فناوریهای نوینی که پزشکی را یک گام به جلو بردند
به گزارش خبرگزاری آنا، سال 2026 آغاز شده است و پیشبینی میشود که در سال جاری نیز شاهد پیشرفتهای چشمگیری در حوزه علم و فناوری باشیم اما جهان در 2025 نیز شاهد پیشرفتهای علمی بودیم که در ادامه برخی از آنها را مرور خواهیم کرد.
واکسن mRNA
واکسنهایی که از فناوری RNA پیامرسان (mRNA) استفاده میکنند در همهگیری کووید-۱۹ شناخته شدند و اکنون صدها کارآزمایی بالینی در حال آزمودن آنها برای آنفلوانزا، اچآیوی، بیماریهای ژنتیکی و حتی سرطان است.
چندین مورد از این کارآزماییها پیشتر نتایج اولیه امیدبخشی داشتهاند. در تابستان، دو مطالعه نشان داد واکسنهای اچآیوی مبتنی بر mRNA میتوانند آنتیبادیهای خنثیکننده ایجاد کنند، بخشی کلیدی از پاسخ ایمنی که به دفاع سلولها در برابر عفونتهای ویروسی کمک میکند.
این پیشرفتها نشان میدهد فناوری mRNA میتواند ابزاری موثر علیه بسیاری از بیماریها باشد، هرچند برای درک کامل ظرفیتها و محدودیتهای آن به مطالعات بزرگتر با افراد بیشتر نیاز است.
پیوند اعضای خوک
حوزه زنوپیوند، یعنی انتقال اعضا میان گونهها، امسال چند نقطه عطف داشت، از جملهنخستین کبد اصلاحشده ژنتیکی خوککه به یک بیمار انسانی زنده پیوند شد.
بیمار مردی ۷۱ ساله با بیماری کبدی ناشی از هپاتیت بی و سرطان کبد بود که نمیتوانست کبد انسانی دریافت کند یا تحت جراحیهای معمول قرار گیرد. او ۱۷۱ روز با کبد خوک زنده ماند و نشان داد این عضو میتواند کارکردهای اساسی را در بدن انسان انجام دهد.
دانشمندان معتقدند پیوند اعضای اصلاحشده خوک به انسان شاید روزی به کاهش کمبود اهدای اعضای انسانی کمک کند. در سالهای اخیر چند بیمار زنده نیز کلیهها، ریهها و قلبهای خوک دریافت کردهاند و برخی برای چندین هفته زنده ماندهاند.
استفاده از بافت زنده مغز انسان برای مدلسازی زوال عقل
دانشمندان در بریتانیا برای نخستین بار در جهان از بافت زنده مغز انسان برای پایش مراحل ابتدایی زوال عقل استفاده کردند.
این تیم سلولهای سالمی را که در طول جراحیهای نامرتبط جمعآوری شده بود در معرض یک پروتئین سمی مرتبط با آلزایمر به نام آمیلوید بتا قرار داد تا بهطور لحظهای نشان دهد این پروتئین چگونه میتواند ارتباطات میان سلولهای مغزی را از بین ببرد.
توانایی مطالعه مستقیم چگونگی پیشرفت زوال عقل در مغز انسان میتواند یافتن درمانهای موثر علیه آن را آسانتر کند، با توجه به اینکه در حال حاضر درمان قطعی وجود ندارد.
ویرایش DNA یک نوزاد برای درمان یک بیماری نادر و مرگبار
در فوریه، نوزادی مبتلا به یک اختلال ژنتیکی نادر و اغلب مرگبار برای نخستین بار در جهان تحت درمان شخصیسازیشده با ویرایش ژنی CRISPR قرار گرفت و دانشمندان تغییرات را مستقیما در ژنهای معیوب کبد او ایجاد کردند.
داروهای کاهش وزن برای برخی اختلالات روانپریشی موثر هستند
مطالعات نشان دادهاند که داروهای پرفروش مورد استفاده برای درمان چاقی و دیابت ممکن است به طیف وسیعی از شرایط دیگر نیز کمک کنند، از جمله اعتیاد و اختلالات روانپریشی مانند اسکیزوفرنی.
فواید این داروها هنوز در حال آزمون است اما دانشمندان معتقدند این فواید دو جنبه دارد: این داروها چاقی را مهار میکنند که یک عامل خطر برای بسیاری از سایر مشکلات سلامت است و جریان خون را بهبود میدهند و التهاب را کاهش میدهند که میتواند بر سیگنالهای پاداش مغز و کنترل تکانه اثر بگذارد.
انتهای پیام/
