روایت نفت و آرزو‌های بر باد رفته در مستند «رویای سیاه»
گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، محمد حیدری پور*- «رویای سیاه» فیلمی تکان دهنده و آگاهی بخش درباره تصور از پیروزی نهضت ملی شدن صنعت نفت، بازی‌های سیاسی پس از آن و رویا‌هایی است که یک ملت برای رستگاری دارند. ارد عطارپور در این فیلم، خلاف مسیری حرکت کرده که بسیاری از پژوهشگران و سینماگران می‌پیمایند، او مسئله ملی شدن صنعت نفت، چهره‌های شاخص این رخداد و به ویژه رویا‌های مردم برای استقلال و آبادانی را نقد کرده و تصویری تازه از این مسئله ملی و حیاتی برای ایرانیان ارائه داده است.
راوی فیلم او محمدعلی موحد ادیب، پژوهشگر و تاریخدان است که نهضت ملی شدن صنعت نفت را از وجوه یک مورخ آگاه بررسی کرده و به تماشاگر درباره این رخداد تصویری چندوجهی می‌دهد. «رویای سیاه» ستایشگر محمد مصدق نیست، ویژگی فیلم این است که تا انتها لحن بی طرف خود را حفظ می‌کند. پرگو و ملال آور نیست. اطلاعاتی که باید در ذهن بمانند، با جملاتی ساده و روشن نوشته می‌شوند. تصاویر گویا و آگاهی بخشند، فیلم زنده و مفید پیش می‌رود و به زمین نمی‌افتد. فیلم در لایه‌های زیرینش این تصور را که «نفت» بدون تجهیز زیرساخت‌ها و فارغ از پشتوانه صنعتی می‌تواند همه مشکلات «ایران» را حل کند نقد می‌کند و به تماشاگرش این نگاه را می‌دهد که در طوفان رخداد‌های سیاسی و زنده باد و مرده‌باد‌های تاریخی ایرانیان احساساتی، به دنبال راه حل بحران و تحلیل همه جوانب یک رخداد باشد.
با توجه به حساسیتی که درباره محمد مصدق، سیاستمدار محبوب ایرانی و ماجرای نفت وجود دارد، ارد عطارپور بی آنکه شخصیت آقای نخست وزیر را نقد کند، جریان ملی شدن صنعت نفت و پیامدهایش را بررسی می‌کند. به اثر مثبت و منفی این رخداد، دخالت کشور‌های بیگانه و تامین منافع آنها می‌پردازد.
«رویای سیاه» به واسطه خاطرات شیرین و دلچسب استاد موحد، پیش می‌رود و تحلیل او را روی وقایع دارد. حضور استاد در لحظه‌ها و مهمترین بخش‌های تاریخ معاصر است که باعث می‌شود این روایت حلاوت و اثربخشی پیدا کند. ارد عطارپور بدون این که به دام گزافه گویی بیفتد به کمک تصاویر آرشیوی و صدا‌ها و عکس‌ها قصه اش را برای تماشاگرش تعریف می‌کند. قصه‌ای که بخش‌هایی از آن را می‌دانیم و بخش‌هایی را بازیگران عرصه سیاست برای ما رقم زده‌اند. این از امتیاز‌های سینمای مستند ایران است که می‌تواند بی طرفانه و بدون ستایش تاریخ را روایت کند، هر بار برگ‌هایی را ورق بزند که به آنها کم توجهی شده و نوری روی عکس‌ها و نام‌ها و چهره‌هایی بیاندازد که گاه ستایش شده و گاه مغضوبند.
«رویای سیاه» تولید مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی است و در فیلیمو اکران آنلاین شده است.
*کارشناس حوزه سینما
انتهای پیام/
