جهش ۲.۴ درصدی ارزش دلاری صادرات در سال ۱۴۰۴/ اقتصاد ملی در مسیر رشد و پویایی بازار‌ها

به گزارش خبرگزاری آنا، شاخص قیمت کالا‌های صادراتی (IPC)، به عنوان یکی از مهم‌ترین متغیر‌های اقتصادی در حوزه تجارت بین‌الملل، همواره مورد توجه کارشناسان و فعالان اقتصادی قرار داشته است. این شاخص، که تأثیر مستقیمی بر میزان مبادلات خارجی و تعیین رابطه مبادله کشور‌ها دارد، نوسانات و تغییرات آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بر اساس آخرین گزارش منتشر شده، در فصل بهار ۱۴۰۴، نوسانات قابل توجهی در این شاخص بر مبنای ریالی و دلاری مشاهده می‌شود که نشان‌دهنده پویایی بازار‌های صادراتی ایران است.

متدولوژی و منبع داده‌ها 

این طرح با استفاده از تمامی کد‌های تعرفه صادراتی سال ۱۴۰۰ به عنوان سال پایه، و بر مبنای آمار ثبت‌شده گمرک جمهوری اسلامی ایران، تهیه و تنظیم شده است. طبقه‌بندی مورد استفاده در این گزارش، سیستم هماهنگ شده توصیف و کدگذاری کالا (HS) می‌باشد. نتایج حاصل از این پژوهش در سطح کل کشور و برای ۲۰ گروه اصلی طبقه‌بندی HS قابل انتشار بوده و به تفکیک مبنای ریالی و دلاری محاسبه و ارائه می‌گردد.

نکته مهم؛ ماهیت مقدماتی داده‌ها و لزوم احتیاط 

باید توجه داشت که داده‌های مورد استفاده برای محاسبه شاخص بهار ۱۴۰۴، بر اساس آمار مقدماتی گمرک جمهوری اسلامی ایران استخراج شده‌اند. لذا، نتایج اعلام شده در این گزارش نیز ماهیت مقدماتی داشته و استفاده از آنها نیازمند ملاحظه و احتیاط است. بر اساس رویه مرسوم، پس از استخراج و ارائه داده‌های قطعی سال ۱۴۰۴ توسط گمرک، مرکز آمار ایران شاخص صادرات را بازنگری کرده و ارقام نهایی مربوط به این دوره را مجدداً به صورت قطعی منتشر خواهد کرد.

شاخص قیمت کل؛ بررسی جامع تحولات ریالی و دلاری

شاخص قیمت کل ریالی 

در فصل بهار ۱۴۰۴، شاخص قیمت کل کالا‌های صادراتی مبتنی بر داده‌های ریالی به ۳۱۷.۶ واحد رسید. این رقم، حکایت از افزایش‌های مشخصی در دوره‌های مختلف دارد.

تورم فصلی: نسبت به فصل قبل، ۱.۹ درصد افزایش یافته است.

تورم نقطه به نقطه: در مقایسه با فصل مشابه سال قبل، جهشی ۵۲.۹ درصدی را تجربه کرده است.

تورم سالانه: در چهار فصل منتهی به بهار ۱۴۰۴، نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۴۲.۶ درصد افزایش نشان می‌دهد.

شاخص قیمت کل دلاری 

شاخص قیمت کل کالا‌های صادراتی بر مبنای دلاری در بهار ۱۴۰۴، برابر با ۱۰۵.۰ واحد گزارش شده است. تحلیل تغییرات دلاری به شرح زیر است:

تورم فصلی: نسبت به فصل قبل، ۲.۲ درصد افزایش یافته است.

تورم نقطه به نقطه: در مقایسه با فصل مشابه سال قبل، ۲.۴ درصد کاهش را به ثبت رسانده است که یک نکته قابل تأمل در این گزارش است.

تورم سالانه:، اما در چهار فصل منتهی به فصل جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۲.۴ درصد افزایش را تجربه کرده است.

جزئیات تورم به تفکیک دوره‌ها و گروه‌های کالایی

۱. تورم فصلی

ریالی: در فصل بهار ۱۴۰۴، درصد تغییرات شاخص قیمت کالا‌های صادراتی مبتنی بر داده‌های ریالی نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) ۱.۹ درصد گزارش شده است. در این دوره، گروه آلات و دستگاه‌های اپتیک، عکاسی و… با ۱۲.۹ درصد، بیشترین تورم فصلی را به خود اختصاص داده است، در حالی که گروه اشیاء هنری، اشیاء کلکسیون و… با ۰.۰ درصد، کمترین و عملاً بدون تغییر بوده است.

دلاری: درصد تغییرات شاخص قیمت کالا‌های صادراتی مبتنی بر داده‌های دلاری نسبت به فصل قبل، ۲.۲- درصد کاهش را نشان می‌دهد.

۲. تورم نقطه به نقطه

ریالی: در بهار ۱۴۰۴، درصد تغییرات شاخص قیمت کالا‌های صادراتی ریالی نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) به ۵۲.۹ درصد رسیده است. در این معیار، گروه ماشین‌آلات و وسایل مکانیکی، ادوات برقی و… با ۱۲۰.۷ درصد، بالاترین تورم نقطه به نقطه را تجربه کرده و گروه اشیاء هنری، اشیاء کلکسیون و… با ۰.۰ درصد، همچنان بدون تغییر باقی مانده است.

دلاری: درصد تغییرات شاخص قیمت کالا‌های صادراتی دلاری نسبت به فصل مشابه سال قبل، ۲.۴- درصد کاهش را نشان می‌دهد که این روند کاهشی در تورم دلاری نقطه به نقطه قابل توجه است.

۳. تورم سالانه 

ریالی: در چهار فصل منتهی به بهار ۱۴۰۴، درصد تغییرات شاخص قیمت کالا‌های صادراتی ریالی نسبت به مدت مشابه در سال قبل، ۴۲.۶ درصد گزارش شده است. در این بازه زمانی یک ساله، گروه ماشین‌آلات و وسایل مکانیکی، ادوات برقی و… با ۹۵.۰ درصد، بیشترین تورم سالانه را به ثبت رسانده است. در مقابل، گروه اشیاء هنری، اشیاء کلکسیون و… با ۰.۰ درصد، کمترین میزان تورم سالانه را نشان می‌دهد.

دلاری: درصد تغییرات شاخص قیمت کالا‌های صادراتی دلاری در چهار فصل منتهی به بهار ۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه در سال قبل، برابر با ۲.۴ درصد افزایش را نشان می‌دهد.

تحلیل و چشم‌انداز 

به گزارش آنا، روند‌های مشاهده شده در شاخص‌های ریالی و دلاری، حاکی از پیچیدگی‌ها و دینامیک‌های خاص بازار‌های صادراتی ایران است. در حالی که تورم ریالی در تمامی مقاطع فصلی، نقطه به نقطه و سالانه، روندی صعودی را تجربه کرده، شاخص‌های دلاری در برخی از مقاطع (مانند تورم نقطه به نقطه) کاهش داشته‌اند. این تفاوت در روند ریالی و دلاری می‌تواند ناشی از عوامل متعددی از جمله نرخ تبدیل ارز، تغییرات در قیمت‌های جهانی کالا‌ها و ساختار سبد صادراتی کشور باشد. ادامه پایش دقیق این شاخص‌ها پس از انتشار داده‌های قطعی گمرک، برای تحلیل‌های عمیق‌تر و سیاست‌گذاری‌های آتی ضروری خواهد بود.