بازخوانی سیره نبوی؛ کلید الگوگیری برای زندگی مدرن

به گزارش خبرنگار آنا، حجت الاسلام سیدمحمدکاظم طباطبایی دانشیار دانشگاه قرآن و حدیث در جلسه هم اندیشی استادان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و فناوری پردیس با توجه به سخن لغت شناسان از جمله ابن فارس معنای واژه «سیره» را روش و سبکی دانست که در زندگی فردی به صورت مستمر جریان دادشته باشد و اظهار کرد: این واژه در احادیث به خصوص در حکمت ۷۳ نهج البلاغه بکار رفته است: «مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاسِ إِمَاماً فَلْیَبْدَأْ بِتَعْلِیمِ‏ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلِیمِ غَیْرِهِ وَ لْیَکُنْ تَأْدِیبُهُ بِسِیرَتِهِ قَبْلَ تَأْدِیبِهِ بِلِسَانِه‏...»

وی افزود: نکته مهم در این حدیث این است که حضرت می‌فرماید: آنچه در مخاطب و شاگرد شما تاثیر می‌گذارد این بوده که چقدر به آنچه می‌گوییم و می‌دانیم عمل می‌کنیم، مثلا دانشجو ببیند که استاد بدون مطالعه سرکلاس نمی‌آید و از علم روزعقب نیست از او اثر می‌پذیرد.

دانشیار دانشگاه قرآن و حدیث اضافه کرد: سیره پژوهی را در اینجا آشنایی با تاریخ نمی‌دانیم بلکه تلاش علمی دقیق و منضبط برای فهم جامع و دقیق و هم جانبه از رفتار معصومان علیهم السلام و به ویژه پیامبرصلی الله علیه و آله که مورد بحث ماست.

طباطبایی ادامه داد: هدف قاعده سازی و الگوگیری برای امروز ماست و روش و روند رفتار را به گونه‌ای کشف کنیم تا در زندگی امروز موثر باشد هم در خلقیات شخصی، هم در روابط خانوادگی، روابط بینا فردی، ارتباط با جامعه و ارتباط با محیط زیست.

وی گفت: در تحیلیل رفتار پیامبر (ص) باید دقت کنیم که رفتارش قضیه حقیقی است یا قضیه خارجی. قضیه خارخی یعنی تحت شرایط زمان و مکان بوده، چون در آن زمان قضایای حکمرانی خیلی ساده است. می‌خواهیم ببینیم از رفتار پیامبر (ص) چگونه می‌توان قاعده استخراج کرد.

دانشیار دانشگاه قرآن و حدیث بیان کرد: مثلا در ماجرای دفن ابراهیم پسر پیامبر (ص) ایشان دیدند که مسلمانان قبری که برای پسرشان حفر و آماده کردند مناسب و محکم نیست؛ بنابراین آن را نپسندیدند خودشان رفتند و قبر را شخصا دقیق حفر کرده، متقن درست کردند و فرمودند: می‌دانم که نبش قبر جایز نیست ولی خدا دوست دارد هرگاه بنده‌ای کاری را انجام می‌دهد کارش را محکم و با اتقان انجام دهد.

طباطبایی بیان کرد: حال از این قضیه علاوه بر نکته تاریخی برای زندگی امروز درس می‌گیریم که لازم است بنایمان بر این باشد که کارهایمان را محکم و استوار انجام دهیم. در مرحله بعد نمونه امروزی را می‌یابیم مثلا در حوزه پژوهش لازم است پایان نامه‌ها و رساله‌ها استوار و محکم تحقیق و نگاشته شود.

این استاد و پژوهشگر مطالعات حدیثی اضافه کرد: رفتار‌های پیامبر (ص) سه گونه است: یکی فرازمان ومکان مثل حسن خلق، ادب ورزی و مدارا نمودن که مربوط به دوره خاصی نیست. دسته دوم تحت تاثیر شرایط و فرهنگ زمانه است مانند سبک لباس پوشیدن، نحوه حکمرانی، نحوه فرمانده نظامی، در این موارد باید ملاک و معیار رفتاری مثل لباس پوشیدن را کشف کردهو از آن قاعده استخراج کرد.

وی مطرح کرد: دسته سوم رفتار‌های اختصاصی حضرت است مثلا نماز شب بر ایشان واجب بوده و یا ذوق و سلیقه شخصی آن حضرت که خاص ایشان بوده برای نمونه گفته شده آن حضرت آب گوشت سردست گوسفند را دوست داشته است.

دانشیار دانشگاه قرآن و حدیث در ادامه ده قاعده و ملاک از قواعد حاکم بر سیره نبوی را که بر اساس داده‎های معتبر دینی و تاریخی استخراج شده با این عناوین تشریح نمود: ۱. هماهنگی رفتار ما با عقل و فطرت آدمی، ۲. حق مداری ۳. دادورزی، ۴. احسان ۵. هنجارگرایی ۶. ساده زیستی و تواضع ۷. میانه‌روی ۸. آسانی ۹. استواری، ۱۰. مداومت.

به گزارش آنا، حسین اصغری شیوایی با حجت الاسلام و المسلیمن دکتر طباطبایی پیرامون روش جذب بیشتر مخاطبان برای آشنایی بیشتر با نهج البلاغه و حضور موثرتر در جشنواره امامت و مهدویت به گفت‌و‌گو و تبادل نظر پرداختند و طرفین بر ضرورت تجدید نظر در نحوه مواجهه با نسل جدید و استفاده بیشتر از ابزار‌های جدید، فضای مجازی و هوش مصنوعی در جهت تولید محصولات جدید و برگزاری مسابقات به سبک نوین توافق کردند.