمند پرونده‌های قضایی

 تنظیم خودکار اوقات رسیدگی و یادآوری مهلت‌های قانونی

 ارائه نظرات کارشناسی مانند تشخیص خط و امضا با استفاده از هوش مصنوعی

 استعلام، مکاتبه یا دریافت اطلاعات مورد نیاز در پرونده‌های قضایی بهصورت خودکار

 دستیار هوشمند قاضی جهت پاسخ گویی به سوالات حقوقی، پیشنهاد رأی و تصمیم مقتضی و سابقهیابی پرونده‌های مشابه.

در راستای تسهیل استفاده از هوش مصنوعی در فرایند‌های قضایی جمهوری اسلامی ایران، توسعه مدل زبانی بزرگ بومی در دستور کار است. بدین منظور نیاز است؛ کلیه داده‌های قضایی به صورت الکترونیکی و قابل پردازش نگهداری شوند. خوشبختانه در این زمینه به تجربیات خوبی دست یافتهایم و متن بیش از ۱۰۰ میلیون تصمیم قضایی را با استفاده از هوش مصنوعی گمنام نموده و در اختیار شرکتها، جهت تولید مدل زبانی بزرگ قرار دادهایم. در مدل‌های زبانی بزرگ، باید موضوع جهت گیری، رعایت استاندارد‌های قانونی و مدیریت داده‌های حساس کاربران مورد توجه و محافظت ویژه قرار گیرد.

ما به هوش مصنوعی به چشم یک فرصت نگاه میکنیم و با توجه به طرح‌هایی که برای گسترش استفاده از هوش مصنوعی در قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران داریم؛ علاقمندی خود را جهت گسترش همکاری‌ها و تبادل تجربیات با کشور‌های عضو، در زمینه فناوری‌های نوین و هوشمندسازی خدمات قضایی اعلام مینماییم. بر همین اساس تشکیل کمیسیون تخصصی هوش مصنوعی با این موضوعات پیشنهاد می‌شود.

۱. تعیین حدود مسئولیت هوش مصنوعی در تصمیم گیری‌های قضایی

۲. تدوین استاندارد‌های اخلاقی و حقوق بشری در هوش مصنوعی

۳. سیاستگذاری ترویج و تنظیم هوش مصنوعی

۴. هماهنگی استاندارد‌های حفاظت از داده‌های قضایی

فناوری بدون اخلاق میتواند خطرناک باشد. از تمام کشور‌های عضو دعوت میکنیم تا با همکاری در حوزه اخلاق و حقوق بشر، تضمین کنیم که این فناوری به جای تهدید، ابزاری برای تحقق عدالت فراگیر و عادلانه شود. عدالت هوشمند، نیازمند همبستگی هوشمندانه است.

ضمن تشکر از توجه شما، در پایان مجددا آمادگی مرکز فن آوری اطلاعات قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران را برای همکاری مستمر و اثر بخش اعلام میدارم و از تمام کشور‌های عضو دعوت میکنم تا با همکاری یکدیگر به سمت عدالت هوشمند گام برداریم.