نجات آثار باستانی غزه پیش از حمله رژیم صهیونی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا به نقل از الشرق الاوسط، یک مقام مسئول در حوزه آثار باستانی این خبر را به خبرگزاری فرانسه اعلام کرد.

اولیویه پوکیون، مدیر مدرسه کتاب مقدس و باستان شناسی فرانسه در بیت المقدس (EBAF) که انبارش میزبان این آثار بود، گفت: «این یک عملیات بسیار پرخطر بود که در شرایطی فوق العاده خطرناک برای همه افراد درگیر انجام شد ــ واقعاً این آثار در لحظه آخر نجات داده شدند.»

صبح چهارشنبه، مقامات صهیونی به مدرسه کتاب مقدس و باستان شناسی فرانسه در بیت المقدس ــ یکی از قدیمی‌ترین مؤسسات علمی در منطقه ــ دستور دادند انبار باستان شناسی واقع در طبقه همکف یک برج مسکونی در شهر غزه را که قرار بود هدف قرار گیرد، تخلیه کند.

ارتش اسرائیل در پاسخ به پرسش خبرگزاری فرانسه این هشدار را تأیید نکرد، اما چند منبع گفتند فرانسه، یونسکو و کشیش لاتین بیت المقدس نقش کلیدی در گرفتن مهلتی کوتاه برای انتقال بیشتر اشیاء ایفا کردند.

پوکیون گفت: «با توجه به غیبت تقریباً کامل بازیگران بین المللی در صحنه، فقدان زیرساخت و هرگونه امکانات، مجبور شدیم حمل‌ونقل، نیروی کار و تدارکات را به صورت بداهه سازمان دهی کنیم.»

او افزود این تخلیه با نهایت پنهان کاری انجام شد، با این نگرانی اصلی که «به عنوان یک سازمان مذهبی، نباید جان انسان‌ها به خطر بیفتد»، در حالی که عملیات نظامی رژیم صهیونی در بزرگ‌ترین مرکز شهری نوار غزه ادامه داشت.

این انبار شامل حدود ۱۸۰ متر مکعب عتیقه از پنج محوطه اصلی باستانی غزه بود، از جمله صومعه سنت هیلاریون متعلق به قرن چهارم میلادی که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد.

مقامات مدرسه اعلام کردند کل این مناطق آسیب دیده‌اند و در مورد موزاییک‌های «منحصر به فردی» که با وجود شکنندگی در معرض دید باقی مانده‌اند، ابراز نگرانی کردند.

پوکیون تأکید کرد غزه «میراثی بسیار کهن و گرانبها برای منطقه دارد که نشان دهنده تداوم و همزیستی ملت ها، فرهنگ‌ها و ادیان است.»

از دو موزه غزه، یکی کاملاً نابود شده و دیگری از آغاز جنگ ــ نزدیک به دو سال پیش ــ به شدت آسیب دیده است.

پژوهشگران به خبرگزاری فرانسه گفتند که بجز ویرانه‌های پراکنده‌ای که در برابر بمباران بسیار آسیب پذیرند، انبار مدرسه تنها مخزن مهم آثار باستانی باقی مانده در سرزمین فلسطینی بود.

بازکشف عصر گذشته غزه پس از توافق‌های اسلو در سال ۱۹۹۳ آغاز شد. دو سال بعد، اداره تازه تأسیس آثار باستانی غزه با همکاری EBAF نخستین کاوش باستان شناسی خود را آغاز کرد و بقایای بندر یونانی آنتدون و یک گورستان رومی را کشف کرد.

پس از تسلط حماس بر غزه در سال ۲۰۰۷ و اعمال محاصره از سوی رژیم صهیونی، کاوش‌ها متوقف شدند، اما بعد‌ها با حمایت شورای بریتانیا و سازمان غیردولتی فرانسوی Premiere Urgence Internationale (PUI) از سر گرفته شدند.

اکنون، در شرایطی که رژیم صهیونی در فکر اشغال کامل غزه است و مذاکرات آتش بس متوقف شده‌اند، باستان شناسان می‌گ ویند چشم انداز ازسرگیری کاوش‌ها بسیار دور از ذهن است.

یونسکو که تاکنون با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای آسیب به ۹۴ محوطه میراث فرهنگی در غزه را شناسایی کرده ــ از جمله کاخ پاشا متعلق به قرن سیزدهم ــ هنوز قادر به تهیه فهرست کامل نشده است.

رنه التر، باستان‌شناس وابسته به EBAF و هماهنگ‌کننده علمی PUI، گفت: «ما بخش بزرگی را نجات دادیم، اما در هر عملیات نجات همیشه چیز‌هایی از دست می‌رود و تصمیم‌های دردناکی باید گرفته شود.»

او افزود: «بسیاری از اشیاء شکسته یا از بین رفته‌اند، اما پیش‌تر مورد عکس برداری یا ترسیم قرار گرفته بودند، بنابراین اطلاعات علمی آن‌ها حفظ شده است.»

التر توضیح داد: «شاید تنها رد باقی مانده از باستان شناسی غزه در کتاب ها، نشریات و کتابخانه‌ها باشد.»