بهبود زندگی سالمندان با پیشرفت تکنولوژی و فناوریهای جدید
با افزایش سن، تغییرات طبیعی و غیرطبیعی در عملکرد شناختی افراد رخ می‌دهد. این تغییرات می‌تواند شامل کاهش حافظه، اختلال در توجه، کاهش سرعت پردازش اطلاعات و مشکلات در حل مسئله باشد. این تغییرات در برخی موارد به حدی شدت می‌یابد که منجر به اختلالات شناختی جدی مانند دمانس یا بیماری آلزایمر می‌شوند.
هدف توانبخشی شناختی به عنوان یک رویکرد درمانی، بهبود یا حفظ عملکرد‌های شناختی در افراد سالمند است. در این میان، تکنولوژی به عنوان یک ابزار نوین و قدرتمند، نقش مهمی در توانبخشی شناختی سالمندان ایفا می‌کند.
افزایش انگیزه با ایجاد محیط‌های جذاب و تعاملی
وحید راشدی متخصص سالمند شناسی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و مدیر مرکز رشد تجهیزات پزشکی توانبخشی در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا با بیان اینکه توانبخشی شناختی شامل استفاده از تمرینات و فعالیت‌های هدفمند برای بهبود یا جبران نقص‌های شناختی است. تکنولوژی با ارائه ابزار‌های تعاملی و شخصی سازی شده، این فرآیند را تسهیل می‌کند.
وی افزود: برنامه‌های توانبخشی شناختی مبتنی بر تکنولوژی می‌توانند بر اساس نیاز‌های فردی هر سالمند طراحی شوند. همچنین تکنولوژی با ایجاد محیط‌های جذاب و تعاملی، می‌تواند انگیزه سالمندان را برای مشارکت در تمرینات افزایش دهد، علاوه بر این ابزار‌های تکنولوژیک امکان پایش پیشرفت و ارزیابی مداوم عملکرد شناختی را برای پزشک معالج فراهم می‌کنند.
فناوریهای نوین در خدمت سالمندان
متخصص سالمند شناسی با تاکید بر اینکه تکنولوژی‌های مختلفی در حوزه توانبخشی شناختی سالمندان مورد استفاده قرار می‌گیرند، گفت: برنامه‌های تمرین مغز (Brain Training Apps) ازجمله این ابزار می‌توان به بازی‌ها و تمریناتی اشاره کرد که به تقویت حافظه، توجه، سرعت پردازش اطلاعات و مهارت‌های حل مسئله کمک می‌کنند. برنامه‌هایی مانند Lumosity و CogniFit از جمله نمونه‌های موفق در این زمینه هستند.
وی افزود: واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) نیز از دیگر موارد مذکور است، این فناوری‌ها محیط‌های مجازی ایجاد می‌کنند تا سالمندان بتوانند در آن تمرینات شناختی انجام دهند. به عنوان مثال، یک محیط مجازی شبیه سازی شده می‌تواند به سالمندان کمک کند تا مهارت‌های جهت یابی و حافظه فضایی خود را بهبود بخشند.
راشدی عنوان کرد: هوش مصنوعی با تحلیل داده‌های شناختی و رفتاری سالمندان، می‌تواند الگو‌های کاهش شناختی را شناسایی کرده و مداخلات شخصی سازی شده را پیشنهاد دهد. همچنین فناوری‌هایی مانند تحریک مغناطیسی مغز (TMS) و تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای (tDCS) در حال بررسی هستند تا بتوانند به بهبود عملکرد شناختی سالمندان کمک کنند.
مزایای تکنولوژی‌ها
مدیر مرکز رشد تجهیزات پزشکی توانبخشی با اشاره مزایای متعدد استفاده از تکنولوژی در توانبخشی شناختی سالمندان گفت: بسیاری از برنامه‌ها و ابزار‌های تکنولوژیک از طریق تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها و رایانه‌ها قابل دسترسی هستند. سالمندان می‌توانند تمرینات شناختی را در خانه و در زمان‌های مناسب خود انجام دهند.
وی افزود: ابزار‌های تکنولوژیک امکان پایش مداوم پیشرفت و شناسایی زودهنگام مشکلات شناختی را فراهم می‌کنند و با ایجاد محیط‌های تعاملی و بازی‌گونه، انگیزه سالمندان را برای مشارکت در تمرینات افزایش می‌دهند.
برنامه‌های تمرین مغز نیاز به تحقیقات بیشتری دارد
راشدی گفت: با وجود مزایای فراوان، استفاده از تکنولوژی در توانبخشی شناختی سالمندان با چالش‌هایی مانند مشکلات دسترسی و آموزش،هزینه‌های بالا، مسائل اخلاقی و حریم خصوصی همراه است.
وی افزود: برخی مطالعات نشان می‌دهند، اثرات مثبت برنامه‌های تمرین مغز ممکن است کوتاه مدت باشند و نیاز به تحقیقات بیشتری در این زمینه وجود دارد.
آینده تکنولوژی در توانبخشی شناختی سالمندان
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی تاکید کرد: با پیشرفت سریع تکنولوژی، آینده توانبخشی شناختی سالمندان امیدوارکننده به نظر می‌رسد. دستگاه‌های متصل به اینترنت می‌توانند داده‌های شناختی و رفتاری سالمندان را به صورت بدون وقفه جمع آوری کرده و به ارائه مداخلات شخصی سازی شده کمک کنند. همچنین هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل داده‌های پیچیده، الگو‌های کاهش شناختی را شناسایی کرده و مداخلات دقیق تری را پیشنهاد دهد.
راشدی گفت: رباتهای اجتماعی می‌توانند به عنوان همراهی برای سالمندان عمل کرده و تمرینات شناختی را با آن‌ها انجام دهند. توسعه فناوریهای کم هزینه و کاربرپسند می‌تواند دسترسی به ابزار‌های توانبخشی شناختی را برای جمعیت بیشتری فراهم کند.
متخصص سالمند شناسی عنوان کرد: تکنولوژی نقش حیاتی در توانبخشی شناختی سالمندان ایفا می‌کند و می‌تواند به بهبود یا حفظ عملکرد‌های شناختی آن‌ها کمک کند. با این حال، برای بهره برداری کامل از این فناوری ها، نیازمند آموزش، پشتیبانی و توجه به چالش‌های اخلاقی و مالی است.
پیشرفت‌های بیشتر تکنولوژی می‌تواند به یکی از ارکان اصلی توانبخشی شناختی تبدیل شود و زندگی سالم‌تر و مستقل‌تری را برای سالمندان به ارمغان آورد.
انتهای پیام/
