کاهش ویزاها، تهدیدی برای آینده پژوهشهای کانادا
به گزارش خبرگزاری آنا، در بودجه فدرالی که روز ۴ نوامبر ۲۰۲۵ در پارلمان کانادا تصویب شد، دولت ۱٫۷ میلیارد دلار کانادا (حدود ۱٫۲ میلیارد دلار آمریکا) برای جذب بیش از ۱۰۰۰ پژوهشگر برجستهٔ بینالمللی به دانشگاهها اختصاص داد و همچنین ۴۰۰ میلیون دلار کانادا برای بهبود زیرساختهای پژوهشی در نظر گرفت.
اما در عین حال، دولت تعداد ویزاهای تحصیلی جدید برای دانشجویان بینالمللی را برای سال ۲۰۲۶ بهطور چشمگیری ۴۹ درصد، کاهش داد و سقف آن را به ۱۵۵ هزار مورد رساند. این عدد در سالهای ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ دوباره کمی کاهش یافته و به ۱۵۰ هزار مورد خواهد رسید.
از آنجا که ۶۳ درصد از دانشجویان بینالمللی در رشتههای علوم و فناوری (STEM) تحصیل میکنند، بسیاری از آنها در آزمایشگاههای دانشگاهی کار میکنند یا به عنوان دستیار پژوهشی فعالیت دارند، این کاهش شدید میتواند برنامهٔ دولت برای گسترش «اکوسیستم پژوهشی» کانادا را به خطر بیندازد.
دیوید رابینسون، مدیر اجرایی انجمن اساتید دانشگاههای کانادا گفت: «یکی از نکات برجستهٔ این بودجه برای آموزش عالی این است که دولت کانادا بهوضوح اعلام کرده: دورانی که دانشجویان بینالمللی جایگزین کمبود بودجهٔ عمومی میشدند، به پایان رسیده است. با این کاهش ۵۰ درصدی دیگر در تعداد دانشجویان بینالمللی و ویزاهای تحصیلی، وضعیت برای بسیاری از مؤسسات آموزشی سخت خواهد شد،»
همانطور که خبرگزاری University World News گزارش داده، دولت کانادا از اوایل سال ۲۰۲۴ شروع به کاهش ویزاهای تحصیلی کرده است. این اقدام بخشی در پاسخ به این واقعیت بود که هزاران دانشجو از قوانین نرم کانادا برای ورود به کشور بهعنوان یک راهی میانبر به سمت مهاجرت استفاده میکردند.
علاوه بر این، حضور نزدیک به یک میلیون دانشجوی بینالمللی (در جمعیتی حدود ۴۱ میلیون نفری) بهعنوان یکی از عوامل بحران گرانی مسکن در کانادا دیده میشد؛ چرا که دانشگاهها ظرفیت اسکان تمام این دانشجویان را نداشتند و صدها هزار نفر از آنها مجبور بودند آپارتمانهای شهری را اجاره کنند و بازار مسکن محلی را تحت فشار قرار دهند.
جذب «بهترینها و باهوشترینها»
طرح جذب استعدادهای بینالمللی (ITASAP) با بودجهٔ ۱٫۷ میلیارد دلاری، بزرگترین سرمایهگذاری تاریخ کانادا در این زمینه است. وزیر دارایی کانادا، فرانسوا-فیلیپ شامپان، در مجلس نمایندگان گفت: «کانادا بهترین جای زندگی است و استعدادهای برتر جهان میخواهند به اینجا بیایند، چون فرصتها و امکاناتی برای مشارکت در پژوهشهای پیشرفته در اینجا میبینند. با طرح ۱٫۷ میلیارد دلاری ما، مطمئن خواهیم شد که بهترینها و باهوشترینها همچنان کانادا را برای نوآوری، اختراع و رشد صنعت خود انتخاب کنند.»
بیشتر این بودجه یعنی ۱ میلیارد دلار طی ۱۳ سال آینده به سه شورای اصلی پژوهشی کانادا (علوم و مهندسی، علوم انسانی و اجتماعی، و مؤسسات سلامت کانادا) اختصاص مییابد تا «طرح شتابدهندهٔ کرسیهای پژوهشی» را راهاندازی کنند.
همچنین ۴۰۰ میلیون دلار طی ۷ سال برای بهبود زیرساختهای پژوهشی دانشگاهها، ۱۳۳٫۶ میلیون دلار طی ۳ سال برای کمک به دانشجویان دکتری و پسادکتری بینالمللی برای انتقال به کانادا و ۱۲۰ میلیون دلار طی ۱۲ سال برای استخدام استادان بینالمللی جوان در دانشگاهها اختصاص یافته است.
واکنش دانشگاهها: جان سالم به در بردیم؟
با وجود کاهشهای گسترده در بخشهای دیگر بودجه از جمله کاهش ۴۰ هزار شغل در دولت فدرال تا سال ۲۰۲۹، کاهش ۲٫۳ میلیارد دلاری از برنامههای آب آشامیدنی برای جوامع بومی و کاهش ۱ میلیارد دلاری از اعتبارات زیرساختهای منطقهٔ قطبی، دانشگاهها احساس کردند که «از بدترینها جان سالم به در بردهاند».
وینسنت پویتو، معاون پژوهش و نوآوری دانشگاه مونترآل (UdeM)، به University World News گفت که کاهش تنها ۲ درصدی بودجهٔ شوراهای پژوهشی (Tri-Councils) در این شرایط، خبر خوبی محسوب میشود.
او افزود: «به نظر میرسد فراموش نشدهایم. فراخوانهای ما و رهبران علمی کشور از بهار گذشته برای جذب استعدادهای جهانی، بالاخره شنیده شده است.»
پویتو همچنین به مسیر جدید و سریعتر برای افراد دارای ویزای آمریکایی H1-B اشاره کرد که اکنون میتوانند راحتتر به کانادا بیایند. او گفت: «با وجود شرایط نامساعد سیاسی در ایالات متحده، میتوانیم از این موقعیت برای تقویت ظرفیت پژوهشی کانادا استفاده کنیم.» (در سپتامبر ۲۰۲۵، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، قوانین ویزای H1-B را تغییر داد و هزینهٔ دریافت آن را برای شرکتهایی که میخواهند دانشجوی خارجی STEM بگیرند، به ۱۰۰ هزار دلار افزایش داد.)
مشکلات ناشی از کاهش دانشجویان بینالمللی
با این حال، کاهش شدید تعداد دانشجویان بینالمللی ضربهٔ سنگینی به دانشگاهها و کالجهایی خواهد زد که به درآمد حقالزحمهٔ این دانشجویان وابستهاند.
رابینسون هشدار داد: «بسیاری از مؤسسات کوچک و منطقهای که بهشدت به دانشجویان بینالمللی وابستهاند، نگران آیندهشان هستند.»
دانشگاه کیپ برتون (CBU) در نوا اسکوشیا و دانشگاه سنت مری در هالیفاکس از جمله مؤسساتی هستند که قبلاً ضربهٔ سنگینی خوردهاند. این دانشگاهها با کاهش شدید درآمد، مجبور به بستن برنامههای درسی، محدود کردن پذیرش، تعلیق استخدام و حتی اخراج کارکنان شدهاند.
بر اساس گزارش انجمن دانشگاههای آتلانتیک، تعداد دانشجویان بینالمللی در ۱۶ دانشگاه این منطقه در سال تحصیلی ۲۰۲۵–۲۰۲۶، ۳۶ درصد کاهش یافته است. در نوا اسکوشیا، این کاهش برای دانشجویان کارشناسی بینالمللی به ۴۱٫۵ درصد (یعنی ۴۲۰۰ نفر) رسیده است، عمدتاً بهدلیل صدور ۹۰ هزار ویزای کمتر از برنامهریزیشده در امسال.
دانشگاه کیپ برتون (CBU) بیشترین آسیب را دیده است: تعداد دانشجویان آن از ۷۴۵۲ نفر در سال گذشته به ۴۲۲۶ نفر امروز کاهش یافته، یعنی کاهش ۴۳ درصدی. برای جبران کمبود بودجه، این دانشگاه از بهار گذشته حدود ۱۱۲ موقعیت شغلی را حذف کرده است که نیمی از آنها اساتید تماموقت بودند که با برنامهٔ بازنشستگی داوطلبانه از دانشگاه خارج شدند.
تناقض در سیاستهای دولت
هر پویتو و هم رابینسون نگران از دست دادن دانشجویان تحصیلات تکمیلی هستند که نهتنها بهعنوان دستیار تدریس، بلکه بهویژه بهعنوان ستون اصلی پژوهشهای دانشگاهی (دستیاران پژوهشی) فعالیت میکنند.
رابینسون همچنین اشاره کرد که سیاست کاهش ویزای دانشجویی با سیاست جذب سریع دارندگان ویزای H1-B آمریکا برای «تقویت اکوسیستم نوآوری، رفع کمبود نیروی کار و جذب استعدادهای برتر در سلامت، پژوهش و صنایع پیشرفته»، هماهنگی ندارد.
او گفت: «این سیاست بهطور کامل فکر نشده است، ما باید ببینیم چگونه این برنامههای مختلف با هم تعامل دارند. به نظر نمیرسد این موضوع در بودجه بهخوبی بررسی شده باشد. البته دولت میتواند بگوید که آموزش عالی مسئولیت فدرال نیست و طبق قانون اساسی، این مسئولیت با استانهاست. اما با این حال، چنین برنامههایی میتوانند تعادل سیستم را به هم بزنند.»
او همچنین اشاره کرد که بودجه جدید توجه چندانی به حمایت از استعدادهای داخلی کانادا نداشته و خطر دارد دستیاران پژوهشی کانادایی را به نفع دانشجویان جذبشده از آمریکا کنار بزند.
فرصتهای جدید برای پژوهشگران بینالمللی
پویتو گفت دانشگاه مونترآل (UdeM) و دیگر دانشگاهها آمادهاند تا بلافاصله پیشنهادهای رسمی به پژوهشگران بینالمللی بهویژه کسانی که در دانشگاههای آمریکا کار میکنند، ارائه دهند.
وی ادامه داد: «ما پروندههای زیادی داریم که از قبل بررسی شدهاند و درخواستهای عالیتری هم دریافت کردهایم. از ماهها پیش منتظر این اعلامیه بودیم. حالا که بودجه تصویب شد، آمادهایم تا هرچه سریعتر حرکت کنیم.»
وی اضافه کرد: «از آنچه شنیدهام، این برنامه خیلی سریع اجرا خواهد شد. پس بهتر است همه آماده باشیم.»
انتهای پیام/
